همشهری: رهبران طالبان، چهره‌ای دلسوز و رئوف از خود در کابل نشان می‌دهند و حتی از نیروهای ویژه درخواست می‌کنند با مردم مهربان باشند اما فراتر از پایتخت، نیروهای طالبان، به سنت‌های قدیمی پایبند هستند و گزارش‌های تکان‌دهنده‌ای از قتل مقامات سابق افغان منتشر شده است.
به‌گزارش بی‌بی‌سی، این گزارش‌ها در حالی به بیرون درز پیدا کرده که ذبیح الله مجاهد، سخنگوی ارشد طالبان بعد از ورود به کابل، اعلام کردکه این گروه به همه، ازجمله آنهایی که با ارتش‌های غربی و دولت و پلیس همکاری کرده‌اند مصونیت می‌دهد. او در یک کنفرانس خبری وعده بخشش و عفو عمومی را داد. اما از همان کنفرانس می‌شد حدس زد که این ژست بخشاینده، با واقعیتی که در خیابان‌ها در جریان است تفاوت اساسی دارد. صندلی مجاهد در این کنفرانس خبری، پیش از این متعلق به دوا خان مناپال، سخنگوی سابق دولت افغانستان بود که چند هفته قبل، توسط طالبان به‌عنوان «مجازات اعمالش» کشته شد.
منابع داخلی افغانستان و آنهایی که اخیرا به خارج آمده‌اند، به بی‌بی‌سی گفته‌اند که طالبان در جست‌و‌جوی همان هایی است که مجاهد وعده داده بود، عفو شامل شان می‌شود و در برخی از موارد، آنهایی را که پیدا می‌کنند به قتل می‌رسانند.
برای نمونه چند منبع تأیید کرده‌اند که نیروهای طالبان هفته گذشته 2مقام ارشد پلیس - حاجی ملا آچکزی، مدیر امنیتی ولایت بادغیس و غلام سخی اکبری، مدیر امنیتی ولایت فراه- را اعدام کرده‌اند. در ویدئوی اعدام آچکزی او در حالی دیده می‌شود که چشم‌ها و دست‌هایش را بسته‌اند.
آنهایی که موفق شده‌اند از کابل فرار کنند، می‌گویند نگران همکاران خود در افغانستان هستند. زلا زازای، پلیس سابق، یکی از زنانی است که بعد از سقوط طالبان در سال2001 جذب پلیس شده است. او درباره شرایط همکارانش در کابل گفته است: «طالبان از اداره همکارانم به آنها زنگ می‌زند و از آنها می‌خواهد که به محل کارشان برگردند و آدرس خانه‌شان را به آنها بدهند.»
یک سرباز که به همراه 3 برادر دیگر خود از بدخشان فرار کرده، گفته است که نیروهای طالبان خانواده‌اش را اذیت و از آنها درخواست پول می‌کنند؛ چون پسرشان عضو نیروهای ویژه بوده است.
یک عضو نیروهای ویژه هم که در داخل خاک افغانستان است، گفته است که بعد از کشته شدن همکارانش به همراه خانواده‌اش پنهان شده است؛ «از روزی که به قدرت رسیده‌اند، از کشتن دست نکشیده‌اند. چند روز پیش، 12عضو نیروهای ویژه در قندهار و 3 سرباز را در جلال‌آباد کشته اند. آنها دوستان نزدیک من بودند. من با آنها در تماس بودم. طالبان آنها را از خانه‌هایشان بیرون کشید و به آنها شلیک کرد.»
طالبان ترور هدفمند نیروهای سابق افغان را تکذیب می‌کند، اما آنها سابقه‌ای طولانی در این کار دارند.سازمان عفو بین‌الملل هم این ماه گزارش داده است که نیروهای طالبان، 9نفر از اقلیت نژادی هزاره را کشته‌‌اند.یک مقام ارشد سابق پلیس هم به بی‌بی‌سی گفته است که طالبان در جست و جوی اوست و از ترس جانش پنهان شده؛ « آنها دستیار من را بازداشت و 5ساعت او را بازجویی کردند. آنها با او برخورد بسیار بدی داشتند و درباره من سؤال می‌کردند. اگر آنها مردم را بخشیده‌اند، پس چرا دنبال من می‌گردند؟ من پول ندارم که از مرز عبور کنم... مسئله این است که طالبان، سیستم قضایی ، دادگاه و زندان ندارد. آنها فقط می‌کشند.»
طالبان فقط به‌دنبال مقامات امنیتی و پلیس نیست و مقامات غیرنظامی در پست‌هایی که طالبان آنها را تأیید نمی‌کردند هم در لیست هستند. ظریف غفاری، نخستین شهردار زن در افغانستان که اداره میدان شهر، پایتخت ولایت وردک را به‌عهده داشت، در تماسی تصویری از آلمان گفته است: «آنها به‌دنبال من بودند. حتی به منزل والدین همسرم رفته بودند و باعث شدند کشوری که دوست دارم را ترک کنم.»
نیلوفر ایوبی، مالک یک فروشگاه لوازم آرایشی هم که به لهستان پناه برده، گفته است که طالبان به خانه والدینش رفته‌اند و با تهدید اسلحه، سراغ او را گرفته‌اند.
همزمان با تثبیت قدرت طالبان، نگرانی فزاینده این است که حتی اگر تمام وعده‌های عفو آنها درست باشد، تضمینی نیست که زیرمجموعه‌های متعدد این گروه در سراسر افغانستان که گاهی تبعیت زیادی از رهبری طالبان ندارند به آنها متعهد بمانند. بسیاری در افغانستان معتقدند که حتی همین وعده‌ها هم تو خالی است.
در این شرایط است که جاماندگان عملیات تخلیه هوایی کابل، باید مسیر سختی را تا مرزهای افغانستان طی کنند.ده‌ها هزار افغان که تابعیت دوگانه و مدارک سفر مجاز به خارج از کشور دارند، موفق نشدند در عملیات تخلیه کابل توسط ارتش آمریکا کشورشان را ترک کنند و حالا نگران از رفتار طالبان، تنها راهی که به خارج دارند، سفرهای پرخطر زمینی به مرز است.
به گزارش رویترز، همین حالا جمعیت زیادی در گذرگاه‌های خیبر در مرز با پاکستان و اسلام قلعه در مرز ایران منتظر عبور هستند.
وزیر خارجه فرانسه گفته است که طالبان در حال مذاکره با قطر و ترکیه است تا هرچه سریع‌تر فرودگاه کابل دوباره فعالیت‌هایش را از سر بگیرد تا افرادی که مدارک مجاز برای سفر به خارج از کشور را دارند، از این طریق سفر کنند. اما این کار احتمالا زمان بر خواهد بود.
ازبکستان در شمال، مرز خود را با افغانستان بسته، اما گفته که آماده است به‌صورت هوایی، در انتقال افغان‌ها به آلمان مشارکت کند.
طالبان وعده داده است امنیت کسانی را که می‌خواهند به خارج بروند تامین کند. سازمان ملل هم‌چنین درخواستی از طالبان مطرح کرده است.
اما با همه اینها، سفر چند صد کیلومتری در جاده‌هایی که مشخص نیست امنیت دارند یا نه، یک ریسک بزرگ است. به‌خصوص در شرایطی که به نظر می‌رسد فرمان عفو عمومی از سوی نیروهای مختلف در بخش‌های مختلف کشور نادیده گرفته می‌شود. این شرایط، برای کسانی که تابعیت دوگانه و سابقه همکاری با نیروهای خارجی را دارند خطرناک‌تر است.
تنها امید آنها، بازگشایی زودتر فرودگاه کابل است اما تا آن زمان، تنها گزینه مرزهای زمینی و سفرهای پرخطر زمینی است.
