از همین‌رو موقعیت محمدجواد ظریف در داخل و فضای بین‌الملل از او حریفی بالقوه برای هر نامزد انتخابات می‌سازد؛ حریفی که در صورت انتخاباتی شدن فضای کشور و حضور بدنه جناح اصلاح‌طلب در انتخابات خطرناک هم خواهد بود. با این همه، این دیپلمات باسابقه و زیرک ورود به این فضا را به مصلحت نمی‌داند و در هفته‌های گذشته تلاش کرده که به جناح اصول‌گرا و به خصوص طیف تخریب‌گر آن اطمینان دهد که رقیب آنها نخواهد بود. او به خوبی می‌داند که این طیف هم رسانه و هم امکانات لجستیک کافی برای کارشکنی در کار دیپلماسی او را دارند؛ امانتی که از طرف مردم در اختیار اوست.

 

ظریف صراحتا گفته است که «خیالتان راحت باشد، کاندیدای ریاست جمهوری نمی‌شوم. بگذارید کارم را انجام دهم.» او تلاش می‌کند که این اطمینان‌بخشی را محکم‌تر کند، به همین خاطر در جدیدین موضع‌گیری رسانه‌ای خود گفته است:«اگر می‎گویم در انتخابات سال آینده شرکت نمی‌کنم به دلیل فرار از مشکلات نامزدی و امثالهم نیست، بلکه بنده نه تجربه‌ای و نه تخصصی در عرصه مدیریت سیاست‌گذاری‌های کلان یک دولت ندارم.» او اطمینان بخشی‌اش به جناح اصول‌گرا را همراه با یک طعنه وانتقاد ادامه می‌دهد: «قدرت مدیریت وزارت خارجه را داشتم، اما در حوزه ریاست جمهوری چنین قدرتی را ندارم؛ من این کار را بلد بودم.

 

درسش را خواندم، ولی برخی از محافل اجازه ندادند همین کار را هم درست انجام دهم.» فرارو در گزارشی در این باره نوشته است: نام ظریف به عنوان یک گزینه برای انتخابات ابتدا چند سال پیش از سوی رسانه‌های اصلاح‌طلب مطرح شد، اما او قویا این موضوع را رد کرد. هرچند که محافل اصلاح‌طلب کمتر در این باره سخن می‌گویند، اما برخی اظهارات از سوی فعالان سیاسی این جناح نشان می‌دهد که آن‌ها ظریف را به عنوان گزینه بالقوه مد نظر دارند.با این حال وضعیت جریان اصلاح‌طلب برای شرکت در انتخابات بسیار مبهم است. هنوز تصمیم قطعی در این باره اتخاذ نشده و میان فعالان این جریان اختلاف نظر وجود دارد. در نتیجه اصلاح‌طلبان تاکنون وارد بررسی مصادیق نشدند.

 

 

با این حال موضع‌گیری‌های وزیر خارجه نشان می‌دهد حتی اگر اصلاح‌طلبان تصمیم قطعی به حضور در انتخابات بگیرند و او را گزینه مطلوب خود بدانند، بعید است ظریف وارد بازی انتخاباتی و سیاسی شود. او چهره‌ای محبوب در سپهر سیاسی ایران است و احتمال زیادی وجود دارد که برای شرکت در انتخابات تحت فشار طیفی از اصلاح‌طلبان قرار گیرد. همچنین ظریف شخصیتی فراجناحی دارد و احتمالا مشکلی از جهت تایید صلاحیت در شورای نگهبان ندارد. در سوی دیگر ماجرا اصول‌گرایان هم تمایل زیادی دارند ظریف را به عنوان یک گزینه جدی مطرح کنند. حتی چندی پیش رسانه‌های این جریان غیبت ظریف در نشست‌های دولت را در این راستا ارزیابی کردند.

 

سایت جهان‌نیوز نزدیک به علیرضا زاکانی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در این رابطه نوشت: «به نظر می‌رسد غیبت محمدجواد ظریف در جلسات دولت و مجلس پیوند‌هایی با مسئله انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۰ دارد.» روز گذشته جهان‌نیوز در ادامه فضاسازی برای ظریف و در توضیح انصراف او برای حضور در انتخابات نوشته است: «انصراف محمدجواد ظریف از نامزدی ریاست جمهوری می‌تواند بخشی از ایده معرفی رئیس‌جمهور - معاون اول اصلاح‌طلبان باشد.» جهان‌نیوز در ادامه این ادعا توضیح داده که طیفی اصلاح‌طلبان به دنبال نامزدی لاریجانی برای ریاست جمهوری و معاون اولی ظریف هستند:«محور لاریجانی-ظریف همان محور متبوع اصلاح‌طلبان و طیف راست‌میانه با همراهی و شارژ جناح موسوم به اعتدال‌گرایان، باشد که می‌تواند چسب وحدت آن‌ها را فراهم کند.»

 

 

به نوشته فرارو اصول‌گرایان معتقدند شانس اصلاح‌طلبان برای پیروزی در انتخابات با ظریف بالا می‌رود، عباس سلیمی‌نمین در این باره گفته است: «در بین جریان اصول‌گرایی هم فعالان سیاسی ظریف را گزینه سرسخت‌تری برای رقابت با نامزد‌های احتمالی خود می‌دانند؛ در بین آقایان محسن هاشمی، اسحاق جهانگیری، علی لاریجانی و محمدجواد ظریف، به نظرم آقای ظریف بیشترین شانس را دارد که از طرف اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ حمایت شود؛ چون حوزه کاری‌اش سیاست خارجی بوده وعملکرد دولت در حوزه داخلی، تأثیر منفی زیادی بر دیدگاه عمومی از او بر جای نگذاشت.»

 

برخی ناظران معتقدند همین مسئله هراس اصول‌گرایان را در پی داشته و آن‌ها نگرانند ناگهان اصلاح‌طلبان با برگ برنده‌ای همچون ظریف وارد عرصه انتخابات شوند. محمد مهاجری روزنامه‌نگار روز گذشته با اشاره به سخنان اخیر ظریف در این باره در توئیتی نوشت: «هرچه ظریف می‌گوید در انتخابات۱۴۰۰ نخواهم بود دلواپسان وحشت‌شان کم نمی‌شود. دلیلش روشن است. نظرسنجی‌های خود دلواپسان نشان می‌دهد حتی در یک مشارکت متوسط هم ظریف خطر بزرگی است برای ما اصول‌گراها.» اما صادق زیباکلام استاد دانشگاه و ‌تحلیل‌گر مسائل سیاسی معتقد است تلاش‌ها برای القای این مطلب که ظریف یک گزینه انتخاباتی است، انگیزه‌های مختلفی دارد.

 

او در این باره به فرارو گفت: «اصول‌گرایان یقین دارند اصلاح‌طلبان نمی‌خواهند در انتخابات شرکت کنند. در نتیجه می‌خواهند این موضوع را لاپوشانی کنند و به افکار عمومی القا کنند که اتفاقا اصلاح‌طلبان در انتخابات شرکت می‌کنند نامزدشان هم آقای ظریف و یا آقای عارف است و با این کار تنور را کمی داغ نگه دارند.»

 

او افزود:«این در حالی است که مطلعین اصول‌گرا می‌دانند که اکثریت اصلاح‌طلبان در این انتخابات شرکت نخواهند کرد حتی اگر برخی از رهبران قدیمی اصلاح‌طلب هم بگویند در انتخابات شرکت کنید، همچنان که آقای موسوی خوئینی‌ها این درخواست را دارد، اصول‌گرایان می‌دانند بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان، در انتخابات شرکت نمی‌کنند.» زیباکلام معتقد است:«درک این موضوع نیازی به نظرسنجی و بررسی جامعه‌شناسانه ندارد فقط کافی است به میزان مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم رجوع کرد. در آن انتخابات حضور ‌اصلاح‌طلبان بسیار کم رنگ بود و بر آمار مشارکت نیز تاثیر بسیارمحسوسی گذاشت. با این حال اصول‌گرایان می‌خواهند نشان دهند که بدنه اجتماعی اصلاح‌طلب به انتخابات پشت نکرده و انتخابات با حضور همه برگزار می‌شود، همه طیف‌ها هستند و ‌اصلاح‌طلبان هم هستند. در همین راستا تلاش دارند پای آقای ظریف و دیگران را وسط بکشند و بگویند اصلاح‌طلبان در انتخابات حضور فعال دارند. در حقیقت می‌خواهند با سیلی صورت خود را سرخ نگه دارند.» او درباره تلاش بعضی از اصلاح‌طلبان برای حضور ظریف در انتخابات گفت: «در جریان اصلاح‌طلب نیز عده‌ای همچنان معتقدند که باید در انتخابات شرکت کرد. از جمله کارگزاران سازندگی، مجمع روحانیون مبارز و افرادی همچون محمدرضا عارف و... ممکن است این دسته از اصلاح‌طلبان نیز روی آقای ظریف فشار وارد کنند تا وارد صحنه شود، اما واقع مطلب این است که بدنه اصلاح طلب تمایل چندانی به مشارکت در انتخابات ندارد.» زیباکلام گفت: «این تلاش‌های تبلیغاتی برای این است که اصول‌گرایان به دنیا و جامعه ایران نشان دهند همه در آن شرکت می‌کنند.»

 

 

بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت درحالی که خود محمدجواد ظریف تاکید می‌کند که در انتخابات 1400 به عنوان نامزد حضور نخواهد داشت، هم بخشی از ‌اصلاح‌طلبان که قایل به حضور در انتخابات هستند و هم اصول‌گرایانی که قصد ایجاد جدیت و یا تظاهر به جدیت انتخابات سال آینده دارند؛ این دپیلمات باهوش را گزینه خوبی برای اجرای منویات خود می‌دانند.