علیرضا زاکانی شهردار تهران در دومین اجلاس مجمع روسای کمیسیون‌های شهرسازی و معماری شوراهای اسلامی کلان‌شهرها و مراکز استانها با محوریت بازآفرینی شهری و توسعه مسکن ملی - چهارشنبه یکم تیرماه ۱۴۰۱- اظهار کرد: فلسفه حکومت تحقق عدالت است تا عدالت، زمینه رشد و تعالی انسانها و جوامع را فراهم کند.

 

وی افزود: وقتی از عدالت صحبت می کنیم فروضی در ذهن ما است؛ فرض اول این است که حکومت ها میدان عمل را برای همه به صورت یکسان فراهم کنند؛ فرض دوم این است که وقتی این محیط یکسان فراهم شد نه تنها مانعی برای افرادی که می توانند قله ها را فتح کنند ایجاد نشود بلکه هر فردی در جایگاه خود بنشیند تا بتواند با حداکثر توان و شرایط آنچه به صورت بالقوه در محیط پیرامونی و وجود او است، به فعلیت برساند.

 

زاکانی ادامه داد: فرض سوم این است که در این دوندگی برای رسیدن به قله، عده ای جا می مانند و باید تعهد نسبت به آن‌ها برآورده و از آنها دستگیری شود تا جامعه بر یک منطق درست اداره شود.

 

شهردار تهران اضافه کرد: این عدالت وقتی درباره کوچکترین سلول یک جامعه یعنی خانواده مورد توجه قرار می گیرد، می بینیم که جایگاه مسکن و سرپناه در شکل‌گیری و برقراری خانواده امری قطعی و قهری خواهد بود.

 

وی با اشاره به روایتی از حضرت‌ علی (ع) با این مضمون که حاصل این حکومت به طریقی انجام شد که در انتها کسی بی سرپناه نیست و از گندم و آب فرات استفاده می کند، گفت: اگر قرار است عدالت راجع به افراد و خانواده اجرا شود، حکومت و حاکمیت نسبت به مسکن مردم مسئولیت جدی پیدا می کنند؛ در اصل ۳۱ قانون اساسی نیز اشاره شده که باید برای مسکن فراخور و متناسب با حال و روز افراد کارسازی شود.

 

زاکانی بیان کرد: با توجه به اهمیت شوراها و مدیریت شهری و شهرداری ها که امروز عهده‌دار خدمات‌رسانی به مردم هستند و در خصوص مسکن نیز مسئولیت خطیری بر عهده گرفتند، امروز دور هم جمع شدیم تا در این موضوع سخت و تنگنای ناگواری که برای مردم ایجاد شده، ارائه طریقی داشته باشیم. 

 

شهردار تهران عنوان کرد: در تهران ۶۵ درصد سبد معیشتی یک فرد باید برای سرپناه اختصاص پیدا کند؛ ۵۱ درصد افراد در تهران اجاره نشین هستند، بنابراین در مدیریت شهری مسئولیت داریم، هرچند مسئول اصلی وزارت راه است اما ابزارها در اختیار مدیریت شهری است. 

 

وی با بیان اینکه بعد مسکن برای ما اهمیت دارد تا بتوانیم حداقل ها را برای جامعه فراهم کنیم، یادآور شد: یکی از مشکلات کشور کاهش نرخ رشد جمعیت است که یکی از مولفه هایی که در این کاهش اثرگذار است، موضوع کمبود مسکن می باشد؛ بنابراین ما نمی توانیم از زیر بار این مسئولیت بزرگ شانه خالی کنیم.

 

زاکانی خاطرنشان کرد: کشور بیش از ۸۰ میلیون جمعیت دارد و به فرموده رهبر معظم انقلاب، اگر از امکانات و اقتضائات درست استفاده شود، کشور ۱۵۰ میلیون نفر ظرفیت دارد چون جمعیت، نوعی سرمایه به شمار می رود؛ در واقع یکی از مقدمات آن موضوع تامین مسکن به میزان نیاز و حال افراد و خانواده ها است.

 

شهردار تهران اظهار کرد: امروز این چالش که منشا بسیاری از مشکلات در کشور است، به دستان شما قابل بازگشایی است؛ البته کلاف سردرگم نیست و با تدبیر می توان این کلاف را باز کرد. 

 

وی افزود: بند ۲۱ ماده ۵۵ قانون شهرداری ها ما را موظف به مهیا کردن زمینه مسکن استطاعت پذیر  کرده است که بخشی از آن ملکی و بخش دیگر نیز استیجاری است؛ در بخش ملکی، مسکن تبدیل به کالای سرمایه ای شده که افراد برای اینکه ما به ازای رشد تورم و کاهش ارزش پول، نقصانی در امکانات و اموالشان ایجاد نشود مسکن می خرند و با دست گردانی های ناصواب زمینه ای فراهم می شود که روز به روز شرایط مسکن بدتر شود در حالی که باید به اندازه کافی مسکن داشته باشیم تا کسی نتواند آینده، زندگی و امید مردم را گرو بگیرد. 

 

زاکانی ادامه داد: امروز ۹.۸ میلیون نفر در شب در تهران زندگی می کنند و بعد خانوار ۲.۹ است، یعنی حدود ۳میلیون و ۲۰۰ نفر به خانه نیاز دارند، در واقع یک میلیون مسکن در تهران کم داریم.  

 

شهردار تهران اضافه کرد: حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار خانه خالی در تهران وجود دارد که عمدتا در مناطق بالای شهر است و عملا این نیاز پایه در موضوع عدالت دستخوش یک بازیگری و بی تدبیری شده است و علاوه بر این سالیان سال است که قفل بر مسکن زده شده تا مانع این امکان شوند؛ موضوع بحث بنده سیاسی نیست بلکه نیاز اولیه انسانها است؛ وقتی می بینیم رشد جمعیتی تهران ۴ درهم درصد بوده و اغلب افراد از دیگر شهرها آمدند، نتیجه می گیریم که باید زمین بازی را عوض کنیم  و مسئولیت خود را بپذیریم؛ این ننگ است برای ما که ببینیم زوجی برای مسکن گردن کج کند، بنابراین باید بازی را عوض کنیم، چرا که مسکن بزرگترین مشکل مردم است و نمی توانیم از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کنیم.

 

وی عنوان کرد: وقتی ناظر به فرد صحبت می کنید در نگاه اسلامی این فرد خلیفه الله است و تا بی نهایت می تواند رشد کند و طبیعت برای او یک امانت است و جمع این افراد جامعه را خلق می کنند که تا بی نهایت به سمت جامعه مهدوی قابل رشد است؛ این افراد در قالب شهر باید  قرار گیرند، شهری که باید ساخته شود و باید مامن و آرامش بخش باشد و مردم در آن آسایش و آرامش داشته باشند و هویت داشته باشد؛ معماری تهران‌ هویت ندارد و فاصله شمال و جنوب در آن از بعد خدمات و شرایط مختلف کیلومترها است. 

 

زاکانی یادآور شد: ما مسئولین باید این هویت را خلق کنیم تا این هویت مایه افتخار شود و هویت با پاسخ به خانواده ها در حوزه مسکن، شرایط جدیدی را ایجاد کند که افراد آسایش داشته باشند و در مسیر رشد جامعه، آنها نیز به سمت جامعه مهدوی رشد و تعالی داشته باشند که این نیازمند تغییر نگاه است. 

 

شهردار تهران خاطرنشان کرد: در این مسیر باید با ملاک و مبنا حرکت کنیم و ظرفیت های موجود را بسیج کنیم تا در مسیر تحقق این نیاز اولیه گام برداریم؛ از قبل قرارگاه مسکن راه اندازی شده تا بتواند سالیانه ۱۸۰ هزار واحد مسکن ایجاد کند؛ در همین ایام در ستاد تنطیم بازار یکی از موضوعات مسکن بود و چند روز پیش سران قوا تصمیمی گرفتند که به صورت خودکار قراردادهای اجاره تمدید شود. 

 

وی گفت: در جلسه ای که درباره مسکن تشکیل شد اعلام کردیم که ظرفیت هایی در تهران  در این بخش وجود دارد؛ مثلا در کوتاه مدت می توانیم کمک کنیم تا مصوبه سران درست اجرا شود، همچنین با تسهیلات، پایه و مقدمه این افزایش ۲۵ درصدی برای اجاره نشینان را فراهم کنیم و تسهیلاتی برای ساخت ایجاد کنیم و با مشوق ها امکان افزایش ساخت را فراهم کنیم.

 

زاکانی اضافه کرد: در بافت فرسوده امکان افزایش سه طبقه به چهار طبقه را در ساخت بدهیم تا نوسازی برای مردم صرفه اقتصادی داشته باشد؛ همچنین شهرداری باید در اجاره داری در میان مدت وارد شود و اجاره داری حرفه ای را برای افراد فراهم کند و در بخش ملکی نیز اقداماتی انجام دهد؛ در بلند مدت نیز راهی که باید دنبال کنیم این است که نوسازی شهری را با یک الگوی جدید پیگیری کنیم، از جمله اینکه ۳۲۵ ایستگاه مترو در تهران داریم که ۱۴۳ ایستگاه آن در حال حاضر فعال است و اگر با محوریت این ایستگاها در کنار آنها بارگذاری و بلندمرتبه سازی کنیم، توسعه شهر بر مدار حمل ونقل عمومی را شاهد خواهیم بود؛ در واقع ۱۱ هزار و ۷۰۰ هکتار بارگذاری نوین صورت می گیرد که با این کار، نوسازی شهری، ایمنی و آسایش، هویت، معماری نوین و اعتبار ایجاد می شود؛ امروز متروی تهران ۳۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار می خواهد که تامین آن توسط دولت و شهرداری دشوار است اما شهر پر از گنج است که می تواند این شرایط را فراهم کند که اگر  بر مدار درست حرکت کنیم  می توانیم برای مردم آسایش و امنیت و افتخار خلق کنیم؛ امیدواریم گام‌های بلندی در جهت اصلاح و آبادانی شهرهای کشور برداریم.

 

وی در حاشیه این همایش نیز گفت: زاکانی با بیان اینکه کنار مشکلات موجود در پایتخت، علم، دانش و مردم خوبی داریم، اظهار کرد: امکانات زیادی در این شهر وجود دارد و راه  و مسیر، هم آفرینی و ساختن شهری است که بتواند الگو قرار بگیرد و مایه آسایش، امنیت، رفاه و رشد شهروندان و خانواده ها شود.

 

شهردار تهران با اشاره به اینکه هویت اساسی تهران پایتخت نظام جمهوری اسلامی است، یادآور شد: تهران قدمتی هفت هزار ساله دارد و از ۲۶۴ سال پیش به عنوان پایتخت انتخاب شده است و در این ۲۶۴ سال مسیری را طی کرده که نیاز به بازطراحی دارد.

 

وی با تأکید بر اینکه این بازطراحی باید با الگویی جدید و بر محور توسعه حمل و نقل شهری و ۳۲۵ ایستگاه مترو و سایر وسایل حمل و نقل انجام شود، خاطرنشان کرد: می توان این بازطراحی را بر اساس معماری ایرانی-اسلامی و هویت پایتخت و مبتنی بر پاسخ به نیازها در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و دیگر بخش‌ها انجام داد.

 

زاکانی با بیان اینکه چشم انداز ما برای این بازطراحی ۱۰ ساله و همزمان با سال ۱۴۱۰ است، تصریح کرد: جلسات متعددی در این خصوص برگزار شده و به دنبال این هستیم که پیرامون ایستگاه ها را پارسل به پارسل بررسی کنیم و با بارگذاری مجدد که الزام قانونی ماست و از تیرماه سال قبل شورای عالی شهرسازی این الزام را مطرح کرده، شهری جدید را طراحی کنیم.

 

وی ادامه داد: موضوع نما برای ما بسیار مهم است لذا به دنبال این هستیم که معماری ایرانی-اسلامی به عنوان مولفه ای که در سده های قبل در ایران خلق شده و با هویت اساسی ما عجین و به نوعی افتخار ماست، در بافت شهری نهادینه شود.

 

شهردار تهران با اشاره به بازطراحی بارگاه حضرت زهرا(س) در منطقه ۱۷ و ۱۸ و متفاوت شدن با گذشته، ابراز امیدواری کرد که این اقدام در مناطق دیگر نیز انجام شود. در حوزه نما نیز الگوهای جدیدی را برای کاهش زمان صدور پروانه دنبال می کنیم.

 

وی در خصوص تفکیک پسماند از مبدأ نیز یادآور شد: روزانه پنج هزار تا پنج هزار و ۵۰۰ تن پسماند در تهران تولید می شود که ۶۷ درصد آن به آرادکوه منتقل می شود و یک ظلم بزرگ برای شهر و اهالی جنوب شهر تهران است لذا هشت پهنه در پایتخت در نظر گرفته شده است. امسال چهار پهنه بهره برداری می شود و پیرامون این پهنه ها، تولید پسماند در منازل، انتقال به پهنه ها، استقرار امکانات در پهنه ها برای تبدیل پسماند به انرژی، کمپوست و در نهایت کاهش انتقال پسماند به آراد کوه به میزان ۱۰ درصد را دنبال می کنیم.

 

علیرضا زاکانی با بیان اینکه چهار پهنه نیز در سال آینده پیگیری خواهد شد، تصریح کرد: بوی نامطبوع در آرادکوه یک میراث شوم چند ده ساله است. به دنبال این هستیم که ورودی را کاهش داده و بتوانیم این بو را کنترل کنیم.

 

وی با اشاره به دغدغه مستاجران و تصمیمات جدید در حوزه مسکن، یادآور شد: ضمانت اجرایی اقدامات در این بخش، همیت و غیرت ماست و اگر من به عنوان خدمتگزار مردم کوچکترین همیتی داشته باشم باید آب شوم که ببینم یک زوج جوان از شرایط سخت مسکن استیجاری و قیمت بالای ملک، سرخورده و سرشکسته شوند و کسانی که عائله مند هستند در پیچ و خم مسکن گرفتار شده اند.

 

زاکانی افزود: ۶۶ سال زمان می برد که کسی بتواند با حقوق دریافتی خود مسکن خریداری کند و از سویی دیگر ۶۵ درصد سبد خانوار صرف هزینه های مرتبط با مسکن می شود.وی با بیان اینکه گام اول این است که از مصوبه سران استفاده کنیم و به وزارت راه و شهرسازی کمک کنیم که برای تمدید خودکار اسکان مستاجران اقدام کند، اظهار کرد: این مستاجران ۵۱ درصد جمعیت را به خود اختصاص می دهند. باید از طریق تسهیلات و مشوق ها بتوانیم در حوزه تملکی وارد شویم که در این زمینه مصوبه ای در بافت فرسوده داریم که می توانیم اضافه طبقه را از سه به چهار طبقه افزایش دهیم که مشوق بسیار خوبی است.

 

شهردار تهران همچنین تصریح کرد: مولفه هایی برای سایر سطوح در نظر گرفته شده و در کنار آن، اقدام میان مدتی را دنبال می کنیم که دو ساله است و با قبول مسئولیت اجتماعی خود، هم می خواهیم در حوزه تملکی و هم در حوزه استیجاری ورود کنیم؛ به طوریکه شهرداری بتواند با در اختیار قرار دادن زمین و صدور پروانه امکانی را فراهم کند که صاحب مسکن شدن در تهران دیگر افسانه نباشد و زندگی در ملک استیجاری افراد را به سختی و تنگنا نیندازد.

 

وی با بیان اینکه عدد و رقم بسیار بالایی پیش بینی شده است، گفت: پنج منطقه به صورت خاص و ۱۷ منطقه دیگر نیز به صورت عمومی در حوزه تملکی و استیجاری وارد می شوند.

 

زاکانی تأکید کرد: برای برنامه بلند مدت به دنبال این هستیم که با بازیابی پیرامون ایستگاه های مترو، بتوانیم هویت و آینده شهر را تضمین کنیم.

 

وی ادامه داد: اگر اقدامات فعلی به مقصد برسد این وعده قطعی را به مردم می دهم که گره از مشکل مسکن مردم تهران برداشته شود.

 

شهردار تهران با بیان اینکه پیگیری می کنیم که به صورت جدی، شهرداری تعیین کننده اصلی افزایش اجاره و بهای مسکن باشد، گفت: با این اقدام از سوداگری ها جلوگیری خواهد شد؛ می توان اجاره داری حرفه ای ایجاد کرد تا بتوانند سود خود را داشته باشند اما نه به اینگونه که اجاره درصد قابل توجهی افزایش پیدا کند. به طور صریح اعلام می کنم که شهرداری می تواند این کار را انجام دهد.

 

 

وی همچنین تصریح کرد: مسکن در بخش کوچک مقیاس و البته متعارف و مسکن به متراژ بزرگتر مد نظر قرار خواهد گرفت.

 

شهردار پایتخت افزود: در حال تفاهم هستیم و جلسه ای با وزیر راه و شهرسازی داشتیم و امروز نیز جلساتی را داریم تا به امید خدا به نتیجه قطعی تا دو هفته آینده در این زمینه برسیم.

 

علیرضا زاکانی با بیان اینکه ضوابط شهرسازی در متروپل رعایت نشده است، تأکید کرد: یک جنایت در متروپل صورت گرفته است. عدم دقت در ساخت، بی دقتی در نظارت و سودجویی سازنده دست به دست هم داد تا این حادثه تلخ رخ دهد که می تواند منشا دقت صدبرابر در تهران برای این موضوعات باشد.