وزیر بهداشت با بیان اینکه در سومین سال از برنامه پنجم توسعه، کار را در وزارت بهداشت آغاز کردیم به اهداف سند چشم انداز 20 ساله اشاره کرد و گفت: طبق این برنامه که تقریباً نیمی از آن گذشته است باید از نظر تولید علم، بهداشت و سلامت و عدالت و دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی در جایگاه اول منطقه باشیم.
55 درصد هزینه سلامت بر دوش مردم
هاشمی با اشاره به حمایتهای رئیس جمهور گفت: از همان ابتدا یکی از بحثهای مورد تاکید رئیس جمهور بحث سلامت بود و ما باید بدانیم اگر قرار بود وضع سابق ادامه پیدا می کرد مشکلات جدی داشتیم.
وی افزود: با همیاری مجلس، قوه قضاییه و تصمیم جدی دولت از نیمه اردیبهشت خدمات ما شروع شد یکی از این خدمات درباره کاهش پرداخت از جیب مردم بود که بخشی از آن به وزارت بهداشت برمی گشت.
وزیر بهداشت با بیان اینکه 20 درصد تامین هزینه سلامت مردم از اعتبارات عمومی و 18 درصد از بیمه ها تامین می شود، گفت: مردم بیش از 55 هزینه را از جیب خود پرداخت می کنند که همین کمبود حمایت بیمه ها مورد اعتراض مردم است.
هاشمی با بیان این که در حالی که در برنامه چهارم و پنجم باید به سمت آن می رفتیم که حداکثر مردم 30 درصد هزینه های درمانی را پرداخت کنند، افزود: در شروع کار ما، این سهم بیش از 60 درصد بود و حتی در بیمارستان های خصوصی مردم بیش از 90 درصد هزینه را خود پرداخت می کردند.
وی افزود: یک بیماری صعب العلاج یا تصادف ممکن است باعث شود کسی که ندار است، همه زندگی اش را بدهد.
وزیر بهداشت گفت: یک نقطه ایجاد فشار درمانی بر مردم، پرداخت از جیب مردم است؛ همین است که عده ای که ندار هستند، به پزشک مراجعه نمی کنند یا دیر مراجعه می کنند و همین باعث افزایش هزینه های درمانی شان می شود.
بهبود شاخصهای سلامت
وزیر بهداشت در ادامه سخنان خود به بررسی مقایسه ای شاخصهای سلامت کشور نسبت به 25 سال پیش پرداخت و گفت: سال57 مرگ و میر مادران، 240 در صد هزار بود که در سال 90 به 22 در صد هزار رسید، اما از این نظر، در حال حاضر در منطقه در رتبه هفتم هستیم. در شاخص مرگ و میر شیرخواران و کودکان زیر پنج سال در منطقه چهاردهم هستیم.
وزیر بهداشت گفت: امید به زندگی از سال 1335 که 37 سال بود، افزایش یافته و هم اکنون به 70 تا 73 سال ارتقا یافته، اما هنوز رتبه ما در منطقه مدیترانه شرقی، یازدهم است.
رتبه 17 و 29 ایران از نظراعتبارات حوزه سلامت
دکتر هاشمی درباره اعتبارات تخصیصی به حوزه سلامت در کشور گفت: رتبه جهانی کشور از نظر درصد اختصاص یافته از تولید ناخالص داخلی به حوزه سلامت با لحاظ کردن برابری قدرت خرید، 17 است و اگر با نرخ تبدیل ارز این جایگاه را محاسبه کنیم، 29 است.
وی سهم سلامت را از تولید ناخالص داخلی کشور 5.7 درصد اعلام کرد و گفت: طبق اسناد ابلاغ شده، باید متوسط سطح سرانه سلامت بیش از متوسط منطقه، حدود سه تا چهار درصد باید افزایش یابد، البته اکنون رتبه کشور در این زمینه 77 است.
تولید 95 درصد داروها در داخل کشور
وزیر بهداشت گفت: در تولید دارو در کشور قدمهای موثری برداشته شده است، 95 درصد داروهای کشور را در داخل تولید می کنیم و اگر مواد اولیه را مستثنی کنیم حدود 50 درصد داروها در داخل کشور تولید می شود.
ضرورت تهیه پیوست سلامت برای طرحهای اجرایی
هاشمی گفت: جمهوری اسلامی ایران در طول حیات خود موفقیت های بسیار زیادی داشته است به گونهای که در حوزه بهداشت و درمان 95 درصد روستاییان و صد در صد افراد ساکن در شهرها به خدمات اولیه بهداشتی و درمانی دسترسی دارند البته هنوز شرایط مطلوب نیست و اشکالات کار بی شمار است.
وزیر بهداشت با تاکید بر ضرورت تهیه پیوست سلامت برای طرح های مختلف اجرایی در کشور گفت: این بی عدالتی است که شهرها از نظر بهره مندی از مراقبت های پزشکی برخوردارتر از عشایر، روستاییان و شهرهای زیر 20 هزار نفر هستند.
کاهش سهم هزینه بستری بیماران
وزیر بهداشت از کاهش سهم هزینه بستری شدن بیماران در بیمارستانها از 37 درصد به حدود 8 درصد خبر داد و افزود: یکی از بسته های بسیار مهم که برای تامین آن حدود 3 هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شد کاهش میزان پرداخت بیماران بستری در مراجعه به بیمارستانهاست که فشار بسیاری به مردم وارد می کرد.
وی گفت: تاکنون یک میلیون و 400 هزار نفر از این اعتبار بهره مند شده اند و سهم پرداختی مردم بابت بستری در بیمارستانها از 37 درصد به حدود 8 درصد کاهش یافته و در برخی موارد در شهرهای کوچک یا بیمارستانهایی که به آنان ارجاع نمی شود و مانند بیمارستانهای مراکز استانها نیست این رقم بسیار کمتر و به کمتر از 4 درصد کاهش یافته است.
هاشمی، افزایش مشمولان بیمه را از دیگر آثار اجرای برنامه تحول نظام سلامت دانست و افزود: همانطور که رئیس جمهور اعلام کرد حدود 23 تا 24 درصد از مردم بیمه نداشتند که خوشبختانه تا روز گذشته 6 میلیون و 350 هزار نفر از آنان زیرپوشش بیمه های وابسته به وزارت تعاون، رفاه و رفاه اجتماعی قرار گرفتند.
وی همچنین یکی از مشکلات حوزه بهداشت و درمان را ماندگاری پزشکان در مناطق محروم دانست و گفت: هنوز هم در بسیاری مناطق محروم پزشک نداریم و حال آن که در این سال ها، پزشکان بسیاری تربیت کرده ایم.
وزیر بهداشت، نبودن زیرساختهای لازم، فقدان خدمات اولیه و حقوق کم را از علل ماندگار نبودن پزشکان برشمرد و گفت: گاهی حقوق دریافتی برخی پزشکان شاغل در مناطق محروم یک میلیون و 200 تا یک میلیون و 300 هزار تومان یعنی کمتر از دریافتی یک کارگر و طبیعی است که وارد کارهای دلالی شوند که متاسفانه بیماری مزمن اقتصاد کشور است.
وی افزود: حدود 70 پزشک علاقمند به کارهای رسانه ای هم داریم که در رسانه ملی مشغول به خدمتند که البته ما به آنان افتخار می کنیم.
هاشمی همچنین گفت: 291 شهر کشور با اعزام 3 هزار و 316 پزشک در مقایسه با پیش از اجرای برنامه تحول نظام سلامت تغییر وضع یافته اند و هنوز 50 درصد کار باقی مانده است. البته تا یکی دو ماه آینده شمار قابل توجهی پزشک به این مناطق اعزام خواهند شد.
وی افزود: اینکه در ساعتی از شبانه روز به بیمارستانها برویم و متخصصانی در رشته های طب داخلی، اورژانس، بیهوشی و به ویژه قلب و عروق و زنان زایمان حضور نداشته باشند اصلا مناسب نیست. بنابر این یکی از هدف گیری های ما حضور پزشکان متخصص در همه ساعات شبانه روز است.
هاشمی گفت: تاکنون 813 پزشک متخصص هر شب در 398 بیمارستان کشیک می دهند که بیش از 4 برابر دسترسی به این گروه از پزشکان افزایش یافته است.
وزیر بهداشت، ارتقای هتلینگ بیمارستانها را از دیگر اهداف برنامه تحول نظام سلامت دانست و افزود: حدود 65 میلیارد تومان برای این کار اختصاص داده و تاکنون 21 درصد پیشرفت داشته ایم.
وی، کاهش هزینه ویزیت بیماران را از دیگر اقدامات وزارت بهداشت در چارچوب این برنامه دانست و با اشاره به تفاوت قابل توجه نرخ ویزیت مراکز خصوصی و دولتی گفت: حضور پزشکان در نوبت بعد از ظهر کلینیک ها را به پزشکان پیشنهاد کرده ایم که تاکنون 565 بیمارستان، نوبت بعد از ظهرشان را دایر کرده اند تا بیماران را ویزیت کنند.
هاشمی افزود: سهم بیماران از هزینه ویزیت پزشکان متخصص و فوق تخصص در این مراکز، کمتر از 3500 تومان است و حال آن که هزینه ویزیت مراکز خصوصی بیش از 30 هزار تومان است.
وزیر بهداشت، ترویج زایمان طبیعی را از دیگر اهداف برنامه تحول نظام سلامت به عنوان یکی از مشوق های افزایش جمعیت و ارتقای سلامت مادر و کودک دانست و گفت : متاسفانه به علت سیاست های نادرست که بخشی از آن ناشی از آموزش پزشکان ماست، آمار سزارین در کشورمان در دنیا تقریبا بی نظیر است.
وی با اشاره به هدف گذاری وزارت بهداشت برای افزایش 5 درصدی در این زمینه افزود: در همین فرصت سه ماهه از آغاز اجرای این برنامه، آمار زایمان طبیعی از 44 درصد به 49 درصد افزایش یافته و اگر موفق شویم در دو سه سال آینده میزان این نوع زایمان را 20 تا 25 درصد افزایش دهیم کار خیلی بزرگی کرده ایم.
هاشمی با اشاره به صعب العبور بودن بسیاری جاده های کشور ، افزایش آمبولانس هوایی را از دیگر اهداف برنامه تحول نظام سلامت دانست و گفت: حتی جاده هایی که شرایط خوبی دارد مانند مسیر شمال که تقریبا همیشه آخر هفته ها یک طرفه می شود اگر کسی سکته کند یا دچار مشکل جدی شود یک تا یک و نیم روز باید منتظر باشد تا مسیر باز شود تا بتواند خودش را به آمل برساند و اگر مناطق روستایی و مرزی را در نظر بگیریم که وضع خیلی بدتر است.
وی افزود: در کشور به حدود 44 پایگاه برای استفاده از آمبولانس هوایی نیاز داریم که تاکنون توانسته ایم 14 پایگاه ایجاد کنیم و البته از ارتش و هوانیروز قدردانی می کنم و در آینده نیز از خدمات نیروی انتظامی و هلال احمر در این زمینه استفاده خواهیم کرد.
هاشمی، حفاظت از بیماران خاص و صعب العلاج را از دیگر اهداف برنامه تحول نظام سلامت دانست و گفت: متاسفانه در این زمینه هنوز نتوانسته ایم قدم جدی برداریم گرچه پارسال در ابتدای کار دولت، بحران دارو خیلی جدی بود که دولت حدود 2 هزار میلیارد تومان برای این بخش اختصاص داد و دارو در سراسر کشور در اختیار بیماران قرار گرفت به نحوی که دارو برای بیماران خاص رایگان و سهم بیماران خاص صعب العلاج به 10 درصد کاسته شد.
وی افزود: البته هنوز هم برخی از بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن یا صعب العلاج از تامین این 10 درصد ناتوانند که باید حمایت شوند.
آموزش، پیشگیری و خود مراقبتی در اولویت کارهاست
وزیر بهداشت گفت: انتظار این بود که در آغاز اجرای طرح تحول نظام سلامت با بسته های بهداشت شروع کنیم اما باید در آغاز کار تلاش می کردیم که پرداخت مردم کمتر و اعتماد مردم بیشتر شود.
هاشمی افزود: باید بتوانیم شبکه ای سراسری ایجاد و بیماران را شناسایی کنیم و سپس به پیشگیری بپردازیم.
وزیر بهداشت گفت: تا پایان سال هزار و 995 خانه بهداشت و 750 مرکز بهداشت، بازسازی و نوسازی می شود و اقلام دارویی در روستاها به 350 قلم افزایش می یابد.
وی ابراز امیدواری کرد؛ بتوانیم با اعتباراتی که اختصاص می یابد 7 هزار پزشک را به روستاها و مناطق محروم ببریم.
وزیر بهداشت افزود: همه این طرحها در قالب 11 بسته خدمتی در حوزه بهداشت است و همه مربوط به مرحله ای می شود که فرد بیمار مراجعه می کند و باید به او خدمت بدهیم.
هاشمی با اشاره به این که اهمیت پیشگیری کمتر از درمان نیست گفت: اگر بتوانیم در حوزه پیشگیری سیر بیماری ها را کنترل کنیم هزینه ای که سربار جامعه می شود کاهش خواهد یافت.
وی افزود: برای این منظور هیچ ابزاری مغتنم تر و موثرتر از رسانه ملی برای آموزش همگانی وجود ندارد.
هاشمی گفت: با آموزش می توان سیر ابتلا مردم به بیماری را کنترل کنیم و در این زمینه خودمراقبتی بخش اصلی کار است.
وزیر بهداشت گفت: تا 20 سال آینده جمعیت کشور به سمت مسن شدن حرکت می کند و از آن زمان نیز بیماری های غیرواگیر مسئله اصلی مرگ و میر در کشور خواهد بود.
وی افزود: در بسیاری از کشورها سیر ابتلا به بیماریهای غیرواگیر، کنترل و حتی شیب آن منفی شده و این در حالی است که کشور ما این سیر صعودی است.
وزیر بهداشت گفت: بیماریهای قلب و عروق بیشترین علت مرگ و میر در ایران است که این بیماری قابل کنترل و پیشگیری است.
وی افزود: ایران در بین کشورهای دنیا یکی از بالاترین رتبه های جراحی قلب باز در سنین پایین را دارد.
وزیر بهداشت گفت: عادات غذایی، چاقی، فشارخون کنترل نشده، چربی و کلسترول، از عوامل ایجاد بیماریهای قلب و عروق است که همه آنها قابل پیشگیری است.
صدا و سیما مردم را به خودمراقبتی هدایت کند
وزیر بهداشت گفت: سازمان صدا و سیما می تواند با هنرمندی مردم را به کنترل فشار خون، قند خون یا کلسترول هدایت کند.
هاشمی در ادامه سخنان خود با اشاره به تغییر سبک زندگی در کشور گفت: تقریبا 35 درصد تهرانی های بالای15سال چاق هستند.
وی افزود: کسانی بیشتر چاق هستند که سواد کمتری دارند معنی اش این است که آگاهی کمتری دارند و شما می توانید به حل این مشکل کمک کنید.
وزیر بهداشت با اشاره به بالا بودن نرخ چاقی در مازندران و قم گفت: سرعت چاق شدن در ایران نسبت به دیگر بخش های جهان بیشتر است.
هاشمی با بیان اینکه ارتباط مستقیمی بین تبلیغات تلویزیونی درباره غذاهای ناسالم و چاقی وجود دارد، گفت: هر چه تبلیغات تلویزیونی درباره غذاهای ناسالم کمتر باشد، چاقی کمتر است.
وی سپس رویه کنونی در کشور برای مقابله با دخانیات را که درج تصاویر هشدارآمیز روی پاکت های سیگار است، بی تاثیر دانست و گفت: درخواست ما از مجلس این است که مالیات را اضافه کنید تا هزینه خرید یک کالای آسیب رسان مانند سیگار، چیپس یا پفک افزایش یابد، اما این کار را نمی کنند.
وزیر بهداشت همچنین خواستار افزایش شادی و نشاط برنامه های صدا و سیما برای مقابله با مشکلات روانی در جامعه شد و گفت: وقتی برنامه دولت مجلس و قوه قضاییه قابل پیش بینی باشد و هر روز خبر هیجان آوری منتشر نشود، طبیعی است که مردم از سلامت روان بیشتری برخوردار می شوند.
وی در همین حال از صدا و سیما خواست به وزارت بهداشت در زمینه ارتقای برنامه های خودمراقبتی کمک کند.