به گزارش گروه آموزش و فرهنگ سازی تهرانی نیوز،یک کارشناس ایمنی با اشاره به گذشتن حدود ۱۶ سال از آغاز فرهنگ سازی در خصوص بستن کمربند ایمنی گفت: طبق تحقیقاتی که در کشورهای توسعه یافته صورت گرفته و آن ها توانستند میزان مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگیشان را کاهش دهند، نشان می دهد که متوجه شدند با ۲۰ درصد آموزش، ۲۰ درصد آگاهی و ۲۰ درصد فرهنگ سازی می توان ۸۰ درصد از وقوع حوادث جلوگیری کرد.
مهنس روشن در این باره اظهار کرد: برای بررسی آمار حوادث ترافیکی و پرداختن به آن حتما باید به آماری که در این خصوص موجود است، رجوع کنیم.
وی با اشاره به آماری از تصادفات جاده ای که از سوی سازمان بهداشت جهانی ارائه شده است، گفت: در سال ۲۰۱۸ عنوان می شود که به طور متوسط در هر ۲۴ ثانیه یک نفر به دلیل حوادث جاده ای جان خود را از دست می دهد. جالب اینجاست که کشور های کم درآمد یا با در آمد متوسط بیش از ۹۰ درصد مرگ و میرهای رانندگی را به خود اختصاص دادند.
روشن ادامه داد: با توجه به اینکه این کشور ها در حال توسعه هستند و استفاده از سرمایه انسانی برای آن ها در اولویت است، نباید با ایجاد چنین مواردی مثل مرگ و میرهای ناشی از حوادث یا معلولیت های ناشی از آن ضمن کاهش نیروی انسانی گروهی دیگر از جمله کادر درمان، آتش نشانی، اورژانس و .. را با حجمی از کار بیشتر درگیر کنند. این امر باعث می شود که روند توسعه بلند مدتی که قرار است در کشور حاصل شود به تاخیر بیفتد.
این کارشناس ایمنی با بیان اینکه پر واضح هست که به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه از حیث تلفات و از دست دادن جمعیت خود در وضعیت خوبی نیستیم، گفت: بر اساس گزارشی که در سال ۲۰۱۸ در سازمان بهداشت جهانی منتشر شد ایران در جایگاه۱۱۳ دنیا قرار داشت که جایگاه خوبی نیست. اگر بخواهیم به مسیر توسعه برسیم باید این بار خسارات جانی و مالی را تا حد امکان کاهش دهیم.
وی گفت: قطعا همانطور که به آن اشاره شد بخشی از این توسعه به بحث سخت افزاری، مثل ایمنی راه ها، ایمنی خودرو، مکانیزم هایی که پلیس می تواند استفاده کند و.. باز می گردد، اما نگاه دیگری وجود دارد که نگاه آموزش یا آمادگی است. بر اساس این نگاه می توانیم با انجام اقدامات نرم افزاری آموزشی، تفکری را در جامعه گسترش بدهیم که شامل راننده خودرو، سرنشین خودرو، عابران و نیروهایی می شود که وظیفه تامین ایمنی را در جاده و خیابان دارند.
روشن گفت: تحقیقاتی که در کشورهای توسعه یافته صورت گرفته و آن ها توانستند میزان مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگیشان را کاهش دهند، نشان می دهد که آن ها متوجه شدند با ۲۰ درصد آموزش، ۲۰ درصد آگاهی و ۲۰ درصد فرهنگ سازی می توان ۸۰ درصد از وقوع حوادث جلوگیری کرد. اما فرهنگ سازی و آموزش نیاز به کسب زمان دارد و زمان می برد تا تعامل بین جامعه و ایمنی حاصل شود. اگر در سال ۸۳ یا ۸۴ کمربند ایمنی بسته می شد بسیاری تمسخر می کردند، اما به مرور که گذشت و پلیس، صدا و سیما، رسانه ها و گروه های مختلف در این خصوص فعالیت کردند همه باعث شد که نگاه مردم به این موضوع بهبود پیدا کند.
وی افزود: از آن زمان حدود ۱۶ سال می گذرد و می بینیم که فرهنگ بستن ایمنی وجود دارد؛ اما نباید از این غافل شد که به غیر از بحث آموزش، بخشی از آن نگاه کلان کشور بود و راهنمایی و رانندگی معتقد بود مردم باید این اقدام را انجام دهند.
این کارشناس ایمنی اظهار کرد: فرهنگ سازی جوابگو است اما در بعد زمان اتفاق می افتد. آموزش زمان می برد و نیاز است یک پروسه طولانی مدت طی شود تا به آن برسیم. حتی اگر زور و اجبار هم برای آن وجود داشته باشد تا آموزشی تحقق پیدا نکند، محقق نمی شود چرا که وقتی افراد ببینند زور و اجبار برطرف شده بار دیگر از آن موضوع عقب می کشند و آن را انجام نمی دهند، پس باید نگاه ما بلند مدت باشد، به طوری که با آمدن و رفتن مدیران و سازمان ها این آموزش ها افت پیدا نکند.
وی با اشاره به مدیریت بحران حوادث ترافیکی گفت: در چرخه مدیریت بحران که در منابع مختلف، فازهای مختلفی برای آن در نظر گرفته شده است، ما به طور کلی سه فاز مهم بیشتر نداریم، یک بخش آن آمادگی، آموزش و پیشگیری است؛ بخش دیگر برخورد و تعامل با آن بحران و بخش دیگر بازسازی و بازیابی است. اگر بخواهیم درگیر این چرخه نشویم و رویداد های ناهنجار برای ما رخ ندهد می توانیم با ورود به آموزش از رخداد سایر فاز ها جلوگیری کنیم، به طوری که آنقدر افراد جامعه آموزش دیده باشند که در فاز های بعدی یک نوع نگاه کلان به آن ها داده باشیم. آموزش تاثیراتی دارد که اثر آن مستقیم و غیر مستقیم است. اثر مستقیم آگاهی جامعه نسبت به لزوم رعایت قوانین و.. است؛ اما اثرات غیر مستقیم دیگری هم دارد که مثل مطالبات عمومی نسبت به افزایش ایمنی خودرو است.
روشن اظهار کرد: واقعیت این است که آموزش های ارائه شده زیاد اما پراکنده بوده و با آمدن و رفتن مدیران تغییر کرده است. به عنوان مثال در مواردی هلال احمر آموزش های بسیار تخصصی را در خصوص حوادث جاده ای برگزار می کرد و این تاثیر بسیاری داشت. این ایستگاه های هلال احمر که در جاده های شهری وجود دارد به همان نگاه باز می گردد که مدیران وقت در همان دوره طی تفاهم نامه ای پذیرفتند که در حوزه حوادث جاده ای وارد می شوند.
وی افزود: نکته ای که وجود داشت این بود که ما وقوع تصادفات را پذیرفته بودیم، اما آن چیزی که مهم است این است که تعداد حوادث را کاهش دهیم. بنا بر گزارشی که در سال ۹۸ از سوی پژوهشکده آمار منتشر شده علیرغم اینکه تعداد وسایل نقلیه موجود دو برابر شده است اما تعداد فوتی هایی که داشتیم با درصد خوبی کاهش پیدا کرده است اما باز هم عدد کمی است.
وی با اشاره به نقش آموزش و پرورش در این حوزه گفت: واقعیت این است که نقش آموزش و پرورش در این حوزه بسیار مهم است و چه بهتر که بتوانیم نسلی را تربیت کنیم که عملا از آموزش های لازم برخوردار باشند و فرهنگ و دانش لازم را داشته باشند.
این کارشناس ایمنی گفت: باید برنامه ریزی هایی وجود داشته باشد که بر اساس آن ها نقش مردم تقویت شود و آن ها باشند که این آموزش ها را توسعه می دهند.
وی با بیان اینکه ما هیچوقت نمی توانیم میزان حوادث را به صفر برسانیم گفت: نمی شود این را پذیرفت اما باید حوادث تا حد ممکن کاهش پیدا کند. نکته ای که وجود دارد این است که نباید پس از وقوع حوادث را فراموش کنیم و اتفاقا باید از تجربه به دست آمده استفاده کنیم که زنگ تلنگری باشد. به عنوان مثال در گذشته خودرو هایی که در جاده های کشور دچار سانحه می شدند در جاده ها قرار می گرفتند و این تاثیر خوبی گذاشته بود.
روشن گفت: اگر فرض را بر این بگذاریم که فرهنگسازی در حال انجام شدن است، این سوال مطرح می شود که حالا باید چه کنیم. با نگاهی به آمار حوادث رانندگی می بینیم که از سال ۹۲ تا ۹۸ اتفاقی که هر ساله تکرار شده این است که تعداد فوتی های سر صحنه حادثه آمار قابل توجهی داشته است. این نشان می دهد که با آموزش رهگذران و مردم می توانیم این آمار را کاهش دهیم. هر چقدر هم پلیس و اورژانس و آتش نشانی سریع به محل برسند، اما قطعا زمان وقوع حادثه افرادی از پیش در محل حضور دارند.
وی افزود: رسیدگی سریع به مصدومان تصادفات همانقدر که مهم است همانقدر حساس نیز هست اما باید آموزش داده شود. این امر نیاز به فرهنگ سازی ندارد چرا که افراد از پیش داوطلب کمک به همنوعان خود هستند، اما این کمک باید آموزش دیده باشد. حالا که با وجود کرونا آموزش های آنلاین افزایش پیدا کرده است سازمان های دولتی، سازمان های مردم نهاد و.. می توانند از این موقعیت استفاده و آموزش هایی را به صورت آنلاین برگزار کنند.
روشن با بیان اینکه هر چند که فرآیند آموزش و فرهنگ سازی برای کاهش حوادث رانندگی زمانبر است، گفت: اینکه به افراد یاد بدهیم که در موقعیت تصادفات چگونه باید برخورد کنند میزان تلفات را کاهش می دهد.
