سرفه یک بازدم انفجاری است که سبب پیدایش یک مکانیزم محافظتی طبیعی جهت پاک نمودن مجاری تنفسی از ترشحات و اجسام خارجی می‌شود.

 

برونشها و نای آنقدر به لمس سبک حساس هستند که مقادیر بیش از حد ماده خارجی یا هر علت تحریکی دیگر موجب شروع رفلکس سرفه می‌شود. حنجره و کارینا (محلی که در آن نای به دو برونش تقسیم می‌شود) بسیار حساس هستند و برونشیولهای انتهایی و حتی حبابچه‌ها به محرکهای شیمیایی سوزانده از قبیل دی‌اکسید گوگرد و گاز کلر حساس هستند.

 

سرفه می تواند دلایل متعددی داشته باشد از جمله:

 

-      ترشحات اضافی مجاری هوایی، ریه و غیره

 

-     قرار گرفتن در مقابل مواد شیمیایی که سبب تحریک ریه شده و التهاب مجاری را به دنبال دارد

 

-     ابتلا به برخی بیماری ها مانند سیاه سرفه، آسم، آبسه های ریوی، پنومونی و بیماری های قلبی

 

-     مصرف داروهای مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین در بیماران قلبی

 

یا سرفه در اثر مکانیزم حفاظتی ریه علیه اجسام خارجی‌ای که از طریق استنشاق (دود سیگار ، گرد وغبار و …) یا ترشحات مجاری هوایی فوقانی ، شیره معدی و اجسام خارجی دیگر که وارد ریه می‌شوند، آغاز می‌گردد. زمانی که سرفه به علت ترشحات مجاری هوایی فوقانی و شیره معدی پدید می‌آید، امکان دارد عامل اولیه ناشناخته باقی مانده و سرفه بطور مرتب ادامه یابد. قرار گرفتن طولانی مدت در برابر برخی محرکها ، سبب التهاب مجاری هوایی شده و سبب تشدید سرفه می‌شود. هر بیماری‌ای که به التهاب ، تنگی یا تحت فشار قرار دادن مجاری هوایی بینجامد می‌تواند با سرفه همراه باشد.

 

سرفه بیماری نیست، بلکه هشدار است. مثلا فرض کنید نوجوانی ده ساله داریم که سرفه می کند، اماتب ندارد و مشکلش با بی اشتهایی و کاهش وزن همراه نیست و در کل فرد سرحالی است، اما هنگامی که برخی مواد غذایی مانند چیپس را می خورد، سرفه اش بیشتر می شود.

 

از این جهت می فهمیم سرفه های این نوجوان خطرناک نیست و بیشتر جنبه حساسیت دارد که درمان ساده ای برای آن در نظر گرفته می شود، اما هنگامی که همراه سرفه تب داشته باشید یا از پره های بینی برای انجام آن، استفاده کنید یا آن که به شدت قلب تان بتپد، احتمالا مبتلا به آنفلوآنزا هستید که ممکن است خطرناک باشد. بنابراین بسته به نوع علائم همراه با سرفه، میزان خطرناک بودن آن تشخیص داده می شود.

 

گاهی کودکان شب هنگام به سرفه می افتد یا آن که تعداد سرفه هایشان بیشتر از قبل یا صبح هنگام، علائم سرفه ناپدید می شود. آیا می توان گفت که سرفه های شبانه با سرفه های روزانه تفاوت دارد؟

 

سرفه از بابت زمان بروز آن اهمیت خاصی ندارد و نمی توانیم بگوییم سرفه شب هنگام خطرناک تر از سرفه های صبحگاهی است؛ بنابراین بروز این عارضه در ساعات مختلف شبانه روز اهمیتی ندارد بلکه منشا آن باید مورد بررسی قرار گیرد.

 

 

سرفه می تواند باعث ایجاد درد در دیواره قفسه سینه و دیواره شکم ، بی‌اختیاری ادراری و خستگی. بعضی وقتها ، حملات سرفه می‌تواند سبب سنکوپ شود که این امر می‌تواند در اثر فشار بسیار مثبت داخل قفسه سینه و آلوئل ، کاهش بازگشت وریدی و کاهش برون‌ده قلبی صورت بپذیرد. با وجود آنکه در بیمارانی که از سایر جهات سالم هستند، سرفه می‌تواند سبب شکستگی دنده گردد، اما وقوع این عارضه احتمال وقوع شکستگیهای پاتولوژیک ناشی از میلوم مولتیپل و استئوپروز را افزایش می‌دهد.

 

 

•    سرفه خشک که هیچ گونه ترشح خاصی ندارد

 

•    سرفه خلط دار که همراه با ترشحاتی است

 

 

-    نباید در فضای داخل خانه دخانیات مصرف شود. برخی از افراد فکر می کنند اگر در داخل خانه و نزدیک به پنجره با راه های خروجی هوا سیگار بکشند، دودش پخش نخواهدشد؛ این فکر کاملا اشتباه است. دود سیگار در خانه می ماند و آلوده کننده است.

 

-    نباید حیوان خانگی را داخل خانه نگهداشت. چون محیط بسته منزل اجاره تهویه مناسب را نمی دهد و و جود حیوانات آلرژی زا و آلوده کننده هوای خانه است.

 

-    باید آشپزخانه ها بسته باشند. آشپزخانه این بیشتر از آشپزخانه های بسته، هوای خانه را آلوده می کند. زیرا دود ناشی از پخت و پز بر سینه می نشیند و آسیب رسان است. حتی باید هنگام آشپزی از ماسک استفاده کرد.

 

-    نباید در منزل از شومینه استفاده کرد. چون وجود شومینه خود از علل آلودگی هوای خانه بوده و دود ناشی از آن برای سیستم تنفسی مضر است.

 

-    باید پس از استحمام در حمام را ببندید. اگر در حمام هایی که پس از استفاده باز بماند، آلودگی و رطوبت را به محیط منزل انتقال می دهد.

 

-    باید در اتاق هایی که کامپیوتر قرار گرفته تهویه مناسب وجود داشته باشد. فن موجود در سیستم کامپیوتر، سبب آلودگی هوای اتاق می شود. 

 

 سرفه تحریکی بدون خلط را می‌توان با تجویز یک داروی ضد سرفه که آستانه مرکز سرفه را افزایش می‌دهد، مهار نمود. چنین داروهایی عبارتند از کدئین (۱۵ میلیگرم ، ۴ بار در روز) یا داروهای غیر مخدر مانند دکسترومتورمان (۱۵ میلی گرم ، ۴ بار در روز). این داروها با از هم گسیختن حملات همیشگی و طولانی مدت سرفه ، سبب درمان غیر اختصاصی می‌شوند. البته یک سرفه خلط آور هیچگاه نباید مهار شود، ‌زیرا احتباس خلط در نایژه‌ها ، توزیع تهویه و هواگیری آلوئلها و توانایی مقابله در عفونت را مختل می‌کند.

 

 

 

 یکی دیگر از روش های درمان سرفه خشک و شدید دم کردن آویشن و نوشیدن دم نوش آن است.

 

 

 یافته های علم پزشکی حاکی از آن است که آنزیم بروملین موجود در ریشه و میوه آناناس در درمان موثر است. اغلب این میوه های موثر در درمان، با کاهش مخاط گلو و روان شدن آن به بهبود کمک می کنند.

 

 

یکی از موثرترین مواد غذایی در درمان سرفه عسل طبیعی است؛ عسل با تسکین دادن گلوی تحریک شده و صاف  کردن غشای مخاطی سرفه را کاهش می دهد. عسل را می توان با موادی مانند فلفل، لیمو، شیر و دارچین ترکیب نموده و میل کنید.

 

 

 غذاها و نوشیدنی های حاوی پروبیوتیک ها با دارا بودن میکروارگانیسم های خاصی در سلامتی و افزایش ایمنی و کاهش سرماخوردگی و سرفه ناشی از آن نقش مهمی دارند.

 

 

 استفاده از بخور آب فایده های زیادی دارد و با رفع گرفتگی بینی، مرطوب شده مجراهای تنفسی منجر به درمان سرفه می شود.

 

 

 زنجبیل، پیازچه و عسل را به مدت 15 دقیقه بجوشانید و چندین بار در طول روز از آن میل کنید. این ترکیب در کاهش سرفه شدید موثر است.

 

 دم نوش عناب و زنجبیل، جوشاندن چوب دارچین نیز بسیار مفید است.

 

ترکیب نعنا و ثعلب نیز می تواند برای درمان سرفه مفید واقع شود. برگ های نعنا با مرطوب کردن گلو و شکستن موکوس خاصیت شفابخشی دارد. هم چنین شما می توانید نعنا را به صورت چای و یا بخور استفاده نمایید و از اثرات مفید آن بهره مند شوید.

 

 

این گیاه برای درمان بیماری دستگاه تنفسی مفید است. مطالعات نشان می دهد برگ های آن منجر به کاهش سرفه و عفونت های سینوزیتی می شود. این گیاه حاوی ماده فلاونوئید است که با مرطول نگه داشتن گلو سرفه را کاهش می دهد و از التهاب گلو می کاهد.

 

 

 این گیاه با خاصیت ضد التهابی و ضد سرفه نوشیدنی مفیدی برای درمان و بهبود بیماری است. گل ختمی را می توان جوشانیده و به صورت چای مصرف نمود. ترکیب موسیلاژی و نرم کننده این گیاه در بهبود سرفه خشک موثر است.