جایگزین کردن شیر بادام به جای شیر گاو بویژه در بین گیاهخواران بسیار شایع است. اما دلایلی برای نادرستی جایگزینی شیر بادام با شیر گاو وجود دارد که به شرح ذیل است:

 

نکته اول: شیر گاو در گروه لبنیات قرار دارد درحالیکه بادام، به عنوان یکی از مغزدانه‌ها در گروه گوشت‌ها و جایگزین‌های آن قرار دارد. پس این دو نوع نوشیدنی، متعلق به دو گروه غذایی مختلف هستند و نمی‌توان آنها را با هم جایگزین کرد.

 

نکته دوم: هدف اصلی از مصرف شیر و سایر لبنیات، تأمین کلسیم است. پس اگر قرار باشد شیر بادام را جایگزین شیر گاو کنیم، باید مطمئن باشیم که کلسیم این دو نوع نوشیدنی با هم برابر است. هر لیوان شیر، حدود ۳۱۵ میلی‌گرم کلسیم دارد که ۳۰ درصد کلسیم روزانه مورد نیاز بدن انسان را تامین می‌کند؛ این درحالی است که هر عدد بادام، حاوی ۳ میلی گرم کلسیم است؛ بنابراین کلسیم حدود ۱۰۰ عدد بادام، معادل کلسیم یک لیوان شیر است.

 

نکته سوم: وجود لاکتوز (قند شیر) نسبت مناسب کلسیم به فسفر و محلول بودن کلسیم شیر، موجب افزایش جذب کلسیم شیر گاو می‌شود؛ درحالی که وجود ترکیباتی مانند فیتات، اگزالات‌ و پُلی‌فنُل‌ها در منابع گیاهی نظیر بادام از جذب کلسیم ممانعت می‌کند.

 

نکته چهارم: میزان پروتئین ۱۰۰ سی‌سی شیر گاو حدود ۳ گرم است، درحالی که میزان پروتئین ۱۰۰ سی‌سی شیر بادام حدود یک گرم است؛ بنابراین جایگزین کردن شیر بادام به جای شیر گاو، در صورتی که سایر منابع پروتئین حیوانی نیز به میزان کافی مصرف نشود، بدن را در معرض خطر سوءتغذیه ناشی از کمبود پروتئین قرار می‌دهد. این موضوع به‌ خصوص برای گیاهخواران حائز اهمیت است.

 

بنابر اعلام انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور، اما شیر بادام ویژگی‌های مفیدی هم دارد که شامل موارد زیر است:

 

_ از آنجایی که یک نوشیدنی گیاهی است، طبیعتا عاری از کلسترول است.

 

_ سرشار از اسیدهای چرب ضروری است.

 

_ انواع خانگی آن، فاقد شکر افزوده بوده و مناسب بیماران مبتلا به دیابت است.

 

_ حاوی میزان بالایی ویتامین E به عنوان آنتی اکسیدان است.

 

_ به دلیل پایین بودن میزان فسفر و پتاسیم، می‌تواند نوشیدنی مناسبی برای بیماران کلیوی باشد که البته مقدار آن باید توسط متخصص تغذیه تنظیم شود.

 

_ به طور کلی، شیر بادام نوشیدنی مفیدی است که بر حسب ذائقه، می‌تواند در حد اعتدال مورد استفاده قرار گیرد؛ ولی به هیچ عنوان نباید آن را جایگزین شیر گاو دانست.

 

چرا باید شیر بادام را با احتیاط مصرف کرد؟

 

_ احتمال بروز آلرژی ناشی از پروتئین

 

_ تشدید میگرن به دلیل میزان بالای تیروزین (نوعی اسید آمینه)

 

_ تشدید مشکلات گوارشی از جمله سندروم روده تحریک پذیر

 

_ احتمال تشدید بیش فعالی کودکان و ایجاد اضافه وزن به دلیل وجود شیرین کننده‌های مصنوعی و طبیعی در انواع تجاری آن