جاوید قرباناوغلی، تحلیلگر سیاسی در بخشی از سرمقاله امروز شرق با عنوان شگفتیهای انتخابات ۱۴۰۰، فضای سیاسی ایران را بررسی کرده است.
در این یادداشت می خوانیم:
* ورود برخی مقامات به انتخابات با هشدارهایی که برای اولینبار در انتخابات ریاستجمهوری مطرح میشود، پدیده نادر و شگفتیساز دیگر این دوره از انتخابات است. مناظرههای انتخاباتی در سالهای گذشته بیشترین جذابیت را در انتخاب احسن نزد رأیدهندگان داشت. از برخی موارد اتهامات (مانند آنچه در سال ۱۳۸۸ شاهد بودیم) بگذریم، مناظرهها فرصتی برای بیان واقعیتهایی است که با وجود انکار دستاندرکاران، نقل محافل مردم در کوچه و خیابان و مدرسه و دانشگاه و ادارات است.
* از منظر امنیتی نیز با وجود ورود برخی کاندیدها به خطوط بهاصطلاح قرمز برای کسب رأی بیشتر (که در انتخابات دیگر کشورها هم مرسوم است) شنیدن واقعیتهای کشور از زبان کسانی که به «ناگفتهها» دسترسی دارند، علاوه بر جذابیت، سوپاپ اطمینان تخلیه فشارهایی است که ممکن است در فقدان آن آفاتی را در پی داشته باشد؛ اما در پدیدهای کاملا بدیع دادستان هشدار داده که «نامزدهای انتخاباتی در تبلیغات و سخنرانیها از خطوط قرمز نظام عبور نکنند... و در صورت عبور از خطوط قرمز نظام، وفق موازین قانونی قاطعانه و بدون درنظرگرفتن موقعیت و جایگاه، با آنها برخورد خواهد شد».
* تاکنون کسی در برابر ساختارشکنی و اظهارات رئیسجمهور سابق که تمام ارکان کشور را زیر سؤال برده و تهدید به تحریم انتخابات کرده سخنی نگفته. شگفتانگیزتر از همه این موارد ورود نظامیان این بار نه در کسوت کاندیدای انتخابات بلکه در تحلیل مشکلات کشور است. رئیس پلیس کشور در اظهاراتی در جلسه ویژه مسئولان هیئتهای مذهبی و مداحان با ورود به انتخابات ۱۴۰۰ علت مشکلات کشور را «انتخاب نادرست مردم» بیان کرد که باید آن را پدیدهای نادر و مغایر با حق مصرح در قوانین بالادستی کشور و نافی حقوق مردم در انتخاب آزادانه ارزیابی کرد.