مجله مهر: بازار داغ افزودنی‌های «غیرمجاز» به لبنیات. انگار داستان لبنیات پرخطر در ایران تمامی ندارد. هنوز ماجرای وجود «وایتکس» در شیرها تمام نشده که دیروز، وزیر بهداشت به‌صورت رسمی از وجود روغن مضر «پالم» در لبنیات پرچرب موجود در بازار خبر داد و از مردم خواست لبنیات «پرچرب» نخورند.

دو سال پیش رسانه‌ها خبر وجود «وایتکس» در شیرهای پاستوریزه را منتشر کردند. خبری که نه‌تنها هیچ‌گاه تکذیب نشد، بلکه دکتر «بهروز جنت»، معاون غذای سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، نیز در گفت‌وگویی به این موضوع اشاره کرد و گفت که بعضی‌ها در شیر وایتکس می ریزند اما همه کارخانه های لبنی این کار را انجام نمی دهند! بحران شیر و لبنیات دو سال پیش اتفاق افتاد و منجر به بالا رفتن لحظه به لحظه قیمت لبنیات شد. بازار افشاگری هم داغ شد و بعضی «منابع آگاه» ضمن گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کردند که کارخانه ها برای بقا و جلوگیری از زیان‌دهی بیشتر، در شیرهایشان وایتکس می‌ریزند. عده‌ای هم اشاره کردند که این موضوع چیز تازه‌ای نیست و واسطه‌ها برای پایین نگه‌داشتن بار میکروبی شیر و جلوگیری از فاسد شدن سریع آن، مواد شیمیایی مانند وایتکس و حتی آهک و جوش شیرین اضافه می کنند. حالا دوباره چشم مصرف کنندگان به وجود ماده عجیب و غریب دیگری به نام «روغن پالم» در شیرهای پرچرب روشن شده‌ است.

میوه پردردسر

گیاه «پالم» یا «نخل روغنی» از گیاهان بومی آفریقا است. این گیاه در کشورهای جنوب شرقی آسیا نیز شده است. روغن پالم دومین روغن نباتی جهان از لحاظ تولید است. کشور مالزی بزرگترین تولید کننده و صادر کننده این روغن در جهان است که ایران هم در سال‌های اخیر به یکی از بازارهای پرمصرف این روغن تبدیل شده‌است. آن‌هم به یک دلیل جالب: «ارزانی».

کارخانجات لبنی از جمله مشتریان پروپاقرص روغن پالم هستند. آن‌ها برای محصولات پرچرب خود از این روغن استفاده می کنند. اما بیشتر مردم فکر می کنند چربی این محصولات، چربی طبیعی و خالص خود شیر است. استفاده زیاد از این روغن موجب بالا رفتن کلسترول خون و در نهایت بروز سکته های قلبی شود. میزان اسیدهای چرب اشباع در این روغن حدود 50 درصد است که بسیار بالاست.

نکته قابل تامل دیگر این‌که در طی سال‌های اخیر، واردات روغن پالم 50 درصد از سهم کل روغن‌های وارداتی را به خود اختصاص داده است.

حتی بدتر از شیرخشک

وزیر بهداشت روز یکشنبه در حاشیه همایش تغذیه با شیر مادر از پایین آوردن واردات روغن پالم از 50 درصد به 30 درصد و در ادامه به 15 درصد خبر داد. به گفته دکتر قاضی زاده هاشمی گزارش وجود این روغن در لبنیات به رئیس جمهور داده شده و حالا قرار است اقدامات لازم در این خصوص انجام شود. قاضی زاده درباره موضع وزارت بهداشت درباره وجود روغن پالم در لبنیات گفت: «از لبنیات موجود در بازار نمونه‌گیری می‌شود تا شرکت‌های متخلف شناسایی شوند، به‌عنوان مثال در ماست با چربی 12 درصد روغن پالم وجود دارد به همین دلیل نظارت‌ها را افزایش می‌دهیم؛ چراکه حق سایر شرکت‌ها است که اسامی متخلفان را اعلام کنیم تا هم آنها متهم نشوند و هم مردم بتوانند از محصول سالم خریداری کنند؛ با شرکت‌های متخلف طبق قانون برخورد خواهد شد.»

قاضی‌زاده در ادامه، با یک مقایسه از زیان‌های روغن پالم هم این‌طور گفت: «نمی گویم شیرخشک خوب است اما روغن پالم به مراتب بدتر از آن است.»

پالم مثل سیگار می‌شود؟

در دنیا استفاده از روغن پالم در محصولات غذایی ممنوع است. تولیدکنندگانی هم که از این روغن در محصولاتشان استفاده می کنند، موظفند این موضوع را با تیتر خوانا و درشت در برچسب محصول ذکر کنند. حالا کارشناسان غذایی کشور از سازمان استاندارد خواسته‌اند تولیدکنندگان داخلی نیز برچسبی به همین‌منظور روی محصولاتشان قرار دهند تا مصرف‌کنندگان از این موضوع باخبر شوند. مانند تولیدکنندگان سیگار و مواد دخانی که مشابه این عمل را انجام داده‌اند.