روزنامه توسعه ایرانی: توصیه همزمان امامان جمعه اصفهان و بجنورد به «ایجاد ناامنی در جامعه برای زنان بدحجاب» طی دو روز گذشته واکنشهای گستردهای در پی داشت و اعتراضات بسیاری را برانگیخت.
روز جمعه امام جمعه اصفهان که سابقه طولانی در درخواست برای برخورد با «بدحجابی» دارد، در دیدار جانشین معاونت اطلاعات و امنیت ستاد کل نیروهای مسلح و فرمانده انتظامی استان اصفهان جدیت و قاطعیت در برابر قانونشکنان را از الزامات حکومت کردن برشمرد و گفت: باید با متجاوزان به حقوق مردم برابر با حکم خداوند برخورد کرد و جلوی کسانی که ترسی از قانونشکنی ندارند را گرفت.
سیدیوسف طباطبایینژاد، به کشف حجاب و هنجارشکنی برخی از افراد اشاره کرد و افزود: باید فضای جامعه را برای این عده که تعداد آنها هم کم است ناامن کرد و نباید اجازه داد به راحتی در خیابانها و پارکها هنجارشکنی کنند.
او همچنین خواستار تشکیل شعبههای مخصوص رسیدگی به پروندههای ناهنجاریهای اخلاقی در دادگاهها شد و گفت: نگاه قضات هم باید در جهت حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر باشد.
همزمان امام جمعه بجنورد در خطبههای نماز جمعه با اشاره به اینکه بدحجابی و بیحجابی همچون ویروسی در میان مردم است که باید با آن مقابله کرد، از نیروهای انتظامی خواست هم امنیت سطح جامعه را استمرار بخشد و هم زندگی آشوبگرانی که نیت شوم در اذهان خود دارند را ناامن کند.
ابوالقاسم یعقوبی افزود: علاوه بر پلیس و قوه قضائیه به امر مقابله با بیحجابی، مردم هم باید به این امر ورود پیدا کنند و آمر به معروف و ناهی از منکر باشند.
برخورد تند و سلبی راه مقابله با آسیبهای اجتماعی نیست
در همین راستا دو عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به درخواست جنجالی «ناامن سازی جامعه برای افراد بی حجاب» از تریبون نماز جمعه واکنش نشان دادند.
آیت الله سیدمحمد غروی و آیتالله علی اکبر مسعودی خمینی در گفت و گو با جماران تأکید کردند که باید با پدیده بیحجابی برخورد معقول و قانونی داشته باشیم و وظیفه ما این نیست که پرخاشگری کنیم.
آیت الله سیدمحمد غروی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه بی بند و باری در جامعه ناامنی میآورد و باید با آنها برخورد قانونی صورت بگیرد، تصریح کرد: منظور این نیست که افراد بی حساب و کتاب ورود کنند و برخوردهای شخصی با این مسأله داشته باشند. بلکه منظور این است که توسط ضابطین و کسانی که باید امنیت اجتماعی را حفظ کنند، فضایی ایجاد شود تا زمینهای برای ایجاد ایمنی اخلاقی در جامعه باشد. آیت الله علی اکبر مسعودی خمینی نیز در این خصوص به خبرنگار جماران گفت: اگر بخواهیم برخورد تندی داشته باشیم، عکس العمل دارد و بدتر می شود. یعنی ما باید امنیت ایجاد کنیم و مواظب جوانان باشیم. این آقایان خودشان باید بگویند منظور از ناامن کردن چیست و چه کار باید بکنند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تأکید کرد: وظیفه ما این نیست که پرخاشگری کنیم و یا بدگویی داشته باشیم.
ناامنی و اسیدپاشیهای سال 97 تداعی شد
اظهارات این افراد به ویژه امام جمعه اصفهان درباره ناامنکردن فضا برای افراد «بدحجاب» برای بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی یادآور ماجرای اسیدپاشی به زنان در اصفهان بود که سال۹۳ رخ داد. آنها با انتشار تصاویری از قربانیان اسیدپاشی در شهر اصفهان به شدت از سخنان امام جمعه اصفهان انتقاد کردند و خواستار نفی خشونت علیه زنان شدند.
مهرماه سال ۹۷ پس از این که برخی از چهرههای مذهبی در شهر اصفهان از جمله محمدتقی رهبر، امام جمعه موقت این شهر خواستار برخورد با «بدحجابان» شدند، چند موتورسوار در سطح شهر اقدام به اسیدپاشی روی صورت دختران و زنان کردند.
رهبر پس از وقوع این اتفاقات، اسیدپاشی را محکوم کرد و گفت: «این گونه کارها در قانون و شرع هیچ مجوزی ندارد» ولی توالی این رویدادها باعث شد که نام او در کنار این حوادث ثبت شود.
علی مجتهدزاده، وکیل دادگستری با اشاره به این رویداد نوشت که «یکی از مصادیق معاونت در جرم تحریک است و سخنان #امام_جمعه_اصفهان در خصوص ناامنسازی فضا برای بدحجابان به زعم ایشان، در شهری که سابقه اسیدپاشی بر روی زنان وجود دارد در صورت ارتکاب هر گونه اقدام خودسرانه علیه #زنان ایشان را در معرض اتهامی قرار میدهد که باید پاسخگوی آن باشد».
اظهارات دو امام جمعه به ویژه امام جمعه اصفهان درباره ناامنکردن فضا برای افراد «بدحجاب» برای بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی یادآور ماجرای اسیدپاشی به زنان در اصفهان بود که سال۹۳ رخ داد
امامجمعه اعلام کند منظورش از ناامنی، اسیدپاشی نیست
در همین ارتباط، امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات از حجتالاسلام طباطبایینژاد امام جمعه اصفهان درباره اظهارات او پیرامون لزوم «ناامن» شدن جامعه برای بدحجابان نوشته: منظور امامجمعه اصفهان از ناامنی چیست و صراحتا اعلام کنند مشمول اسیدپاشی نیست.
متولیان امنیت، سکوت نکنند
پلیس، مجری قانون است. قانون، جریمۀ بیحجابی را مشخص کرده. ناامنسازی یعنی چه؟ مگر از «مسئول برقراری امنیت» میتوان «نقض امنیت» را خواست؟ مهرداد خدیر در عصر ایران با طرح این پرسش گفته است: امام جمعه اصفهان این «باید» و «نباید» را از کجا آوردهاند؟ ازجایگاه شرعی یا عنوان امام جمعه؟ توصیه میکنند یا دستور میدهند؟ آیا هر امام جمعهای میتواند به پلیس دستور دهد یا ستاد کل و نیروی انتظامی سلسله مراتب خود را دارد؟
وی افزوده است: اگر فجایعی مثل اسیدپاشی با توجیه ناامن کردن و اجرای فرمان امام جمعه تکرار شود آیا جناب ایشان مسؤولیت آن را میپذیرد یا بعد از فاجعه خواهد گفت: منظورم این نبود؟
وی با بیان اینکه پلیس، مجری قانون است، یادآور میشود: قانون، جریمۀ بیحجابی را مشخص کرده و دربارۀ شُلحجابی و کمحجابی هم قانون نداریم. قانون را مجلس وضع میکند و حال که مجلس در اختیار همفکران آقای امام جمعه است میتوانند از نمایندگان بخواهند مبلغ جریمه را زیاد کنند. ناامنسازی یعنی چه؟ مگر از «مسئول برقراری امنیت» می توان «نقض امنیت» را خواست؟احتمالا گفته خواهد شد از نگاه جناب حجتالاسلام طباطبایینژاد پلیس باید به خانم بدون روسری مثل دزد و کیفقاپ و قاتل نگاه کند و منظور از ناامنسازی همین است. یعنی همان گونه که دزدان و متجاوزان باید بترسند خانمهایی که روسری ندارند هم باید بترسند و این ترس را باید پلیس تولید کند.
دفتر امام جمعه اصفهان: تقطیع و برداشت غلط شده است
دفتر امام جمعه اصفهان برداشت از صحبتهای آیتالله طباطبایینژاد در دیدار با سردار میراحمدی، را نادرست دانست و در اطلاعیهای اعلام کرد: «برداشت غلط و ایجاد ذهنیت ناصواب برخی از رسانهها باعث شد تا با تقطیع صحبتهای مذکور، دروغ پردازی و القای مطالب خودساخته، افکار عمومی را از موضوعات و مشکلات اصلی کشور منحرف نمایند؛ حال آنکه خطاب ایشان به مقامات قضائی و امنیتی، از جمله فرماندهی نیروی انتظامی استان اصفهان بود و توقع مردم از مبارزه با هنجارشکنی و پیگیری این موضع و کنترل آن بیان گردید؛ زیرا طبق قانون وظیفه نیروی انتظامی به عنوان ضابط قضائی، ایجاد امنیت در ابعاد مختلف در سطح جامعه و برای عموم مردم است به شکلی که قانون شکنان به راحتی نتوانند اقدام به هنجارشکنی در انظار عمومی نمایند.»
آیتالله علی اکبر مسعودی خمینی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: اگر بخواهیم برخورد تندی داشته باشیم، عکسالعمل دارد و بدتر می شود. یعنی ما باید امنیت ایجاد کنیم. این آقایان خودشان باید بگویند منظور از ناامن کردن چیست و چه کار باید بکنند
امور اعتقادی را نمیتوان با زور پلیس جلو برد
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که این گونه سخنان، جامعۀ ایران را بیش از پیش دو قطبی میکند و التهابآفرین است و نیروی انتظامی را خدای ناخواسته در مقابل مردم قرار میدهد. حال آنکه با گسترش فضای مجازی و شبکههای اجتماعی هر سخنی را نمیتوان مانند قبل بر زبان آورد. غرض این نیست که ایشان احکام را نگوید و به وظایف شرعی خود عمل نکند اما امور اعتقادی را که نمیتوان با زور پلیس جلو برد.
امام جمعه بجنورد: موافق برخورد فیزیکی با بدحجاب ها نیستم
امام جمعه بجنورد(خراسان شمالی) خبر منتشر شده مبنی بر درخواست وی از ناجا برای ناامن کردن زندگی بدحجابان را تکذیب کرد و گفت: این خبر کذب محض و نوار خطبه ها نیز موجود است. با توجه به برخی منکرات به مسئله بدحجابی اشاره کردم و گفتم نباید با بدحجاب ها برخورد فیزیکی کرد. اعتقاد دارم باورها به زور اصلاح نمی شوند و اصلاح باورها نیازمند کار فرهنگی است و لذا با برخورد فیزیکی به هیچ عنوان موافق نبوده و نیستم.
انتقاد روحانی اصولگرا از امامجمعه اصفهان
روزنامه اعتماد تعبير «ناامن كردن فضا براي بدحجابها» در گفتوگو با محمدتقي رهبر، امام جمعه موقت اصفهان را بررسی کرده است.
آقاي رهبر! روز جمعه امام جمعه اصفهان از تريبون نماز جمعه خواستار ناامن كردن فضا براي زناني شد كه ايشان از آنان به عنوان «افراد بدحجاب» ياد كرده است. با توجه به سابقه تلخي كه در اصفهان وجود دارد و با درنظرگيري شرايط امروز كشور، نظرتان درباره بيان اين مطالب چيست؟
شخصا بهدليل شيوع ويروس كرونا مدتي است كه به عنوان امام جمعه در اصفهان حاضر نشدم و نميدانم اين اظهارات از سوي كدام يك از ائمه جمعه مطرح شده ولي آنچه ميگويم مطالبي كلي درباره موضوع حجاب است. من كتابي 400 صفحهاي درباره حجاب و عفاف نوشته و با ادله مختلف در آن كتاب اثبات كردهام كه در ماجراي حجاب، گام نخست فرهنگسازي است. زنان بايد در دانشگاهها توجيه شده و متوجه چرايي درنظرگيري حجاب در دين اسلام شده و بدانند كه رعايت آن، به نفع خودشان است. بدانند كه بدحجابي افتخار نيست؛ بلكه كسر شأن زنان است. تا زماني كه در موضوع حجاب فرهنگسازي لازم صورت نگرفته باشد و دانشگاه و رسانه و ساير نهادها پاي كار حاضر نباشند، اقدامات ديگر موثر نخواهد بود. البته زماني ممكن است برخي لجاجت كنند و هنجارهاي جامعه را زيرپا بگذارند كه در آن زمان نيز براي نيروي انتظامي وظايف قانوني درنظر گرفته شده ولي اين نيست كه فضاي جامعه را براي زني كه بدحجاب است، ناامن كنيم و او در جامعه امنيت جاني و ناموسي نداشته باشد؛ بنابراين ناامن كردن به اين معنا و مفهوم درست نيست اما ارشاد و فرهنگسازي امري لازم و ضروري است.
مسووليت اين ارشاد و فرهنگسازي مدنظر شما برعهده كدام نهاد است؟
ببينيد، شوراي عالي انقلاب فرهنگي سالها پيش در مصوبهاي با عنوان حجاب و عفاف، 26 دستگاه، از دانشگاه و صدا و سيما گرفته تا نيروي انتظامي، را به عنوان مسوول ترويج حجاب و فرهنگسازي در اين زمينه كرد ولي آنچنان كه بايد، اجرايي نشد. نبايد فراموش كنيم كه گام نخست و مهمترين قدم همان بحث فرهنگسازي است. بسياري از فرزندان در خانوادههايشان آنچنان كه بايد درباره حجاب توجيه نشدهاند و حتي بسياري از خانوادهها نيز از چيستي و چرايي آن اطلاعي ندارند. درست است اگر كسي دهنكجي كرد و هنجارشكني انجام داد با او برخورد قانوني صورت ميگيرد ولي گام اول ارشاد است. ضمن اينكه برخورد قانوني نيز راهكارهاي مشخصي دارد و نبايد فضا را براي زنان ناامن كرد.
اين يعني شما به عنوان يكي از ائمه جمعه اصفهان با گفتههاي امام جمعه اين شهر درباره حجاب موافق نيستيد؟
ببينيد، بيانها درباره حجاب متفاوت است ولي نبايد فراموش كرد كه مهمترين گام در بحث حجاب، همان ارشاد و توجيه است و آخرين گام، برخورد قانوني است. برخورد قانوني هم اين نيست كه كسي در خيابان متعرض زنان شود. فقط براي نيروي انتظامي در قانون وظايفي در نظر گرفته شده كه ميتواند براي بدحجابان تنبيههايي را درنظر بگيرد؛ آن هم در حدي كه قانون مشخص كرده است و اين طور نيست كه فضا را براي زنان ناامن كنيم و آنان بدانند فضاي جامعه برايشان ناامن است و ديگر از منزل خارج نشوند؛ بنابراين معتقدم تعبير استفاده شده، تعبير درستي نبوده است.
این زندگی حق ما نبود
روزنامه شرق هم نوشت: سمیه (سحر) مثماریان، یکی از قربانیان اسیدپاشی اصفهان است میگوید: «راستش را بخواهید مدتهاست بیتفاوت شدهام. شما از من میپرسید که ترسیدهام؟ پاسخم این است که نه! چه بلایی بالاتر از آنچه را تجربه کردهام، میخواهند سرم بیاورند. خاطرم هست به من گفتند به خاطر حجابت رویت اسید پاشیدند؛ چون پشت فرمان لباس خواب پوشیده بودی. چون زورم به آنها نمیرسد، کاری از من برنمیآید و هر تهمتی میزنند». او با بیان اینکه من حتی صحبتهای امام جمعه را نشنیدهام میگوید: «راستش عصبی میشوم. مادرم به من گفت که امام جمعه گفته باید فضا را برای بیحجابها ناامن کرد. کاری از دستم برنمیآید؛ اما اگر مرجعی باشد که شکایتم را ثبت کند، حتما شکایت میکنم. دلم میخواهد پیگیری حقوقی کنم.
فکر میکنم چون ماجرای ما را کسی پیگیری نکرد، باعث شده که دوباره این حرفها تکرار شود. آنها نمیدانند با زندگی ما چه کردند. آسیبی که به من زدند به خاطر شوک عصبی نتوانم هرگز باردار شوم و دیگر نمیتوانم به ازدواج فکر کنم. حق و حقوق ما را هم ندادند و حالا دوباره دستور ناامنی میدهند». مینا آزاده هم تقریبا مثل سحر فکر میکند. او به «شرق» میگوید: «راستش را بخواهید ما هیچکدام بیحجاب نبودیم. من خودم شخصا زمانی که این اتفاق افتاد در حال برگشت از دانشگاه بودم و لباس فرم تنم بود. لباس فرم دانشگاهی تنم بود. مانتوی بلند داشتم و شلوارم بلند بود.
سهیلا جورکش از استخر میآمد و آرایشی نداشت. مرضیه ابراهیمی و خانم مثماریان هم همینطور. ماجرا اینجاست که هرکس تعریف خودش از حجاب را دارد. وقتی با یک پیامک، فردی که ممکن است صلاحیت نداشته باشد، بیحجاب و باحجاب را تشخیص میدهد، کسی هم تصمیم میگیرد فردی را که به نظرش بیحجاب است، با اسید مجازات کند». مینا ادامه میدهد: «حالا دیگر مدتها گذشته و من 37سالهام. قرنیه چشمم و بخشی از مویم از دست رفته و دستانم هم کاملا سوخته و عصبش از کار افتاده. به خاطر شرایط اقتصادی نه توانایی جراحی دارم و نه میتوانم به پزشک مراجعه کنم و نه شغلی دارم. این نتیجه بلایی بود که به سر من آوردند و نمیدانم چطور تقاص پس خواهند داد».
این ادبیات ممنوع است
امیر رئیسیان، وکیل دادگستری، در پاسخ به این سؤال که آیا اظهارات اخیر ائمه جمعه اصفهان و خراسان شمالی قابل پیگیری است، گفت: «اگر بخواهیم این اظهارات را دستهبندی کنیم، باید گفت این نوع ادبیات و عبارات در میان دو گروه اجتماعی تفرقه و اختلاف ایجاد میکند و عدهای از جامعه را نسبت به عده دیگر جامعه بدون ارائه مستندات و بدون دلایل کافی و بدون مجوز قانونی وارد موضعگیری میکند. نتیجه این ادبیات در وهله اول بدون درنظرگرفتن واکنشهای افراطی، تفرقه و احساس دوپارگی در جامعه است. و در مرحله بعد ممکن است با رفتارهای افراطی زمینه برای بروز خشونت ایجاد شود. این مسئله از نظر حقوقی در قوانین مختلف ممنوع شده».
او تصریح کرد: «بهعنوان مثال این ادبیات برای مطبوعات ممنوع است و اگر مطبوعات چنین حرفهایی را منتشر کنند و اقدام به طبع متونی با این مضمون بکنند، حتی بر فرض داشتن مستندات، این ادبیات منجر به تفرقه اجتماعی و نفرتپراکنی میشود و غیرقانونی است و مطابق قانون بند 4 ماده 6 قانون مطبوعات ممنوع است (ماده 6 - نشریات جز در موارد اخلال به مبانی و احکام اسلام و حقوق عمومی که در این فصل مشخص میشوند آزادند. ...4 - ایجاد اختلاف مابین اقشار جامعه، بهویژه از طریق طرح مسائل نژادی و قومی). همینطور در قانون فعالیت احزاب و گروههای سیاسی گفته شده است که احزاب و گروههای مشمول قانون حق استفاده از این ادبیات را ندارند و این کار حتی منجر به ابطال پروانه برای حزب خواهد شد. در ماده 16 این قانون گفته شده که گروههای موضوع این قانون باید در نشریات، اجتماعات و فعالیتهای دیگر خود از ارتکاب موارد زیر خودداری کنند: بند و- نقض وحدت ملی و بند ز - تلاش برای ایجاد و تشدید اختلاف میان صفوف ملت با استفاده از زمینههای متنوع فرهنگی و مذهبی و نژادی موجود در جامعه ایران».
این وکیل دادگستری در ادامه با اشاره به مجازات چنین ادبیاتی گفت: «بنابراین نوع این عبارات از سوی هر شخصیت سیاسی که معتقد است باید بنا بر تشخیص او بخشی از جامعه را مجازات کنیم، ادبیات نفرتپراکن است. گو اینکه مجازات باید براساس قانون صورت بگیرد (امام جمعه فرمودهاند که برای بخشی از جامعه فضا ناامن شود. این به معنای تعیین مجازات است و فارغ از اینکه با اصل قانونیبودن جرائم و مجازاتها در تناقض است و مجری این مجازات و صادرکننده حکم باید مرجع قانونی باشد و هیچکدام از اینها در نظر گرفته نشده است) جدا از آن این ادبیات منجر به نفرت و تفرقه میشود. از سوی دیگر راهبردهای فرهنگی حجاب که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، در یک بند مشخصا اشاره داشته است که دستگاهها برای تأمین امنیت اخلاقی و آسایش زنان باید اقداماتی انجام دهند؛ بنابراین واضح است که در وضعیت ناامنی هیچ دستاوردی عاید مسئولان فرهنگی نخواهد شد».