دانشمندان بر این باورند که یک کِرِم پوستی ساخته شده از پروتئین موجود در عرق انسان میتواند برای بیماران مبتلا به «بیماری لایم» که آنتیبیوتیکها برایشان مؤثر نیستند، کمککننده باشد.
به گزارش ایسنا، بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری آمریکا(CDC) هر ساعتی که میگذرد، ۵۴ مورد جدید از ابتلا به بیماری لایم در ایالات متحده گزارش میشود که آن را به شایعترین عفونت منتقل شده از طریق حیوان ناقل در این کشور تبدیل میکند.
به نقل از آیای، بار اقتصادی این بیماری بر سیستم مراقبتهای بهداشتی آمریکا در حال حاضر نزدیک به یک میلیارد دلار است. علاوه بر این، هیچ ایالتی در این کشور عاری از بیماری لایم نیست و موارد ابتلا تقریباً در طول سال (اغلب در آوریل تا اکتبر) گزارش میشود.
بیماری لایم (Lyme disease) نوعی عفونت اسپیروکتی چندسیستمی است. حداقل سه گونه از جنس بورلیا مانند بورلیا بورگدورفری عامل این بیماری هستند. این عوامل به وسیله نیش خانواده سختکنهها (نوعی کنه) منتقل میشوند. آهو و موش در چرخه این بیماری با اهمیت هستند. مهمترین علائم این بیماری نیز تب، سردرد، خستگی، افسردگی و خارش پوستی است.
این بیماری شایعترین بیماری ناشی از نیش کنه در نیمکره شمالی زمین است. شروع این بیماری با علائم پوستی است که به نام «چشم گاو» هم شناخته میشود. بیمار در این بیماری دچار تب، سردرد، سفتی گردن، میالژی، آرترالژی و اریتم مزمن میشود. بعدها نیز ممکن است تظاهرات مفصلی و عصبی داشته باشد.
این بیماری دارای سه مرحله است؛ مرحله اول شامل علائم شبه سرماخوردگی و پوستی است. مرحله دوم شامل علائم عصبی و قلبی است. مرحله سوم نیز شامل تظاهرات مفصلی است.
جالبتر این است که در حالی که بیشتر بیماران را میتوان با استفاده از آنتیبیوتیکها درمان کرد، اما برخی نیز وجود دارند که عفونتهایشان به چنین داروهایی پاسخ نمیدهد.
میکال کاسپی تال، دانشمند مؤسسه فناوری ماساچوست(MIT) میگوید: ما آنتیبیوتیکهای خارقالعادهای داریم که برای ۹۰ درصد از مردم کار میکنند، اما در ۴۰ سالی که درباره بیماری لایم میدانیم، ۱۰ درصد از مردم پس از مصرف آنتیبیوتیک بهبود نمییابند و هیچ درمانی برای آنها وجود ندارد.
سرانجام پژوهشگران دانشگاه هلسینکی و MIT راهی برای درمان چنین بیمارانی پیدا کردهاند. آنها در مطالعه جدید خود نشان دادند که پروتئینی که در عرق انسان یافت میشود، میتواند برای ساخت کرمهای پوستی استفاده شود که به طور مؤثر بیماری لایم را در همه بیماران درمان میکند.
ارتباط بین بیماری لایم و عرق
همانطور که اشاره شد، بیماری لایم توسط باکتریهای موجود در بزاق کنهها ایجاد میشود. هنگامی که باکتری وارد بدن انسان میشود، میزبان، علائمی مانند تب، بثورات پوستی و سردرد را تجربه میکند.
با این حال در بیمارانی که درمان آنتی بیوتیکی برایشان مؤثر نیست، عفونت مداوم میتواند منجر به فلج صورت، مننژیت، آسیب عصبی و بسیاری از شرایط مزمن دیگر شود.
پژوهشگران این مطالعه، یک مطالعه ارتباط ژنومی(GWAS) را برای جستجوی ژنهای مرتبط با این عفونت انجام دادند. آنها به دنبال تنوع ژنتیکی رایج در ۷۰۰۰ قربانی بیماری لایم بودند و همچنین بررسی کردند که آیا این گونهها در افراد سالم نیز یافت میشوند یا خیر.
آنها در مجموع، دادههای ژنومی بیش از ۴۰۰ هزار نفر را تجزیه و تحلیل کردند. مطالعه آنها ۳ مولکول را نشان داد.
نویسندگان این مطالعه خاطرنشان کردند: سه جایگاه ژنتیکی در سطح معنیداری در سطح ژنوم موسوم به SCGB1D2، HLA-DQB1، و TLR1 شناسایی شد.
آنها از مطالعات قبلی در مورد ارتباط HLA-DQB1 و TLR1 با بیماری لایم میدانستند، اما SCGB1D2 یک شگفتی کامل بود.
این نوعی پروتئین ترشحی است که در پوششهای بافتی ریهها و برخی ارگانهای دیگر وجود دارد و در عرق انسان یافت میشود و با تنظیم التهاب و پاسخهای ایمنی به عفونتهای مختلف مرتبط است.
تال میگوید: هنگامی که بیشتر بررسی کردیم که SCGB1D2 چگونه بر فعالیت باکتری بورلیا بورگدورفری تأثیر میگذارد، دریافتیم که این پروتئین میتواند محافظت در برابر بیماری لایم را فراهم کند و ما فکر میکنیم در اینجا پیامدهای واقعی برای پیشگیری و احتمالاً درمانی مبتنی بر این پروتئین وجود دارد.
تائید پتانسیل این پروتئین در موشها
پژوهشگران دو نسخه از SCGB1D2 را شامل یک نسخه معمولی و دیگری نوع اصلاح شده آن تهیه کردند. هنگامی که آنها بورلیا بورگدورفری را در شرایط آزمایشگاهی در معرض نمونههای این پروتئین قرار دادند، متوجه شدند که SCGB1D2 طبیعی به طور مؤثری از رشد باکتریها جلوگیری میکند.
با این حال دستیابی به نتایج یکسان، به دو برابر دوز نسخه اصلاح شده نیاز داشت.
پژوهشگران همچنین برخی از باکتریها را با پروتئین طبیعی به یک گروه از موشها و باکتری با SCGB1D2 اصلاح شده را به گروهی دیگر از موشها تزریق کردند.
حیواناتی که پروتئین جهش یافته را دریافت کردند، به این عفونت مبتلا شدند. با این حال، آنهایی که SCGB1D2 معمولی را دریافت کرده بودند، هیچ علامتی از بیماری لایم را نشان ندادند.
تال میگوید: در این مقاله ما نشان دادیم که موشها تا روز دهم سالم بودند، اما ما بیش از یک ماه موشها را دنبال کردیم و دیدیم که آنها هرگز آلوده نشدند. این واقعا هیجانانگیز بود.
تائید این ارتباط توسط تحقیقات جدید
جالب توجه است که گروهی از پژوهشگران مستقل در استونی نیز تلاش کردند تا یافتههای این مطالعه را تایید کنند. آنها بررسی را روی دادههای ژنومی ۲۱۰ هزار نفر انجام دادند که از این تعداد ۱۸ هزار نفر به بیماری لایم مبتلا بودند.
تجزیه و تحلیل آنها همچنین ارتباط SCGB1D2 را با عفونت منتقل شده از کنه نشان داد. نتایج حاصل از این مطالعه و مطالعه اصلی، پتانسیل درمانی SCGB1D2 را اثبات کرد.
تال و همکارانش بر این باورند که کرمهای پوستی حاوی SCGB1D2 معمولی میتوانند برای بیماران مبتلا به بیماری لایم که به آنتیبیوتیکها پاسخ نمیدهند، کمککننده باشند.
علاوه بر این، آنها قصد دارند این پروتئین را با جزئیات بیشتر مورد مطالعه قرار دهند تا ببینند آیا میتوان از آن برای درمان سایر عفونتها نیز استفاده کرد یا خیر.
این مطالعه در مجله Nature Communications منتشر شده است.