مهر:  بر اساس آمار، سالانه بيش از هفت ‎ميليون تن خرما در جهان توليد می شود كه ايران با توليد يک ميليون تن پس از كشور مصر، رتبه دوم توليد را دارد و ۱۴ درصد خرمای جهان را به خود اختصاص داده است.

در ایران ۱۸۰نوع خرما شناسایی و ثبت شده که ۹۸درصد تولید آن مربوط است به استان‌های هرمزگان، کرمان، خوزستان، بوشهر، فارس و سیستان و بلوچستان.

رسول محمودی یکی از خرمافروشان و نخل‌داران حاجی آبادی است که این حرفه از پدرانش به او ارث رسیده است. نسل در نسل خرما فروش بوده‌اند.

می‌گوید: ۱۵۰ نوع خرما فقط توی هرمزگان داریم. ظاهرشان کمی با هم فرق دارد، این فرق را بچه‌های جنوبی می‌فهمند. پیارم معروف‌ترین و گران‌ترین خرمای هرمزگان است که صادراتی است؛ درجه۲ آن می‌رود پاکستان و درجه۱ سمت اروپا و مخصوصا آلمان.

سطح زیرکشت نخلستان‌های کشور ۲۵۰ هزار هکتار است که بر اساس نوع خرما کشت آن، آداب و رسوم خاصی دارد. محمودی می‌گوید: نخلستان، زمستان‌ها هر ۱۵روز و تابستان‌ها هر ۱۰روز یک‌بار آب اساسی می‌خواهد. نخل، مرگ تدریجی دارد که مهمترین عامل آن تشنگی است. اول از ثمر می‌افتد، بعد مثل کهنسالان چین و چروک ساقه‌هایش زیاد شده و لاغر و لاغرتر می‌شود.

خرما محصول ماه‌های گرم سال است و از تیر و مرداد با عنوان ماه‌های خرماپزان یاد می‌کنیم، اما برای باروری نخل، باید چندماهی به عقب برگردیم. محمودی می‌گوید: نخل با توجه به منطقه‌ای که در آن قرار دارد، باید از بهمن و اسفند یا فروردین بارور شود. در حاجی آباد بارور کردن خرما معمولا با آغاز سال یکی است؛ گرده خرمای نر را میان خرمای ماده می‌گذارند و می‌بندند.

و ادامه می‌دهد: رشد خرما هم در چند مرحله صورت می‌گیرد تا به خارک می‌رسد؛ خرمای کال و نارس که بافتی سفت دارد و رنگ آن زرد مایل به نارنجی است، خیلی هم گس است. خارک مدتی که در گرما بماند، می‌رسد و تبدیل می‌شود به رطب.

محصول نخل‌ها هم ارتباط مستقیمی با نوع خرما دارد. می‌گوید: هر نخل تیارم بین ۴۰ تا ۵۰ کیلو محصول می‌دهد. نخلی که بیشترین محصول را می‌دهد، خاصویی و زاهدی است که تا ۲۰۰ کیلو هم محصول می‌دهند. خاصویی پرمصرف‌ترین خرماست که شیره دار است و زاهدی هم خرمای خشکی است که به خاطر قیمتش فروش خوبی دارد.

این نخلدار و فروشنده خرما درباره خرماهایی که آن‌قدر پوست صافی دارند که انگار تازه از درخت چیده شده‌اند، می‌گوید: هر خوشه خرمای مضافتی سه- چهار کیلو خرما می‌دهد، این خرما به محض اینکه از خارک تبدیل به رطب می‌شود آن را با خوشه می‌چینند و می‌گذارند توی سردخانه. دمای منفی ۱۷درجه باعث می‌شود خرما چین نخورد و قیافه‌اش همیشه نو باشد.

بعد به شرایط نگهداری خرما اشاره می‌کند: خرما را بعد از شستن برای مدت طولانی نگه ندارید، چون ترش می‌شود، بهتر هم این است که رطب را داخل یخچال نگه دارید تا ماندگاری‌اش بیشتر شود. خرماهای خشک هم معمولا در کارخانه شسته می‌شود و به روش‌های نوین ضدعفونی می‌شوند، به خاطر همین نیازی نیست این خرماها را بشویید.