روزنامه همشهری: سرانجام ناسا موشک حامل فضاپیمایی که قرار است در یک ماموریت آزمایشی برای تغییر مسیر یک سیارک به آن کوبیده شود پرتاب کرده است. این ماموریت نخستین آزمایش بشر برای تغییر مسیر سیارک‌ها جهت جلوگیری از برخورد آنها با زمین به‌حساب می‌آید.
این اتفاق شاید شبیه داستان‌های علمی- تخیلی به‌نظر برسد، اما آزمایش فضاپیمای «تغییر مسیر دوگانه سیارک»(DART) آزمایشی آینده‌نگرانه است که با موشک ساخت اسپیس‌ایکس انجام شد. ناسا پس از این پرتاب در توییتی نوشت: «سیارک دیمورفوس، ما به‌دنبال تو می‌آییم!» هدف ناسا این است که کمی مسیر حرکت دیمورفوس را تغییر دهد. دیمورفوس یک قمر کوچک به عرض 160متر است که دور یک سیارک بسیار بزرگ‌تر به نام دیدیموس با قطر 762متر می‌چرخد و هر دوی آنها با هم به دور خورشید می‌چرخند. این برخورد به‌احتمال زیاد در پاییز 2022اتفاق می‌افتد، یعنی زمانی که این منظومه سیارکی دوتایی در فاصله 11میلیون کیلومتری زمین قرار دارد. این فاصله تقریباً نزدیک‌ترین نقطه‌ای است که آنها در مجاورت زمین قرار می‌گیرند.
توماس زوبرشن، دانشمند ارشد ناسا، درباره این پروژه 330میلیون دلاری که نخستین پروژه در نوع خود است، می‌گوید: «آنچه ما در تلاشیم بیاموزیم این است که چگونه یک تهدید را برطرف کنیم.»
تهدیدی وجود ندارد
برای اینکه موضوع روشن شود، ذکر این نکته لازم است که سیارک‌های مورد بحث هیچ تهدیدی برای سیاره ما محسوب نمی‌شوند. با این حال، آنها در گروهی از اجسام که معروف به اجسام نزدیک به زمین(NEO) هستند، طبقه بندی می‌شوند که تا حدود 50میلیون کیلومتر به زمین نزدیک می‌شوند. دفتر هماهنگی دفاع سیاره‌ای(PDCO) ناسا بیشتر به سیاره‌هایی با اندازه‌های بزرگ‌تر از 140متر علاقه‌مند است که توان نشانه گرفتن کل شهرها یا مناطق دیگر را با انرژی معادل چندین برابر بمب‌های هسته‌ای متوسط دارند.
تاکنون 10هزار سیارک نزدیک به زمین به اندازه 140متر یا بیشتر شناسایی شده است، اما هیچ‌کدام شانس قابل توجهی برای برخورد تا 100سال آینده را ندارند. این در حالی است که دانشمندان هشدار می‌دهند که هنوز 15هزار شیء دیگر کشف نشده‌اند.
ضربه‌ای معادل 24هزار کیلومتر در ساعت
دانشمندان اخترشناس می‌توانند ضربه‌های مینیاتوری را در آزمایشگاه‌ها شبیه‌سازی کنند و از نتایج آن برای ایجاد مدل‌های پیچیده منحرف کردن یک سیارک استفاده کنند. با این حال، این مدل‌ها همیشه در مقایسه با آزمایش‌های واقعی از درجه ضعیف‌تری برخوردار هستند.
دانشمندان می‌گویند که منظومه دیدیموس-دیمورفوس یک «آزمایشگاه طبیعی ایده‌آل» است، زیرا تلسکوپ‌های زمینی می‌توانند به راحتی تغییرات روشنایی این جفت سیاره را اندازه‌گیری کنند و همچنین زمان لازم را برای چرخش قمر کوچک‌تر به دور سیاره بزرگ‌تر محاسبه کنند. از آنجا که مدت زمان کنونی چرخش به دور مدار مشخص است، اثر ضربه‌ای که قرار است بین ۲۶ سپتامبر و اول اکتبر ۲۰۲۲ رخ دهد، آشکار می‌شود.
علاوه بر این، از آنجا که مدار سیارک‌ها هرگز سیاره ما را قطع نمی‌کند، تصور می‌شود که مطالعه آنها ایمن‌تر است. کاوشگر DART که جعبه‌ای به اندازه یک یخچال بزرگ و همچنین پنل‌های خورشیدی به اندازه یک لیموزین در دو طرف آن است، با سرعتی بیش از 24هزار کیلومتر در ساعت به دیمورفوس برخورد خواهد کرد.
این در حالی است که در مورد میزان انتقال انرژی در اثر برخورد ابهام وجود دارد، زیرا ترکیب درونی و تخلخل قمر مشخص نیست. هرچه بقایای بیشتری تولید شود، فشار بیشتری به دیمورفوس وارد می‌شود.اندی ریوکین، سرپرست تیم تحقیقاتی DART می‌گوید: «هر بار که یک سیارک ظاهر می‌شود، چیزهایی را می‌یابیم که انتظارش را نداریم.»
فضاپیمای DART همچنین دارای ابزارهای پیچیده‌ای برای ناوبری و تصویربرداری است، ازجمله CubeSat سازمان فضایی ایتالیا برای تصویربرداری از سیارک‌ها(LICIACube) که می‌توان با آن، لحظه سقوط و اثرات پس از آن را تماشا کرد.
