اعتماد نوشت: راکعی، نایب‌رییس جبهه اصلاحات گفت: میزبانان این نشست نیز خواستار ارایه پیشنهادات مصداقی از سوی اصلاح‌طلبان شده‌اند. اصلاح‌طلبان نیز در بیانیه خود تاکید کرده‌اند که پیشنهادات اصلاحی خود را در آینده ارایه می‌کنند.
نتیجه جلسه اصلاح‌طلبان با اژه‌ای و شمخانی
فاطمه راکعی درباره جلسه اصلاح‌طلبان با رئیس قوه قضائیه و دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: میزبانان این نشست خواستار ارایه پیشنهادات مصداقی از سوی اصلاح‌طلبان شده‌اند. اصلاح‌طلبان نیز در بیانیه خود تاکید کرده‌اند که پیشنهادات اصلاحی خود را در آینده ارایه می‌کنند.
۱۸مهرماه بود که رییس دستگاه قضا از ضرورت گفت‌وگو با طیف‌ها و اقشار مختلف صحبت کرد. اژه‌ای همچنین اعلام کرد آماده شنیدن نظرات و انتقادات طیف‌ها و اقشار مختلف است. اظهارنظری که بازتاب‌های فراوانی در میان فعالان سیاسی و احزاب پیدا کرد و از آن استقبال فراوانی شد. در همان مقطع نیز اعلام شد که به زودی نشست‌هایی با طیف‌های مختلف سیاسی میان مسوولان ارشد حاکمیتی و احزاب سیاسی برگزار خواهد شد تا در آن راهکارهای عملیاتی برای برون‌رفت از مشکلات ارایه شود.
بر این اساس، ابتدا روز دوشنبه۳۰آبان‌ماه خبرگزاری برنا خبری را درباره نشست هیات‌رییسه جبهه اصلاحات ایران با حضور چهره‌هایی چون، بهزاد نبوی، جواد امام، محمود صادقی و حسین مرعشی با رییس قوه قضاییه و علی شمخانی منتشر کرد. سپس چهارشنبه ۲آذرماه برخی رسانه‌ها به نقل از علی شکوری‌راد جزییات بیشتری را در خصوص محتوای این دیدار منتشر کردند. هرچند جزییات دقیقی درباره این دیدار در برنا و اقتصاد نیوز منتشر نشد، اما برخی اخبار حاشیه‌ای حکایت از آن داشت که ناآرامی‌های اخیر در کشور باعث شده تا سیاست‌گذاران کلان کشور به فکر استفاده از دیدگاه‌های سیاسی بیفتند. نتیجه این رویکرد تازه مسوولان تصمیم‌ساز، دعوت از برخی چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب بود.
علی شکوری‌راد، سخنگوی جبهه اصلاحات درباره دیدار هیات‌رییسه جبهه اصلاحات با رییس قوه قضاییه و دبیر شورای عالی امنیت ملی به اقتصادنیوز گفت: «در این دیدارها تحلیلی از آنچه این روزها در ایران جریان دارد ارایه شد. همچنین توضیحاتی درباره خواست‌ها و مطالبات بحق معترضان داده و بر پرهیز از برخوردهای خشن با معترضین و به خصوص به‌کارگیری نیروهای لباس شخصی تاکید شد.» سخنگوی جبهه اصلاحات تاکید کرد که به رسمیت شناختن حق اعتراض مردم و اجتناب از اغتشاش نامیدن همه اعتراضات و نیز ایجاد فرصت امن برای طرح اعتراضات مردم به خصوص در دانشگاه‌ها از نکات دیگری بود که به آن پرداخته شد.»
شکوری‌راد همچنین درباره تاثیرگذاری این دیدار گفت: «اعضای جبهه اصلاحات نظرات خود را با مسوولانی که ملاقات کردند در میان گذاشتند و به خصوص در زمینه برخورد با معترضان و بازداشت‌شدگان، هشدارهای لازم را داده و متذکر شدند که برخورد با معترضان می‌بایست برخورد قانونی و دموکراتیک باشد و از هر نوع برخورد خشن اجتناب شود.» وی همچنین درباره ابعاد انتخاباتی این دیدار، خاطرنشان کرد: «اصلا درباره انتخابات صحبت نشد و اساسا هنوز هیچ رویکردی نسبت به انتخابات در جبهه اصلاحات وجود ندارد.»
جزییات دقیق‌تر از راهبردهایی که اصلاح‌طلبان روی آن پافشاری می‌کنند
در همین خصوص فاطمه راکعی نایب‌رییس جبهه اصلاحات در جریان گفت‌وگو با «اعتماد» جزییات دقیق‌تری درباره راهبردهای پیشنهادی اصلاح‌طلبان برای عبور از چالش پیش رو ارایه کرده و می‌گوید: «به‌طور کلی اصلاحات به دنبال تحقق مردمسالاری و دموکراسی در کشور است و مبتنی بر این ضرورت مسائل را پیگیری می‌کند. معتقدم که سیستم هم باید با نگاه مردمسالارانه با مردم مواجه شود و مطالبات آنها را محقق کند. هر فرد ایرانی باید آزادانه دیدگاه‌های خود را مطرح کند. اینکه آیا عموم جامعه به این دیدگاه‌ها توجه می‌کنند یا نه بحث دیگری است.»
او ادامه می‌دهد: «با شناختی که از شخصیت، منش و روش آقای خاتمی و نگاه‌شان به مسائل دارم، معتقدم هر حرکتی باید مسالمت‌جویانه باشد تا خونی از دماغ یک ایرانی ریخته نشود. آقای خاتمی فارغ از اینکه در چه پستی حضور دارند، همواره ایران را برای همه ایرانیان خواسته‌اند. اصلاح‌طلبان نیز مبتنی بر این رویکرد فکری، راهبردهای خود را برای عبور از بحران ارایه می‌کنند.» او تاکید می‌کند: «اگر هیات‌رییسه جبهه اصلاحات دیداری با آقایان اژه‌ای و شمخانی داشته‌اند، تلاش کرده‌اند تا این رویکرد همگرایانه را به گوش مسوولان تصمیم‌ساز کشور برسانند. بیانیه آقای خاتمی و پس از آن بیانیه جبهه اصلاحات در راستای این رویکرد کلی ارایه شده‌اند که کشور به سمت دموکراسی، افزایش مشارکت‌های عمومی، مدارا، شایسته‌سالاری، تعامل و تنش‌زدایی گام بردارد.»
راکعی در پاسخ به این پرسش که آیا نشانه‌ای از توجه مسوولان حاکمیتی به این مطالبات مشاهده شده است، می‌گوید: «بر اساس گزارشی که به جبهه اصلاحات ارایه شده در این نشست به عدم رفتارهای تند و خشن از سوی حاکمیت تاکید شده است. ضمن اینکه عنوان شده باید مطالبات مردم شنیده شود. پس از مرگ دردناک مهسا امینی، زنان، دختران و جوانان ایرانی، نسبت به این رخداد همذات‌پنداری کرده و خواستار پاسخگویی مسوولان به این حرکت‌های خشن شدند. جبهه اصلاحات معتقد است از آغاز اگر یک عذرخواهی ساده صورت می‌گرفت، بسیاری از مشکلات بعدی رخ نمی‌دادند. اما سیستم تن به عذرخواهی، دلجویی از مردم و مجازات مقصران خودداری کرد و کار به جایی رسید که بیش از ۷۰ روز هنوز تجمعات اعتراضی ادامه دارد.»
نایب‌رییس جبهه اصلاحات با اشاره به اینکه بخش انبوهی از خانواده‌ها هنوز به اصلاحات اعتقاد دارند، ادامه می‌دهد: «چکیده صحبت‌های ما این است که همه باید به حاکمیت قانون تن دهند. دانشگاه‌ها و دانشجویان باید آزادی بیان و پس از بیان داشته باشند. محصوران آزادشده و زمینه اعمال اصلاحات لازم در قانون اساسی فراهم شود. به نظر می‌رسد میزبانان این نشست نیز خواستار ارایه پیشنهادات مصداقی از سوی اصلاح‌طلبان شده‌اند. اصلاح‌طلبان نیز در بیانیه خود تاکید کرده‌اند که پیشنهادات اصلاحی خود را در آینده ارایه می‌کنند. بنابراین در ادامه پیشنهادات به صورت مصداقی ارایه می‌شوند.»
راکعی با اشاره به اینکه این رویکردهای مشارکت جویانه به این معنا نیست که اصلاح‌طلبان از مطالبات مردم کوتاه آمده باشند، می‌گوید: «ذات و بنیان جنبش اصلاح‌طلبی با همراهی مردم گره خورده است. اصلاحات وقتی بحث مدارا را مطرح می‌کند به این معنا است که همه طیف‌ها و گروه‌ها باید امکان و اجازه اظهارنظر را داشته باشند. اقوام، گروه‌ها، ادیان، قومیت‌های مختلف در کشورمان باید در لوای قانون امکان زندگی آزاد را داشته باشند. کشور باید به سمت توسعه حرکت کند و الگوی توسعه ایرانی باید با حضور همه طیف‌ها و گروه‌ها تدوین شود. در این مدل اجرایی، تنها خط قرمز موجود تندروی و خشونت است. همه در برابر قانون یکی هستند و هیچ فرد و جرانی فراتر از قانون وجود ندارد. امروز شاید برای آشتی دیر شده باشد، اما برای عبور از بحران و خونریزی‌های بیشتری هنوز فرصت وجود دارد.»
براساس اظهارات علی شکوری‌راد سخنگوی جبهه و سپس فاطمه راکعی نایب‌رییس دوم جبهه اصلاحات، احتمالا فاز بعدی این دیدار، ارایه راهکارهای مصداقی برای عبور از بحران خواهد بود؛ راهکارهایی که باید دید آیا از سوی مسوولان قوا مورد توجه قرار می‌گیرد یا اینکه پس از فرو کش کردن بحران، دوباره «در» برای مسوولان بر همان «پاشنه» سابق می‌چرخد؟