الو دکتر: این شاید راحت‌ترین کار باشد، اما بی‌شک بهترین کار نیست، چون معنایش اسراف و نابودی موادی است که برای به دست آمدن آن وقت و پول صرف شده است. برای همین عاقلانه‌ترین کار، یاد گرفتن راه‌هایی است که کپک به مواد غذایی راه پیدا نکند یا حداقل اگر سر و کله‌اش درون یخچال پیدا شد، نتواند همه مواد را نابود کند.

بد نیست بدانید کپک‌ها آن دسته از قارچ‌ها هستند که اگرچه بیماری خطرناکی ایجاد نمی‌کنند، اما گاهی در مواقع ضعف سیستم ایمنی بدن می‌توانند بسیار خطرناک باشند و عاملی که باعث گسترش و افزایش آنها می‌شود، مقدار بیش از حد رطوبت است به طوری که پخت غذاها نیز نمی‌تواند سموم آنها را از بین ببرد.

کپک‌ها در صورت مناسب بودن شرایط رشد، یعنی‌ رطوبت و گرما بسرعت رشد می‌کنند و می‌توانند سبب تخریب و غیرقابل مصرف شدن میوه‌ها و غذاها شوند. کپک‌ها اگر چه بیشتر اوقات شمایلی شبیه هم دارند، اما هر نوع ماده غذایی، کپک مخصوص خودش را دارد مثلا کپکی که روی میوه‌ها رشد می‌کند با کپک نان، مربا و خشکبار فرق دارد.

کپک نان یکی از خطرناک‌ترین انواع کپک است، چون بسرعت در بافت نان نفوذ می‌کند و اگر لایه‌های نان روی هم چیده شده باشد، بخش‌های بالایی و پایینی خود را نیز آلوده می‌کند. وقتی نان کپک زد، راهی جز دور انداختن آن وجود ندارد، اما برای این که این اتفاق نیفتد پیش از سرد شدن کامل نان‌ها، نباید آنها را روی هم چید، چون حرارت نان موجب کپک‌زدگی زودرس می‌شود. این در حالی است که انباشته شدن نان داغ پیش از سرد شدن، موجب تغییر حالت ظاهری، بیات شدن زودرس و بروز بیماری‌های گوارشی می‌شود. پس برای این که کپک، نان‌های شما را از بین نبرد آنها را پس از خنک شدن درون کیسه‌های پلاستیکی بگذارید و درون فریزر قرار دهید. البته پیچیدن نان در پارچه‌های سفید و تمیز بهتر از کیسه‌های پلاستیکی است، چون رطوبت نان را جذب می‌کند و مانع کپک زدگی آن می‌شود.

کپک زدن میوه‌ها درون یخچال هم واقعا دردسرساز است، چون جمع کردن لاشه‌های آبکی و شل شده آنها از جامیوه‌ای همراه بوی نامطبوعی که دارند، آزاردهنده است. میوه‌ها را حتی وقتی می‌شوییم و خشک می‌کنیم و درون یخچال قرار می‌دهیم باز هم کپک می‌زنند. این به خاطر آبی است که درون میوه‌ها وجود دارد و البته رطوبت درون یخچال هم به این مساله دامن می‌زند. پس بهترین کار، خرید میوه به اندازه نیاز و قرار دادن آنها درون پارچه‌های نخی برای جلوگیری از کپک زدگی است. البته اگر یک قطعه اسفنج در جامیوه‌ای قرار دهید، رطوبت و آب آن را جذب کرده و مانع کپک‌زدگی می‌شود.

اما اگر پنیر کپک زد کمی آن را با احتیاط بیشتر مصرف کنید، چون پنیر کپک زده میکروب‌های دیگری نیز دارد که ممکن است سبب بیماری‌های گوارشی شوند. پس اگر پنیرتان کپک زد کمی بیشتر از قسمت کپک زده آن را جدا و مصرف کنید. مربا هم یکی از مواد خوراکی درون یخچال است که اغلب کپک می‌زند.

کپک زدن مربا البته به مراحل پخت آن برمی‌گردد به طوری که اگر مربا خوب نپخته باشد، خیلی زود کپک می‌زند. البته استفاده از ظروف مناسب دردار که مانع رسیدن هوا به آن شود در نگهداری مربا موثر است و مانع تشکیل کپک روی آن می‌شود، اما اگر مربا کپک زده باشد، می‌توان یک لایه از روی آن برداشت و بقیه آن را دوباره پخت. بهتر است هنگام تهیه مربا از قاشق چوبی استفاده کنید. روش دیگری که مانع از کپک زدگی می‌شود، استفاده از کاغذ روغنی است که می‌توان آن را روی سطح مربا قرار داد. با این کار هوا به سطح مربا نمی‌رسد و در نتیجه کپک نمی‌زند.


قرار گرفتن لایه‌ای از کپک روی رب گوجه‌فرنگی هم اتفاقی همیشگی است. برای پیشگیری از کپک رب‌ نیز می‌توان یک لایه روغن روی سطح آنها مالید تا اکسیژن به سطح آن نرسد و در نتیجه رشد کپک‌ها متوقف شود. وقتی روغن مالی در سطح رب انجام شود حتی نیازی به نگه داشتن آن درون یخچال نیست.برای پیشگیری از کپک زدن آبغوره و سرکه هم باید توجه کنید که ظرف محتوی آنها حتما تا ته پر شود و جایی برای هوا در آن نماند. یک راه دیگر هم وجود دارد و این که شیشه‌های محتوی آبغوره یا سرکه را درون ظرف بزرگی پر از آب قرار دهید و روی شعله بگذارید تا آب جوش بیاید. به مدت 6 دقیقه این شیشه‌ها را بجوشانید تا تمام سلول‌های رویشی کپک درون آبغوره و سرکه از بین برود.