جوان، دردهای شکمی به خصوص با تغییر اجابت مزاج یا کاهش وزن، کم خونی و فقر آهن شدید درزنان درسنین باروری، خونریزی از راه مقعد، کم خونی و فقر آهن در زنان یائسه و مردان از دیگر علائم هشدار دهنده این بیماری است.
این بیماری هم قابل پیشگیری و هم قابل درمان است به شرطی که با انجام برنامه های غربالگری در مراحل اولیه یا حتی در مرحله پیش سرطانی تشخیص داده شود.
تغدیه مناسب، اجتناب از مصرف سیگار، تحرک فیزیکی و پرهیز از افزایش وزن نامتعادل در پیشگیری از سرطان روده بزرگ موثر هستند.
** رعایت نکات زیر می تواند سبب کاهش بروز سرطان روده شود:
- مراقب وزن خود باشید، افراد چاق بیشتر مستعد ابتلا به سرطان روده هستند.
- مرتب ورزش کنید، تحرک فیزیکی موجب کاهش ابتلا به سرطان می شود.
- از مصرف سیگار و قلیان خودداری کنید.
- تغذیه مناسب داشته باشید، مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D3، مصرف کافی سبزیجات و میوه جات توصیه می شود و مصرف چربی، گوشت قرمز و مواد گوشتی فرآوری شده محدود شوند.
** چرا سرطان روده بزرگ قابل پیشگیری است؟
سرطان روده بزرگ در اغلب موارد از یک ضایعه پیش سرطانی به نام پولیپ منشا می گیرد. سیر تکامل تبدیل پولیپ به سرطان حدود 5 تا 10 سال طول می کشد و این زمان فرصت مناسبی را در اختیار پزشک و بیمار قرار می دهد.
در صورت مراجعه به موقع، با انجام کولونوسکوپی و پیدا کردن پولیپ و برداشتن آن به سادگی از ایجاد سرطان پیشگیری می شود. پولیپ در اغلب موارد فاقد علامت بالینی هستند و تنها در بررسی های غربالگری تشخیص داده می شود.
** شرایطی که ممکن است افراد را در معرض ابتلا قرار دهد
- سن بالا: مهم ترین عامل خطر ابتلا به بیماری، سن بیش از 50 سالگی است و با بالاترین رفتن سن، خطر ابتلا نیز بیشتر می شود، هرچند موارد این بدخیمی در سنین کمتر از 50 سالگی نیز در حال افزایش است.
- سابقه ابتلا به سرطان هایی مانند رحم و تخمدان، روده باریک و مجاری ادراری در فرد یا خوشاوندان وی.
- سابقه ابتلا یک یا چند خویشاوند نزدیک به پولیپ سرطان روده بزرگ.
- سابقه فردی بیماری های التهاب روده.
** برنامه غربالگری برای افراد زیر توصیه می شود
1 - افراد 50 تا 70 ساله بدون علامت و فاقد سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به پولیپ یا سرطان روده.
2 - افرادی که سابقه شخصی یا خانوادگی به پولیپ یا سرطان روده بزرگ و همچنین به سرطان های مرتبط مانند معده، روده باریک، رحم، تخمدان و مجاری ادارای دارند.
جنبه های ارثی و خانوادگی و عوامل ژنتیکی در بروز سرطان روده بزرگ نقش دارند. لذا انجام مشاوره و آزمایش های ژنتیکی می تواند در پیشگیری از این بیماری موثر باشد.
سرطان سالیانه جان حدود 30 هزار ایرانی را می گیرد و سرطان روده بزرگ از جمله سرطان های شایع در کشور است.