اعتماد نوشت: يكي از رخدادهايي كه بعد از همه‌گيري كرونا در بسياري از نقاط جهان به خصوص كشورهاي غربي خبر‌ساز شد، حوادثي بود كه در ساير كشورها در خصوص تامين اقلام اساسي به اقصي نقاط جهان مخابره شد.
شيوع كرونا در اروپا و امريكا علاوه بر خلق صحنه‌هاي ناراحت‌‌كننده از بيماري و تبعات بهداشتي و درماني برآمده از آن، تصاويري از غارت فروشگاه‌ها و صف‌هايي را در اين كشورها پيش چشم جهان قرار داد، كه پيش از اين تصورش سخت بود. يكي از دلايل وقوع اين حوادث و تصاوير جداي از فرهنگ رفتاري و اجتماعي مردم، نحوه تامين و توزيع اقلام اساسي در فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي بود كه نقش اين رنجيره به هم پيوسته را در جوامع مختلف بيشتر از قبل نمايان مي‌كرد.
يك روي سكه آرامش بازارهاي مصرفي كشورمان بر آمده از فرهنگ متعالي مردم است كه همواره در زمينه مشاركت‌هاي عمومي نقش برجسته‌اي از خود به يادگار گذاشته‌اند. مردم ايران كه دهه‌هاي اخير همواره با مشكلات بر آمده از جنگ 8ساله تحميلي، تحريم‌هاي اقتصادي و تنگناهاي مالي و اقتصادي فراواني روبه رو بودند با ارايه رفتاري فرهيخته نشان دادند كه در برابر كمبودها و كاستي‌ها رفتاري ارزنده و مطلوب از خود ارايه مي‌دهند.
اما روي ديگر سكه اين رفتارهاي مطلوب اجتماعي و فردي به دليل وجود شبكه‌اي مويرگي و به هم پيوسته در حوزه پخش اقلام اساسي و كالاهاي مصرفي است كه باعث شد خانواده‌هاي ايراني با كمترين نگراني از توزيع اقلام اساسي، دوران كرونا و تحريم‌هاي اقتصادي را پشت سر بگذارند. يكي از اركان اصلي اين شبكه مويرگي كالاهاي اساسي و اقلام مصرفي، شركت به‌پخش است كه تلاش كرد با ايجاد شبكه‌اي به هم پيوسته و مويرگي كه از بزرگ‌ترين فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي در پايتخت و كلان‌شهرها تا كوچك‌ترين واحدهاي صنفي در مناطق دور افتاده و مرزي كشور را شامل مي‌شد، نيازهاي مورد نياز مردم را در كوتاه‌ترين زمان و با كمترين نوسان در اختيار مصرف‌كنندگان قرار دهد.
شركت به‌پخش با به كارگيري مجموعه توانمندي‌هاي اجرايي و لجستيكي خود بلافاصله پس از آغاز پاندومي كرونا روند تامين اقلام مورد نياز مردم را در كمترين زمان و با استفاده از روش‌هاي برخط در اختيار آنان قرار داد. اين هارموني و هماهنگي يكي از بهترين نمونه‌هاي توزيع اقلام اساسي را در سطح جهان در ايران شكل داد، بدون اينكه تصاوير زشتي كه در برخي كشورها از حمله به فروشگاه‌ها و غارت اموال فروشگاه‌ها به ثبت رسيد در ايران تجربه شود. در جريان اين گزارش با استفاده از اخباري كه در رسانه‌هاي غربي منتتشر شده تلاش شده نوري به ابعاد پنهان مشكلات پخش در برخي كشورهاي غربي تابانده شود.
سكانس نخست؛ زماني براي نگراني
حدود يكسال از آمدن مهمان ناخوانده‌اي بر روي كره زمين مي‌گذرد و مردم كم‌كم به زندگي در كنار ويروس كرونا عادت كرده‌اند. اين ويروس سبك زندگي مردم جهان را تغيير داده و در كنار تاثيرات منفي بسياري كه داشته، مسائلي را كه پيش از اين به چشم نمي‌آمدند يا حتي عكس آنها تصور مي‌شد، نمايان كرده است.
همان‌طور كه بعد از ظهور و بروز كرونا نظام بهداشتي بسياري از كشورهاي قدرتمند و ثروتمند جهان در پي شيوع اين ويروس در هم شكسته و اقتصاد و سياست در بسياري از اين كشورهاي به اصطلاح جهان اولي با چالش‌هاي جدي مواجه شد در حوزه توزيع اقلام اساسي و مصرفي مردم نيز تصاويري مخابره شد كه تا پيش از آن شايد براي بسياري از تحليلگران نيز باور كردني نبودند. در اين شرايط كشورهاي متحد پشت هم را خالي كردند و با در نظر گرفتن منافع شخصي تا مرز جدايي پيش رفتند.
نمونه بارز يك چنين مشكلاتي مسائلي بود كه براي كشور ايتاليا به عنوان يكي از اعضاي مهم اتحاديه اروپا ايجاد شد و بازتاب‌هاي زيادي در سطح افكار عمومي جهاني پيدا كرد. در شرايطي كه اتحاديه اروپا طبيعتا مي‌بايست به دليل گستردگي مشكلات كرونا از اين كشور حمايت كنند، اما نه تنها اين حمايت‌ها صورت نگرفت، بلكه در بسياري موارد بر حجم مشكلات اين كشور افزوده شد.
اما در اين بين، پديده ديگري هم در كشورهاي غربي جلب‌توجه مي‌كرد. «صف كشيدن» براي خريد اقلام مختلف از مايحتاج اوليه تا لوازم بهداشتي و دستمال توالت تا خريد سلاح‌هاي متعارف و غير متعارف براي در امان ماندن از غارت و حملات ساير افراد. صف‌هاي كيلومتري دريافت بسته‌هاي كمك غذايي به دنبال بحران اقتصادي ناشي از كرونا و افزايش بيكاري در كشورهاي امريكايي و اروپايي حكايت از اوضاع فاجعه‌بار اين كشورها داشت و دارد. اوضاعي كه بسياري از افراد قشر متوسط اين كشورها را به زير خط فقر كشانده و آنها را مجبور كرده صحنه‌هايي را رقم بزنند كه پيش از اين در كشورهاي آفريقايي و بعضاً آسيايي ديده مي‌شد.
هجوم مردم به فروشگاه‌ها و خريدهاي سراسيمه
بعد از باز شدن پاي كرونا به كشورهاي اروپايي و امريكا، موجي از هراس و دلهره مردم اين كشورها را بر آن داشت تا با هجوم به فروشگاه‌ها، به ذخيره مواد غذايي و اقلام بهداشتي و محافظتي مثل ماسك رو بياورند. اين هجوم در حدي بود كه به سرعت اين كشورها را با كمبود مايحتاج مردم روبه‌رو و قيمت‌ها را چند برابر كرد. سال2020 در پي اعلام وضعيت فوق‌العاده در امريكا، خبرگزاري رويترز در گزارشي به توصيف اين مساله پرداخت و نوشت فروشگاهي در شهر «آنيون» ايالت نيوجرسي در ساعت ۸ صبح فعاليت خود را شروع كرد و تمامي موجودي شير و بطري‌هاي آب آن ظرف ۵ دقيقه تمام شد.
در شهر «آستين» ايالت تگزاس هم بنزين مخازن پمپ‌هاي بنزين خالي شد. هيچ بطري مايع سفيدكننده در فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي «هوم ديپو» در شهر «فرفكس» ايالت ويرجينيا پيدا نمي‌شود. بنابر اين گزارش، در سراسر امريكا هنگام سپيده دم، هزاران نفر از خريداران بيرون از سوپرماركت‌ها و خواربارفروشي‌ها، پيش از آغاز به كار آنها، صف مي‌كشند و به دنبال فرصتي براي خريد لوازم ضروري هستند، اقلامي كه در قفسه‌ها تمام شده زيرا اين كشور با شيوع ويروس كرونا مواجه است. در بسياري از موارد به دليل اين كمبودها، تصاوير زشتي از هجوم مردم براي استفاده از اين اقلام و درگيري و زد و خورد به ثبت رسيد. ضمن اينكه در برخي موارد نيز مصرف‌كنندگان اقدام به غارت فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي مي‌كردند.
مشابه چنين سراسيمگي و هجومي در كشورهاي اروپايي و استراليا هم وجود داشت و تصاوير قفسه‌هاي خالي فروشگاه‌ها به تيتر اول اخبار كرونايي تبديل شده بودند. مقامات اين كشورها از مردم مي‌خواستند از خريدهاي هيجاني براي تهيه مواد خوراكي و اقلام بهداشتي به خصوص ماسك خودداري كنند.
هجوم به فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي
بنابر گزارش روزنامه انگليسي «ديلي‌ميل»، در پي شيوع ويروس كرونا، مردم وحشت‌زده انگليس به سمت فروشگاه‌هاي مواد غذايي هجوم برده‌اند و با تشكيل صف‌هاي طولاني در سه هفته اخير بيش از يك ميليارد پوند مواد غذايي خريداري كرده‌اند.
با ادامه اين روند، دولت انگليس از شهروندان اين كشور درخواست كرده كه از خالي كردن قفسه‌هاي فروشگاه‌ها بپرهيزند و بيشتر به فكر قشر آسيب‌پذير جامعه باشند.
روي آوردن مردم به خريدهاي عجيب
در روزهاي بعد اين خريدها، جنبه ديگري به خود گرفت و از تهيه مايحتاج به سمت اقلام عجيبي رفت كه در كشورهاي مختلف به نوعي نمايانگر فرهنگ مردم آن بود. شبكه «اسكاي نيوز» در گزارشي از هجوم مردم امريكا براي خريد اسلحه خبر داد. اسكاي‌نيوز گزارش داد مردم امريكا به صف‌هاي طولاني خريد سلاح پيوسته‌اند و مي‌گويند كه براي زماني آماده مي‌شوند كه احتمالا نظم عمومي در پي تشديد شيوع ويروس كرونا به هم بريزد.
يكي از سايت‌هاي فروش آنلاين سلاح، افزايش ناگهاني فروش اسلحه از زمان آغاز شيوع كوويد-۱۹ در امريكا را گزارش داد و نوشت كه از زمان افزايش شيوع ويروس كرونا، ۶۸ درصد به فروش اسلحه اين فروشگاه از طريق خريد آنلاين افزوده شده است.
در كشور اروپايي هلند، با اعلام شرايط اضطراري و تعطيلي برخي مراكز، صف‌هاي طولاني خريد «ماري‌جوانا» شكل گرفت! پايگاه خبري «نيوزويك» در گزارشي نوشت با شيوع كرونا در هلند، مقامات دولتي اين كشور دستور به تعطيلي مراكز خريد، رستوران‌ها و كافي‌شاپ‌ها را صادر كردند؛ اين اقدام باعث ايجاد صف‌هاي طولاني براي خريد ماري‌جوانا جلوي كافي‌شاپ‌ها شده است.
صف‌هاي كيلومتري براي دريافت كمك غذايي
با گسترده‌تر شدن بحران كرونا در امريكا و در پي آن بيكار شدن حدود ۳۰ ميليون نفر، جنبه‌هاي منفي اين بحران بر اقتصاد اول دنيا، خود را در قالب صف‌هاي طولاني مردم براي دريافت بسته‌هاي كمك غذايي نشان داد. در گزارش‌هاي بسياري صف بستن مردم به صورت پياده و سواره در مقابل خيريه‌ها در ايالت‌ها و شهرهاي مختلف ديده مي‌شد.
راديو ملي امريكا (ان‌پي‌آر) تصاوير هوايي را از «سن آنتونيو»، دومين شهر بزرگ ايالت تگزاس امريكا كه خودروها براي دريافت كمك غذايي صف كشيده بودند، منتشر كرد. تصوير هوايي اين خودروها در شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست مي‌شد.
خبرگزاري فرانسه در گزارشي از مراجعه زياد افراد به موسسات غذايي خيريه در نيويورك خبر داده و افزوده بود اينها افرادي هستند كه به دليل توقف كامل فعاليت‌ها در پايتخت اقتصادي امريكا يعني نيويورك، درآمدهاي خود را از دست داده‌اند. به نوشته «نيويورك تايمز»، بانك‌هاي غذا در سطح امريكا در مواجهه با افزايش تقاضاي فعلي، با وجود كمك‌هاي اهدايي ابر ثروتمندان، با كمبود بودجه مواجه شده‌اند. در پي آن، «فيدينگ امريكا» بزرگ‌ترين شبكه بانك‌هاي غذاي اين كشور با بيش از ۲۰۰ شعبه، كمبودي يك ميليارد و ۴۰۰ ميليون دلاري را تنها طي شش ماه آينده پيش‌بيني كرد.
تشكيل صف طولاني دريافت غذاي خيريه
«آماندا كاتز»، سردبير ارشد شبكه امريكايي «سي‌ان‌ان» در توييتي با تعجب از ديدن چنين صحنه‌هايي در سال ۲۰۲۰ در امريكا، نوشت: «تصوير فراموش نشدني» هزاران اتومبيلي كه امروز در بانك غذاي سان آنتونيو به صف ايستاده‌اند؛ خانواده‌هاي مستاصل در بيرون براي رعايت ايمني با فاصله از يكديگر ايستاده‌اند.
در سوييس، يكي از ثروتمندترين كشورهاي اروپايي و از قطب‌هاي اقتصادي جهان، فشار كرونا مردم را راهي صف‌هاي غذاي رايگان كرد. به گزارش رويترز، صف نيازمندان بسته غذايي رايگان در شهر ژنو با رعايت اصول بهداشتي و محدوديت‌هاي اجتماعي بيش از يك كيلومتر درازا داشت. بيشتر آنها كه در صف حضور داشتند، كارگران و مهاجران ثبت‌نشده بودند كه براي تامين غذا در اين روزها و هفته‌ها به مشكل خورده‌اند.
ديدن صحنه صف كشيدن‌ها و غارت فروشگاه‌ها در كشورهاي غربي مساله‌اي معمول نيست و شدت بحران كرونا و تاثير عميق اقتصادي آن بر اين كشورها به خصوص قشر ضعيف‌تر را نمايان مي‌كند. بسياري از دولت‌هاي غربي به خصوص دولت امريكا به دليل عملكردشان در مقابله با بحران كرونا زير تيغ انتقادات قرار دارند و هفته‌هاست با شديدترين مرحله بحران مواجهند.