ایسنا: سردرد همراه با احساس خستگی و خواب آلودگی اولین نشانه است، کمی بعد سرگیجه و سوزش چشم هم به سراغتان می‌آید و تهوع و استفراغ هم در پی آن رخ می‌دهد. معمولا در همین مراحل متوجه بوی گاز شده و برای از بین بردن آن تلاش خواهید کرد اما اگر همچنان به هر دلیلی از هجوم قاتل خاموش بی‌خبر باشید، درد شکمی شبیه به دلپیچه را احساس می‌کنید، بی‌هوش می‌شوید و بقیه اتفاقات در بی‌هوشی رخ می‌دهد.
تمام آن 8075 نفری که در 10 سال گذشته قربانی قاتل نامرئی شده‌اند نیز همین حالات را پشت سر گذاشته‌اند و حالا در آستانه فصل سرد بار دیگر قاتل نامرئی به انتظار کسانی است که توجه چندانی به اصول ایمنی نصب سیستم‌های گرمایشی ندارند.
معلوم نیست تا پایان امسال چند نفر قربانی گازگرفتگی خواهند شد، اما آمارها نشان می‌دهد که در نیمه نخست امسال 156 نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور جان خود را از دست داده‌اند، 156 نفری که 111 نفرشان را زنان 45 نفرشان را مردان شامل می‌شوند. این آمار گرچه در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته، بیانگر کاهش 1.9 درصدی است اما نباید فراموش کرد که با سرد شدن هوا در کشور حوادث ناشی از مسمومیت با گاز هم بیشتر می‌شود، این همان زنگ خطری است که باید به صدا در بیاید.
مرگ خاموش روزانه 2 نفر در کشور
بر اساس آماری که پزشکی قانونی از مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز در 10 سال گذشته 8075 نفر به علت استنشاق گاز سمی منوکسیدکربن جان خود را از دست داده‌اند. عددی که تقسیم آن بر تعداد روزهای این 10 سال از مرگ بطور متوسط روزانه دو تن به این علت حکایت دارد. در این بین سال 86 با 1024 مورد بیشترین و سال 89 با 497 مورد کمترین مرگ‌های ناشی از مسمومیت با منوکسید کربن را داشته اند.
آمار مرگ و میر ناشی ازگازگرفتگی در 10سال
در سال 84، 907 مورد فوتی، در سال 85، 973 مورد فوتی، در سال 86، 1024 مورد فوتی، در سال 87، 789 مورد فوتی، در سال 88، 769 مورد فوتی،در سال 89، 497 مورد فوتی، در سال 90، 965 مورد فوتی، در سال 91، 697 مورد فوتی، در سال 92، 828 مورد فوتی و در سال 93 نیز 626 مورد فوتی به دلیل مسمومیت با گاز منوکسید کربن در پزشکی قانونی به ثبت رسیده است.
همچنین علاوه بر افرادی که جان خود را از دست می‌دهند، گاز منوکسید کربن، قربانیان دیگری نیز دارد، کسانی که مسمومیت با این گاز را تجربه کردند دچار اختلالات جسمی و روانی موقت یا دائمی نیز می‌شوند، نواقص عصبی و روانی پیشرفته، فلج عضوی یا مغزی از دیگر پیامدهای گازگرفتگی است.
محدوده خطر مسمومیت با CO
کارگروه پیشگیری از مرگ های خاموش ناشی از گاز مونوکسید کربن که در انجمن جامعه ایمن کشور تشکیل شده در اطلاعاتی که در اختیار خبرنگار ایسنا قرار داده رسیده است، محدوده خطر و علائم مسمومیت با گاز سمی مونوکسید کربن با محاسبه غلظت و مدت زمان حضور در فضای آلوده به این گاز آورده شده است. در این جدول پیامدهای ناشی از گاز منوکسید کربن بر اساس میزان غلظت این گاز و مدت تماسش با افراد را نشان می‌دهد. گاز منوکسید کربن با غلظت 6400 پی پی‌ام می‌تواند ظرف مدت 20 دقیقه جان یک نفر را بگیرد و ظرف تنها یک تا 2 دقیقه باعث سردرد شدید و تشنج می‌شود.
محدوده خطر و علائم مسمومیت با CO
راه‌های مقابله با قاتل خاموش
سید جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران دراین‌باره می‌گوید: گاز منواکسیدکربن از سوختن ناقص تولید شده و مهمترین کانون نشت آن از دودکش‌های غیراصولی وسایل گرمایشی است، بنابراین شهروندان باید هنگام نصب دودکش توجه داشته باشند که انتهای کلیه دودکش‌ها باید حداقل یک متر از سطح بام و حداقل یک متر از دیوار جانبی بام فاصله داشته باشد و کلاهک آن به شکل H باشد. دودکش و اتصالات نیز باید از جنس مقاوم و بدون هیچ‌گونه منفذ و نشتی در سرتاسر آن باشد و بدیهی است که استفاده از لوله‌های آکاردئونی آلومینیومی در این زمینه توصیه نمی‌شود. ضمن اینکه شیب این لوله‌ها باید مثبت و رو به بالا باشد و ارتفاع عمومی آن نیز در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.قطر لوله‌های دودکش نیز باید مساوی یا بزرگتر از قطر لوله خروجی دستگاه گازسوز باشد.
ملکی با اشاره به آن دسته از شهروندان که برای افزایش دمای منزل خود از سیستم حرارت مرکزی یا همان شوفاژ استفاده می‌کنند نیز گفت: تنها در چنین شرایطی است که درزبندی و بستن منافذ به منظور جلوگیری از اتلاف حرارت بلا مانع اس، در غیر این‌صورت اگر شهروندان از بخاری‌های گازسوز یا حتی پکیج نصب شده درون واحد برای تامین گرمای محیط خود استفاده می‌کنند باید حتما امکان تهویه از طریق در یا پنجره را در فضا ایجاد کرده و از درزبندی و بستن کامل منافذ خودداری کنند.
وی سردبودن لوله دودکش بخاری را علت خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از داخل آن دانست و افزود: در این شرایط حتما باید شهروندان ضمن رفع نقص، به طور موقت نیز با باز کردن قسمتی از در یا پنجره تهویه مطبوع را در محیط ایجاد کنند تا مشکل رفع شود. همچنین باید توجه داشت که باید از به کار بردن وسایل گرمایشی بدون نصب دودکش یا دارای نقص در سیستم دودکش جدا خودداری شود.
ملکی با بیان اینکه در صورتی که آبگرمکن‌های دیواری به مدت طولانی روشن باشند می‌تواند سبب بروز گازگرفتگی در واحد مسکونی شود، گفت: بکارگیری آبگرمکن‌های دیواری در فضاهای بسته یا مکان‌های فاقد جریان هوا امری خطرناک است، هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای باز بیرون باشد و استفاده از یک دودکش برای چند وسیله نقلیه تحت هیچ شرایطی توصیه نمی‌شود. همچنین باید سرتاسر مسیر دودکش‌ها به منظور اطمینان از هدایت مناسب محصولات احتراق و گازهای سمی به فضای بیرون توسط شهروندان کنترل و از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود.
وی با اشاره به رنگ استاندارد شعله بخاری نیز گفت: در صورتی که رنگ شعله بخاری آبی نباشد ممکن است این امر ناشی از نرسیدن هوای کافی به بخاری بوده و سبب تولید گاز منواکسید کربن شود. افرادی هم که از بخاری‌های گازی برای تامین گرمایش محل کار یا زندگی‌شان استفاده می‌کنند باید از قرار دادن لوله بخاری در ظرف آب جدا خودداری کنند.
زمستان دیگری در راه است، امسال برخی از دستگاه‌ها از بروز پدیده ای به نام ال نینو نیز خبر داده‌اند که پیامد آن کاهش دمای هوا و افزایش بارش برف و باران در این فصل است. توجه به اصول ایمنی و رعایت نکاتی که احتمالا همه با آن آشنا هستند اما پشت گوش انداخته می‌شود سهم زیادی در کاهش آمار مرگ و میر ناشی از گازگرفتگی به دنبال خواهد شد.
