با گذشت یک ماه از سال جدید هنوز رونق به بازار مسکن بازنگشته است. در حالی که به تازگی یک مقام مسئول اعلام کرده مسکن از نیمه دوم امسال رونق می گیرد، اما یافته های آماری حاکی از آن است که عرضه مسکن در ایران ۲۰ برابر تقاضا است که این خود می‌تواند رکود مسکن را حتی تشدید کند. با وجود این، چنانکه از آمار پیداست...
سرویس اقتصادی فردا؛ روزنامه آرمان نوشت: با گذشت یک ماه از سال جدید هنوز رونق به بازار مسکن بازنگشته است. در حالی که به تازگی یک مقام مسئول اعلام کرده مسکن از نیمه دوم امسال رونق می گیرد، اما یافته های آماری حاکی از آن است که عرضه مسکن در ایران ۲۰ برابر تقاضا است که این خود می‌تواند رکود مسکن را حتی تشدید کند. با وجود این، چنانکه از آمار پیداست درصد قابل توجهی از شهروندان صاحب خانه نیستند و این موضوع حاکی از آن است که توزیع مسکن در کشور نامناسب رخ داده است؛ معضلی که مسئولان سعی دارند با تجویز نسخه های متعدد، آن را به نحوی رفع کنند.
صعود و سقوط مسکن
بخش مسکن در سال های ۸۵ و ۸۶ جهش بی محابایی را تجربه کرد؛ به گونه ای که قیمت خرید و فروش هر متر مربع آن به یک باره دوبرابر شد. رکود مسکن هرچند به گفته بسیاری از کارشناسان این حوزه از سال ۸۷ آغاز شده است، اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و در پی اتخاذ سیاست های انقباضی و نیز پیگیری انتظامات مالی و پولی، این بخش عمیقا دچار رکود شد. با این همه به نظر می رسد رکود موجود در این حوزه نه به دلیل سیاست های اتخاذ شده بلکه بیشتر به دلیل تولید بیش از حد نیاز در این بخش رخ داده است. بنا بر آمار در حال حاضر ۲۰ برابر نیاز بازار، مسکن ساخته شده و خالی در تهران وجود دارد. ایسنا گزارش داد: «بررسی آمار عرضه مسکن نسبت به خانه‌های فروخته شده در مشاوران املاک شهر تهران نشان می‌دهد عرضه ۲۰ برابر تقاضا است.»
با این وجود رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران از آینده خوب این حوزه خبر داد و گفت:« با توجه به امضای برجام اولین خیز خروج از رکود مسکن از خردادماه برداشته می‌شود.» حسام عقبایی تاکید می کند:« در پایان شهریور مسکن وارد دوران رونق می‌شود؛ پیش‌بینی‌ای که بعضی‌ها تردیدهایی نسبت به صحت آن دارند.» این سخنان عقبایی در حالی بیان می شود که بنا بر آمار در حال حاضر۶/۱ میلیون خانه خالی در ایران وجود دارد. تنها حدود ۲۴۰ هزار خانه مسکونی در شهر تهران خالی است. این تعداد خانه خالی در تهران در حالی وجود دارد که مشتری چندانی برای خرید پا پیش نمی‌گذارد. نکته جالب توجه این است که با وجود این رکود همچنان سطح تقاضای وام ساخت مسکن بیش از تقاضای وام خرید است. بر اساس اطلاعات دریافتی از بانک مرکزی تقاضای وام ساخت مسکن در ۱۱ ماه سال ۹۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۲ درصد رشد داشته اما تسهیلات خرید با کاهش ۲۰ درصدی از نظر تعداد همراه بوده است.
نشانه‌های رونق
امیدواری به رونق بازار مسکن محدود به فعالان این عرصه نمی شود و چنانکه به نظر می رسد، بخش های مالی درگیر در این حوزه نیز امید دارند تا از نیمه نخست سال جاری در این حوزه رونق ایجاد شود. ایرنا از قول مديرعامل بانك مسكن نوشته است:« شاخص هاي اقتصادي نشان مي دهد، از نيمه نخست امسال به تدريج شاهد رونق بازار مسكن در كشور خواهيم بود.» محمد هاشم بت شكن روز گذشته گفت:« رونق بازار مسكن مستلزم خروج اقتصاد ملي از ركود است و براساس پيش بيني ها، اقتصاد ملي در سال ۹۵ به رشد چهار تا پنج درصدي دست مي يابد.» این مقام بانک مسکن با اشاره به مصوبه اخيرمجلس شوراي اسلامي درباره افزايش سرمايه اين بانك، این اقدام را در افزایش رونق در این حوزه موثر دانست و گفت:« با افزايش سرمايه بانك مسكن، ميزان كفايت سرمايه اين بانك نيز به استانداردهاي جهاني كه بين ۸ تا ۱۲ درصد است مي رسد تا اين بانك بتواند با پرداخت تسهيلات بيشتر، به توسعه بخش مسكن و ساختمان در كشور كمك كند.»
از سوی دیگر دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان با اشاره به طرح فروش مسکن قسطی، این اقدام را گام موثری در ایجاد رونق در این بخش و نیز راهی برای خانه دار شدن مردم دانست. فرشید پورحاجت در این رابطه گفت:« براساس توافقی که میان کانون سراسری انبوه‌سازان و بانک مسکن انجام شده، تا سقف مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان از یک واحد مسکونی را بانک مسکن تضمین می‌کند که به صورت اقساطی از سوی خریدار به فروشنده پرداخت شود.» او با بیان اینکه بانک مسکن بابت این تضمین پنج درصد کارمزد دریافت می‌کند، افزود: «این کارمزد در طول ۵۰ ماه که زمان پرداخت اقساط است، به بانک پرداخت می‌شود.» دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان همچنین اظهارداشت: «بانک مسکن اعلام کرده اقساط را به صورت ماهانه از خریدار دریافت کرده و سپس به صورت فصلی به سازندگان می‌پردازد که ما در این خصوص هنوز به تفاهم نرسیده‌ایم.»
پیشنهادی برای خانه‌دار شدن
مطرح شدن نظام پس انداز به عنوان اصلی‌ترین راه خانه دار شدن، موضوعی است که باید در طول سال‌های آینده در جامعه ایران پیگیری شود. خرید خانه امری است که باید برای آن از سال‌ها قبل برنامه ریزی و هدف گذاری کرد. به گزارش ایسنا،عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی ، با بیان این مطلب تصریح کرد: «وزارت راه و شهرسازی در دولت یازدهم تلاش کرده با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارد، تمام توان خود را برای خانه دار کردن اقشار مختلف مردم به کار بندد. طراحی وام های مختلف و تلاش برای افزایش مبلغ آنها بخشی از این برنامه را شامل می‌شود.» این سخنان وزیر در حالی بیان می شود که بسیاری از مردم همچنان برای خانه دار شدن، امید چندانی ندارند و تاکنون نیز هیچ یک از طرح های دولتی نتوانسته است این طبقه را صاحب خانه کند. این معضل در حالی وجود دارد که تعداد خانه های ساخته شده و موجود کشور بیش از ۲۰ برابر تقاضا است.