ایسنا: با شروع فصل سرما معمولا شیوع بیماری هایی همچون سرماخوردگی و آنفلوآنزا شدت پیدا می کند و سرفه یکی از نشانه های بروز بیماری در دستگاه تنفسی است که زمستان امسال نیز تعدد افرادی که در جامعه سرفه می کنند را بیشتر شاهدیم که در همین راستا با هدف معرفی سرفه و علل بروز آن با یک متخصص بیماریهای عفونی به گفت و گو نشستیم.
علت سرفه‌های طولانی و خلطی چیست؟
دکتر سید جلیل موسوی سرفه را نوعی واکنش دفاعی بدن به مواد محرک تنفسی یا آلودگی هوا یا برای دفع ترشحات دستگاه تنفسی در هنگام بیماری و یک علامت هشدار دهنده و گاه بیانگر بیماری های جدی و تهدید کننده معرفی کرد و گفت: سرفه یکی از شایع‌ترین شکایات بیماران است می تواند اختیاری یا غیر اختیاری باشد که گیرنده های سرفه علاوه بر دستگاه تنفسی و مجاری هوایی در مری، پرده اطراف قلب و دیافراگم هم هستند.
وی در تقسیم بندی انواع سرفه، سرفه تا ۳ هفته را حاد، ۳ تا ۸ هفته را تحت حاد و بالای ۸ هفته را مزمن اعلام کرد و گفت: بر اساس این تقسیم‌بندی علل سرفه متفاوت است، سرفه می تواند خشک ،سرفه با خلط، سرفه با خلط چرکی، سرفه خونی، سرفه خونی و چرکین باشد. که اکثرا افراد بین خلط با خلط چرکی فرقی قائل نیستند در حالی که کاملاً متفاوت است و خلط چرکی بیشتر بیانگر عفونتهای باکتریال است.
این متخصص بیماری های عفونی با بیان اینکه در حالت طبیعی و عادی ما صدها سی سی ترشحات داریم که از سینوس ها، مجاری اشکی، غدد بزاقی و غیره سرازیر می شوند،گفت: در حالت عادی ما متوجه این حجم از ترشحات نیستیم اما در اثر عفونت ها، ویروس، آلرژی این ترشحات افزایش یافته، غلیظ و چسبنده می شود که ما به عنوان خلط از آن یاد می بریم و آزاردهنده است.
دکتر موسوی اظهار کرد: سرفه بیشتر اوقات با علائم و نشانه های دیگری از جمله تب، درد قفسه سینه، تنگی نفس، خلط خونی و چرکی، کاهش وزن، بی اشتهایی، ضعف و بی حالی، سردرد، اختلال در هوشیاری و سرگیجه همراه است که هر چه این علائم بیشتر باشد بیانگر بیماریهای جدی و گاه تهدید کننده حیات هستند.
وی ادامه داد: اگر رفلکس سرفه به علت مختلف از جمله بیماریهای مغزی مختل شود و این مکانیسم دفاعی از بین برود،بدن به ویژه ریه ها مستعد مشکلات و بیماریهای متعددی می شود لذا وجود سرفه طبیعی بوده و بیانگر سلامتی و یک واکنش دفاعی بدن است، البته سرفه های طولانی مدت و شدید و خسته‌کننده است باعث بی خوابی، سردرد، بی اختیاری ادرار، پارگی عروق در چشم و شکستگی دنده ها شود.
این متخصص، سرماخوردگی، آنفلوانزا، بیماری کرونا، ورود ذرات تحریک کننده به گلو و راههای هوایی،ذات الریه، سیاه سرفه ورود جسم خارجی به راههای هوایی را از علل شایع سرفه های حاد عنوان کرد و گفت: در عفونت های ویروسی به ویژه آنفلوانزا و کرونا بعد از سپری شدن دوره حاد بیماری (۵ تا ۷ روز) سرفه خشک می تواند هفته ها ادامه داشته باشد لذا باید با رعایت توصیه ها و گاه مصرف دارو همراه با صبر و حوصله مشکل حل شود.
دکتر موسوی ادامه داد: مصرف مایعات گرم و ولرم، استنشاق و شستشوی بینی با آب روزانه چند بار،غرغره آب نمک روزانه چند بار، استراحت صوتی، پرهیز از مصرف خوراکی و آشامیدنی های تند و محرک از جمله ترشیجات و خیارشور و در نهایت اگر ضرورت داشت مصرف دارو اجتناب از دخانیات و بخور هم در چند نوبت کارگشا است.
وی با اشاره به علل سرفه های مزمن نیز گفت: دلیل سرفه های مزمن آلرژی، آسم، ترشحات پشت حلق ( PND )،بیماری رفلاکس معده به مری، برونشیت مزمن، آسیب به طناب های صوتی، سیگار، بدخیمی ها و سرطانها و ماندگاری جسم خارجی در راه های هوایی، سل ریوی، نارسایی‌های مزمن قلبی و برخی داروها باشد که سه عامل ترشحات پشت حلق، آسم و رفلاکس ۹۰ درصد از سرفه های مزمن را تشکیل می دهد.
این متخصص بیماریهای عفونی اظهار کرد: برای رفع سرفه های مزمن در صورت امکان باید عامل بیماری درمان شود اگر قابل درمان کامل نباشد باید بیماری را تا حد امکان مدیریت کرد. اگر سرفه بعد از چند هفته ادامه داشته باشد و یا همراه با علایمی چون خلط غلیظ و آزاردهنده، خستگی، ضعف قابل توجه، خلط چرکی یا خونی، تب بالای ۳۸ درجه بعد از سه روز، تنگی نفس، احساس خفگی و اختلال در بلعیدن باشد باید به پزشک مراجعه شود.