تسنیم: حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور به مناسبت آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور در دانشگاه تهران حضور یافته و هم‌اکنون در حال سخنرانی است.
مهمترین محورهای سخنان رئیس‌جمهور به شرح ذیل است:
امسال در مراسم آغاز سالگرد دانشگاه‌ها، اعیاد عید قربان و غدیر و همچنین هشتادمین سالگرد تاسیس دانشگاه تهران را هم داریم. قانون تاسیس دانشگاه تهران علاوه بر اهمیت آن از لحاظ علم و دانش و توسعه جامعه ما، یکی از آثار تحول اجتماعی و سیاسی بود که در انقلاب مشروطه در کشور ما رخ داد.
روحانی افزود: انقلاب مشروطه که به معنای حرکت مردم برای حکومت قانون بود، در پی آن با تاسیس عدالتخانه و حکومت قانون در سایه مجلس شورای ملی، تاسیس بانک ملی ایران به عنوان نهاد مهم اقتصادی، و همچنین در کنار آنها تاسیس دانشگاه تهران در همین مکانی که معروف به باغ جلالیه بود.
رئیس جمهور با بیان اینکه سالیان دراز وقتی در ایران گفته می‌شد دانشگاه، معنایش دانشگاه تهران بود و بعدها دانشگاه‌ها دیگر در رشته‌ها و علوم مختلف حضور علمی یافتند، افزود: نه به عنوان اینکه خود دانش آموخته همین دانشگاه هستم و همیشه ورودم به دانشگاه تهران و عبورم از این دانشگاه برایم خاطره‌انگیز است، بلکه دانشگاه تهران حلاوت و عظمت خاص خود را دارد. ضمن اینکه امروز دانشگاه‌های بزرگ دیگری هم در کشور ما هستند که هرکدام در زمینه خود در علم و دانش سرآمد هستند.
روحانی در ادامه با اشاره به اینکه دانشگاه تهران ترکیبی بود از مراکز علمی بزرگی که به دست بزرگان و فرهیختگان تاسیس شده بودند، افزود: از دارالفنون دوران امیرکبیر گرفته تا مدرسه صنایع و هنرهای کمال‌الملک؛ تا مدرسه سیاسی دهخدا و اساتید و بزرگانی که در رشته های جدید یا قدیم تبحر داشتند.
وی ادامه داد: دانشگاه تهران تلفیقی بود بین همه این مراکز علمی و اساتید بزرگ علوم کهن و جدید.
رئیس جمهور با بیان اینکه شاید دانشکده حقوق و علوم سیاسی یکی از مظاهر حضور دانشمندان مختلف و حتی بیش از دانشکده الهیات بود، خاطرنشان کرد: آنجا اساتید بزرگی چون استاد شهابی‌ها، گرجی‌ها و خدا رحمت‌کند دکتر کاتوزیان‌ها و اساتید و بزرگانی که هم از دانش جدید بهره بردند و هم از دانش قدیم بهره برده بودند، حضور داشتند. دانشگاه تهران به عنوان مظهر تلفیق علوم و اولین مرکز مهم برای رشد علم و دانش در این سرزمین است.
روحانی علم را یک سنت جاریه دانست و با بیان اینکه اساساً روزی علم رشد یافت که حکمت ایرانی با فلسفه یونانی و فلسفه یونانی با حکمت اسلامی در کنار هم تلفیق شدند، گفت: علوم جدید و قدیم قطرات و جویبارهای کوچکی که در کنار هم رودخانه عظیم علم را به وجود آوردند. ما نمی‌توانیم علمی را کنار بگذاریم. وقتی می گوییم علم، علم بشری, معنایش این نیست که در آن خطا و اشتباه نیست. حتی علم بشری می تواند و شاید این تعبیر درست باشد که باید ابطال‌پذیر باشد. امروز علم و دانش و مورد احترام است و فردا نظریه بالاتری می‌آید. در علوم بشری اینچنین است. امروز یک ایده و فرضیه ای توسط یک یا گروهی از دانشمندان به اثبات می رسد و تبدیل به نظریه علمی می شود و فردا و پس فردا ایده و فرضیه و دانشمندان دیگری می آیند.
وی با بیان اینکه تحول علمی در سایه نقدپذیری علم است، گفت: حتی در علوم دینی که کمتر این مسائل اتفاق می افتد. شما در تفاسیر قرآن و نظرات فقهی و اصول و حکمت و فلسفه و کلام، بسیاری از نظرات یکی پس از دیگری آمده و نقض کرده. بوعلی آمد اصالت الماهیه را به اثبات برساند و اندیشمندان بعدی رد کردند و اصالت الوجود را به اثبات رساندند. اشکالی ندارد. بسیاری به حرکت جوهری معتقد نبودند و صدرالمتاهلین آمد و آن را به اثبات رساند، اشکالی ندارد. یکی دیگر ممکن است این نظریه را نقد کند. علم نقد پذیر است. دانش انتقادپذیر است. دانش بشری اینچنین است. حتی وحی الهی نیز ممکن است فهمش تغییر کند.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه لذت علمی در سایه تحولات علمی است، اظهار داشت: اسلامی کردن علوم انسانی به آن مفهوم نیست که دانش بشری را در بخش علوم انسانی به طور کامل کنار بگذاریم. ممکن است در بخشی از علوم انسانی نقد داشته باشیم و گوشه ای با آموزه های اسلامی منطبق نباشد. علم را باید نقد کرد نباید حذف کرد. یکی از اشکالات ما این است که می خواهیم بخشی از علوم را حذف کنیم. علم ممکن است ابطال شود ولی حذف نمی شود و در تاریخ علم می ماند.
روحانی ادامه داد: چطور عده ای به فکر افتادند که بخشی از علوم را حذف کنند؟ حذف معنی ندارد. ما می توانیم حرف بهتر و سخن دقیق تر و مطلب علمی تر عرضه کنیم. آن نکات قبلی را مورد نقد و یا حتی ابطال قرار دهیم که این اشکالی ندارد. به گزارش تسنیم، روحانی افزود: مجموعه حرکت علمی ما حرکت مطلوبی است؛ دولت وعده ها به دانشگاه را فراموش نکرده و به بخشی از آنها جامعه عمل پوشانده است.
رئیس جمهور با بیان اینکه آنچه امروز جزو برنامه گذاشته نشده که تشکل های دانشجویی سخنان خود را بیان کنند مایه تاسف من شد، خاطرنشان کرد: آمدن من به دانشگاه بیشتر برای شنیدن است تا حرف زدن. پارسال آن دقایقی که دانشجویان عزیز صحبت کردند بسیار لذت بخش، آموزنده بود. نقد دانشجویی زیبایی دیگری دارد. دانشجو نقدش بی غل و غش است. دانشجو آنچه در دل دارد و می فهمد تبیین می‌کند و نشاط دانشگاه به همین است.
روحانی با تاکید بر اینکه اگر در دانشگاه فضای لازم برای گفت و شنود و نقد و انتقاد باشد خوب است، گفت: ما هم در دانشگاه کلاسهایی را می پسندیدیم که اساتید صحنه نقد را باز می گذاشتند. استادی داشتیم همانوقت پیرمرد بود وعصبانی می شد وقتی کسی حرف میزد. به قول معروف کلاس مرده بود. حیات دانشگاه به نقد و سخن و بیان نظرات متفاوت است. ما نباید بترسیم از اینکه اساتید ما در کلاسها سخنان متفاوتی را بیان می کنند. نظرات متفاوت و سخنان متفاوت، غیر از سخن مغرضانه است. بله اگر کسی مغرض است چیز دیگری است.
وی با بیان اینکه "خواهش می کنم در این زمینه ها سخت گیری نکنید"، اظهار داشت: سخت‌گیری های بی‌مورد به عدم تساهل منجر می‌شود و عدم تساهل به رانده شدن افراد لایقی که بیانشان صریح است منجر می‌شود. سخت گیری منجر می شود تملق‌گوها بالا بیایند. نگذاریم در دانشگاه فضای تملق باز شود. من یک بار این جمله را گفتم که ما دلمان نمی خواهد جمعیت حدود 80 میلیونی ایران تبدیل شود به 160 میلیون چهره. از این نظر که همه دو چهره پیدا کنند.