مهر: بررسی جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت اشتغال و بیکاری در کشور بر اساس سطح سواد افراد نشان می دهد هم اکنون ۱۲ میلیون و ۱۸۰ هزار و ۵۴۲ نفر دارای دیپلم و پیش دانشگاهی هستند که از این تعداد ۵ میلیون و ۳۰۷ هزار و ۴۱۲ نفر فعال، ۴ میلیون و ۶۸۷ هزار و ۳۹۲ نفر شاغل و ۶۲۰ هزار و ۱۹ نفر نیز بیکار هستند.
در این گروه، ۶ میلیون و ۸۷۳ هزار و ۱۳۰ نفر غیرفعال هستند که یک میلیون و ۶۵۳ هزار و ۸۵۸ نفر آن مرد و ۵ میلیون و ۳۰۹ هزار و ۲۷۲ نفر نیز زن هستند. در مقطع فوق دیپلم، ۲ میلیون و ۶۷۵ هزار و ۲۳۶ نفر داریم که از این تعداد نیز یک میلیون و ۴۴۴ هزار و ۵۸۷ نفر غیرفعال و یک میلیون و ۵۰ هزار و ۶۳۹ نفر نیز شاغل هستند؛ تعداد بیکاران فوق دیپلم کشور ۱۸۴ هزار نفر اعلام شده است.
بر پایه این گزارش، تعداد کل افراد دارای لیسانس کشور در آخرین اعلام مرکز آمار ایران ۷ میلیون و ۱۷۴ هزارنفر است که از این تعداد ۳ میلیون و ۴۰۴ هزار و ۱۰۶ نفر فعال، ۲ میلیون و ۶۶۶ هزار و ۷۶۱ نفر شاغل و ۷۳۷ هزار و ۳۴۵ نفر بیکار هستند. مجموع افراد غیرفعال در این گروه تحصیلی، ۳ میلیون و ۷۶۹ هزار و ۸۹۴ نفر است.
چرا ۴۰ درصد با تحصیلات عالی سرگردانند؟
در گروه افراد دارای تحصیلات فوق لیسانس و دکتری حرفه ای، یک میلیون و ۲۰۱ هزار و ۹۵۶ نفر در کشور دارای مدارک تحصیلی ارشد هستند که از این گروه میلیونی، ۷۰۵ هزارنفر فعال هستند که چیزی حدود ۶۰ درصد از کل تحصیل کرده های این بخش است و مابقی افراد غیرفعال هستند.
یکی از نکات حائز اهمیت و در عین حال قابل توجه برای برنامه ریزان و سیاست گذاران کشور این است که از ۷۰۵ هزار و ۱۱۰ نفر فعال تحصیل کرده ارشد و دکترای کشور، ۱۰۵ هزار و ۴۳۲ نفر بیکار هستند. همچنین از یک میلیون و ۲۰۱ هزار نفر افرادی که در این مقاطع تحصیلی قرار می گیرند، ۴۹۶ هزار و ۸۴۶ نفر غیرفعال هستند و ۵۹۹ هزار و ۶۷۸ نفر نیز شاغل محسوب می شوند.
در بخش دکترای تخصصی، ۱۱۲ هزار و ۸۹۷ نفر دارای مدرک دانشگاهی هستند که از این تعداد ۸۵ هزار و ۲۰۵ نفر فعال، ۸۳ هزار و ۷۴۹ نفر شاغل و تنها هزار و ۴۵۶ نفر بیکار هستند. با این وجود، در این بخش نیز آمار غیرفعالی بالا و به میزان ۲۷ هزار و ۶۹۱ نفر است.
آمارهای مربوط به بخش سوادآموزی نشان می دهد با وجود اینکه سطح سواد جامعه و ورود به دانشگاه ها در یکی دو دهه اخیر به طرز چشمگیری افزایش یافته است، اما هنوز هم یک میلیون و ۳۱۰ هزار و ۲۳۱ نفر در سطح علمی سوادآموزی و غیررسمی هستند. با این حال، ۱۰ هزار و ۶۸۴ نفر از آنها بیکار محسوب می شوند ولی ۹۳۱ هزار و ۱۲۵ نفر آنان غیرفعال هستند.
طبق اعلام مرکز آمار ایران، تعداد افراد بی سواد کشور ۸ میلیون و ۹۴۶ هزار و ۹۴۰ نفر است که از این تعداد نیز ۲ میلیون و ۱۳۰ هزار و ۶۵۳ نفر فعال، ۲ میلیون و ۶۷ هزار و ۶۲۴ نفر شاغل و تنها ۶۳ هزار و ۱۰ نفر بیکار هستند. طبق آمارهای موجود، غیرفعالی در بی سوادان نیز بالا است و در این بخش نیز ۶ میلیون و ۹۱۶ هزار و ۳۰۵ نفر غیرفعال محسوب می شوند.
۷ آمار تامل برانگیز از بازار بیکاری ایران
* یکی از مهم ترین نکات حائز اهمیت درباره گزارش جدید مرکز آمار ایران از وضعیت تحصیلی بیکاران، شاغلان، فعالان و غیرفعالان اقتصادی در سال ۹۲ این است که بیشترین بیکاران کشور دارای لیسانس هستند و این گروه تحصیلی، بالاترین تعداد متقاضیان کار کشور را در خود جای داده است.
* از سویی، تعداد بیکاران در مقطع تحصیلی دکترای حرفه ای (پزشکی) بسیار بالا و جالب توجه است. تنها در دو دهه، کشور از واردات پزشکان خارجی بی نیاز شد و امروز به وضعیت بیکاری پزشکان داخلی و مازاد نیرو در این بخش رسیده است.
* کمترین تعداد بیکاران کشور هم اکنون در مقطع دکتری تخصصی و از آنسو در گروه بی سوادان هستند.
* هم اکنون ۱۲ میلیون و ۱۸۰ هزارنفر در مقطع دیپلم و پیش دانشگاهی قرار دارند که به صورت بالقوه می تواند موجوی از تقاضا برای کار در آینده نزدیک برای کشور ایجاد کند.
* با وجود اینکه یک میلیون و ۲۰۱ هزارنفر در کشور دارای تحصیلات کارشناسی ارشد و پزشکی هستند، اما ۴۰ درصد تحصیل کرده های این بخش غیرفعال هستند و با وجود سال ها تحصیل دانشگاهی، اما هیچ برنامه ای برای انجام فعالیت اقتصادی و یا اشتغال ندارد. آنها حتی در گروه جویندگان کار کشور نیز مشاهده نمی شوند و این مسئله ای است که سیاست گذاران و برنامه ریزان کشور باید آسیب شناسی کنند.
* آمارها می گویند با وجود تصوراتی که در دهه های گذشته درباره تحصیلات دانشگاهی و هجوم جوانان به این بخش به منظور کسب فرصت های بهتر شغلی شکل گرفته است، اما امروز بالاترین تعداد بیکاران کشور در گروه تحصیل کرده ها و بهترین وضعیت در گروه کم سوادان و حتی بی سوادان قرار دارند!
* میلیون ها نفر در کشور از بی سوادی تا دیپلم و از پیش دانشگاهی تا دکترا درس خوانده اند، سال هایی از عمر جوانی خود را صرف تحصیل کرده اند تا غیرفعال شوند. یکی از آسیب های جدی فعلی اقتصاد ایران این است که آمار غیرفعالی به طرز عجیبی در کشور بالا بوده و این موضوع تا آنجا حائز اهمیت است که حتی در بین افراد دارای مدرک فوق لیسانس و دکترا نیز ۵۰۰ هزار نفر غیرفعال محسوب می شوند. هم اکنون به صورت کلی، بیش از ۴۰ میلیون نفر از جمعیت کشور غیرفعال محسوب می شوند و مانند این است که قطار توسعه کشور به جای ۱۰۰ کیلومتر سرعت در ساعت در حال حرکت با سرعت ۴۰ کیلومتر باشد.