خبرآنلاین-غزال زیاری: حتی دو کریستال از میلیاردها میلیارد کریستال برفی که از آسمان میبارند، شبیه هم نیستند؛ ممکن است این را از قبل میدانستید، ولی قطعا برایتان جالب است که این موضوع را چه کسی کشف کرده؟
داستان به سال ۱۸۸۵ میلادی برمیگردد؛ ویلسون بنتلی، کشاورزی از منطقه جریکو در ورمونت آمریکا، اولین نفری بود که موفق شد تا از یک کریستال برف عکس بگیرد؛ یخ کوچکی که دانههای برف را تشکیل میدهند.
بنتلی بعد از سالها آزمایش و خطا موفق شد تا از جزئیات پیچیده بلور برف، با استفاده از میکروسکوپی که به دوربینعکاسیاش متصل کرده بود، عکس بگیرد. او در طول عمرش از بیش از پنج هزار تا بلور برف عکس گرفت و هرگز حتی دو بلور برف شبیه به هم نیافت و تصاویری که ثبت کرده تا همین امروز هم حیرتآور و محسور کننده هستند.
هر کریستال برف، ساختاری ششپر یا ششوجهی دارد؛ یعنی دقیقا همان ساختار مولکولهای منجمد آب. اما شکل هر کریستال برف، با کریستال دیگر متفاوت است؛ به این خاطر که هر یک کریستال برف، به شیوهای منحصر به فرد از آسمان به سمت زمین میآید و شرایط جوی کمی متفاوت را نسبت به کریستال برف بعدی که به سمت زمین حرکت کرده، تجربه میکند.
در برخی از کریستالهای برف، بازوها بلند و کشیدهتر هستند و برخی دیگر ممکن است بازوهای کوتاه یا صافی داشته باشند. احتمالات در مورد فرم و ظاهر کریستالهای برف، بیپایان و واقعا جذاب هستند.
بنتلی در سال ۱۹۲۵ دراین باره گفته بود:«زیر میکروسکوپ، با دیدن دانههای برف متوجه معجزه زیبایی شدم؛ حیف بود که این زیبایی توسط دیگران دیده و تحسین نشود. هر کریستال برف، از نظر طراحی یک شاهکار بود و طراحی هیچ کدام از کریستالهای برف، شبیه کریستال برف بعدی نبود. وقتی دانه برف آب میشود، این طراحی برای همیشه از بین رفته و زیباییاش نابود میشود و هیچ اثری از آن باقی نمیماند.»
بنتلی که زندگیاش را وقف بررسی کریستالهای برف کرد، لقب "دانه برف" گرفت و بسیاری از عکسهای او، در کنار دوربین عکاسی و میکروسکوپاش، هنوز هم در آسیاب قرمز قدیمی در زادگاهش در معرض نمایش هستند.
کشف باورنکردنی یک کشاورز ساده در برف
سو ریچاردسون، یکی از اقوام بنتلی که نایبرئیس هیئت مدیره انجمن تاریخی منطقه جریکو است، درباره بنتلی گفته:« او یک ذهن دانشمند و روح یک شاعر را داشت و میتوان این را در نوشتههایش دید. بنتلی مقالههای فراوانی برای نشریات علمی و مجلات ارزشمندی مثل نشنالجئوگرافیک نوشته و حتی سوابق ریز و دقیق آب و هوا و مجلاتی که عکسهای او از کریستالهای برف را چاپ کرده بودند را نگهداری میکرد. همه اطلاعات ریز را حفظ میکرد و با بررسی همین سوابق آب و هوایی و تئوریهایی که در ذهنش داشت، در مورد چگونگی تشکیل کریستالهای برف اظهارنظر می کرد که صحت بسیاری از حرفهای او حالا ثابت شده است.»
او در ادامه به این نکته اشاره کرد که بنتلی هرگز تحصیلات دانشگاهی نداشته و مادرش قبل از ازدواج معلم بوده و در خانه به بنتلی و برادرش درس میداده. وقتی بنتلی ۱۵ سال داشت، مادرش یک میکروسکوپ قدیمی که مربوط به دوران تدریسش در مدرسه بوده را به او میدهد و بنتلی همه چیز را زیر آن تماشا میکرده؛ از ساقههای علف تا حشرات و گلبرگها و تکههای کوچک سنگ؛ ولی اولین باری که بنتلی یک کریستال برف را زیر میکروسکوپ قرار داد، دنیای او برای همیشه عوض شد.
طبیعتا در آن دوره کار برای او آسان نبود: عکاسی از کریستال برفی که زیر میکروسکوپ آن را دیده؛ این کار تقریبا سه سال از بنتلی زمان برد تا بتواند با موفقیت از یک کریستال برف عکس بگیرد. او این کار را تقریبا در آستانه ۲۰ سالگی اش انجام داد.
اولین مانع پیش روی او این بود که چطور باید میکروسکوپ را به دوربین عکاسی متصل کند و چالش بعد این بود که چطور قبل از آنکه کریستال برف آب شود، از آن عکاسی کند.
دردسر بعدی نحوه انجام عکاسی بود. او در حیاطپشتی خانه، عکاسی میکرد تا اسلایدهای میکروسکوپ در دمای محیط باشند و کریستالهای برف سریع آب نشوند؛ بنتلی یک سینی چوبی را به رنگ سیاه رنگآمیزی کرده بود و با آن سینی کریستالهای برف را شکار میکرد و با دستکشهای ضخیمی که مانع از انتقال حرارت دستانش به کریستالها شوند، و با کمک پر بوقلمون، آنها را برروی اسلایدهای میکروسکوپ میگذاشت. در هنگام انجام این کار حتی نفسش را حبس میکرد تا حرارت نفسش دانههای برف را آب نکند.
بنتلی در سال ۱۹۳۱ و در سن ۶۶ سالگی درگذشت؛ ولی میراث او که اولین تصاویر ثبت شده از کریستالهای برف است، راه را برای عکاسان علمی نسلهای بعد باز کرد. عکسهای بنتلی علاوه بر آسیاب قدیمی زادگاهش، در بسیاری از مجلات دنیا منتشر شده و برای چاپ روی جعبههای جواهرآلات و تزئینات کریسمس استفاده میشود.