پیروز حناچی در نشستی با موضوع «شهرداریِ یک معمار» اظهار کرد: در دوره‌ای که به عنوان شهرداری تهران انتخاب شدم چندین وعده دادم؛ یکی از شعارهای بنده تحت عنوان "تهران، شهری برای همه" است. در مفاهیم امروزی شهردار موفق کسی است که شهروندان آن شهر بتوانند به طور عادلانه از امکانات استفاده کنند. 

 

وی با طرح این سوال که شما از کدام قسمت از خدمات شهر می‌توانید به طور عادلانه استفاده کنید؟ افزود: عموما در بخشی که به حوزه قلمرو عمومی مربوط می‌شود زیرا در بخش خصوصی نمی‌توان به صورت عادلانه از خدمات بهره برد و ممکن است برخی از فضاهای بخش خصوصی بزرگ باشد و جمع کثیری از مردم از آن استفاده کنند ولی نمی‌توان آن را به تمام مردم اطلاق کرد.

 

شهردار تهران بیان کرد: بزرگترین ثروت شهرهای دنیا به قلمرو عمومی مربوط می‌شود، جایی که همه مردم بتوانند به صورت عادلانه از امکانات آن استفاده کنند. تفاوت مهم شهرهای موفق دنیا با شهرهای عقب مانده‌تر در همین موضوع هست. یکی از علت‌های استقبال مردم از شهر پاریس این است که بخش زیادی از خدمات شهر به صورت عادلانه در اختیار مردم است.

 

حناچی خاطرنشان کرد: ما در شرایط بسیار سخت اقتصادی در تهران مشغول به کار هستیم و شهرداری بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد البته بدهی اهمیتی ندارد زیرا قابل تحمل است ولی بر روی منابع جدید تاثیرگذار است.

 

نداشتن پول به معنای عدم توانایی برای انجام کار در شهرداری نیست

 

وی اضافه کرد: نداشتن پول به معنای عدم توانایی برای انجام کار در شهرداری نیست. نمونه‌هایی از کارهای بسیار کم هزینه و پربازده از کارهایی که با رنگ در دنیا اتفاق افتاده وجود دارد که چگونه "رنگ" سرنوشت یک منطقه از شهر را تغییر داده است. ما نیز به دنبال آن در حال پیگیری برای اجرای چنین تجربیاتی در شهر تهران هستیم.

 

 شهردار تهران در خصوص انسجام‌ بخشی به سازمان فضایی- اجتماعی شهر از طریق سازماندهی قلمرو عمومی با استناد به نمونه‌هایی از شهرهای انگلیس تصریح کرد: سازمان فضایی- اجتماعی شهر، تلقی واقع‌گرایانه از مفهوم و محتوای شهر است و در صدد آن است که از طریق نیروهای اصلی و موثر بر فرآیند شکل‌گیری و تغییر شهر، آن را توضیح دهد.

 

حناچی عنوان کرد: عوامل موثر بر شکل‌گیری و فضای ساخته شده شهر شامل؛ نیروهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. زمانی که نیروی اقتصادی و سیاسی با یکدیگر تصمیم بگیرند و نیروهای اجتماعی را حذف کنند شما با پروژه‌های ناهنجار مواجه می‌شوید و بخشی که در مشهد و شهرهای دیگر با آن مواجه هستیم و عدم نارضایتی را به دنبال دارد به واسطه این اتفاق است.

 

وی ادامه داد: قلمرو عمومی به آن بخش از فضای شهر که عموم مردم در آن حضور داشته باشند اطلاق می‌شود. همچنین ارتقای کمی و کیفی قلمرو عمومی منجر به انسجام فضای شهری می‌شود زیرا شهر از طریق قلمرو عمومی به صورت بلافصل درک می‌شود و قلمرو عمومی به مثابه شبکه پیوند دهنده کلیه عناصر منفرد شهر است همچنین فعالیت‌های اصلی زندگی شهری همچون کار، گذراندن اوقات فراغت و گردهمایی‌های اجتماعی در قلمرو عمومی رخ می‌دهد.

 

شهردار تهران مطرح کرد: ارتقای کمی و کیفی حوزه قلمرو عمومی مستلزم درک و شناخت مولفه‌های کیفیت‌بخشی به قلمرو عمومی و مکانیزم‌های اجرای آن است. مولفه‌های کیفیت‌بخشی شامل؛ دسترسی، خوانایی، امنیت، هویت، تعامل اجتماعی، پایداری محیطی، انطباق‌پذیری، مقیاس، خلاقیت و جذابیت است. همچنین مکانیزم‌های اجرایی شامل سازماندهی و مدیریت منسجم، مشارکت مردم، مشارکت بخش خصوصی، قواعد راهنما، ضوابط و استانداردها، منابع و نظارت و کنترل است.

 

حناچی در خصوص مولفه کیفیت بخشی دسترسی گفت: تامین دسترسی برای همه افراد اعم از سواره و پیاده مطرح است و تسهیل در حرکت در قلمرو عمومی برای کیله افراد و امکان افزایش نفوذ برای حرکت در فضا از جهت بصری و فیزیکی از اصول دسترسی است. این نگاه مفهوم معلولیت را نیز تغییر داده است و با مفهوم امروزی، معلول کسی نیست که روی ویلچر قرار بگیرد بلکه کسی است که در عرصه‌های عمومی نتواند حضور پیدا کند. با این نگاه، جمعیت محدود ۳ تا ۵ درصدی معلولین به مجموعه ۳۵ درصدی یعنی تمام کسانی که نیازمند مناسب‌سازی فضای شهری هستند، تبدیل می‌شود.

 

وی افزود: خوانایی به معنای پالایش فضای شهری از آلودگی‌های بصری، تجهیز فضای شهری به عناصر راهنما و نشانه‌های شهری و تامین و تاکید بر سلسه مراتب فضاهای شهری است. همچنین امنیت به معنای توجه به زندگی روز و شب، پرهیز از ایجاد و یا تقویت نقاط جرم‌خیز و به کارگیری ابزارهای کنترل و تقلیل‌دهنده جرایم شهری همچون نورپردازی و دوربین مداربسته است.

 

شهردار تهران اظهار کرد: به همان اندازه که شهر در روز زندگی می‌کند در شب نیز به حیات خود ادامه می‌دهد و در حال حاضر بحث حیات شبانه در تهران مطرح است به این معنا که شهر در شب نیز باید همچون روز زیبایی‌های خود را داشته باشد، مثلا فروشگاه شهروند در خیابان آرژانتین تهران به دلیل فعالیت شبانه‌روزی شبی ۲۰۰ میلیون تومان کارکرد دارد.

 

وی اضافه کرد: تعامل اجتماعی به منظور ایجاد مکان است و توجه به شاخص‌های کیفی حضور مردم در فضا از طریق ایجاد کاربری مختلط در فضا همچون خرید و فروش و گفت‌وگو، گذران اوقات فراغت و مراسم مذهبی و اعیاد است. همچنین باید امکانات و فضا برای حضور کیفی مردم تامین و محورهای پیاده شهری تقویت شود.

 

شهردار تهران تصریح کرد: علاوه بر آن، توجه به شاخص‌های کمی حضور مردم در فضا از طریق تامین فضای پیاده همچون میدان، پارک و محور پیاده، ایجاد کاربری‌های مختلط برای حضور اقشار مختلف مردم و توجه به خواست شهروندان و تامین نیازهای مورد نظر آنان در قلمرو عمومی محقق می‌شود.

 

حناچی عنوان کرد: پایداری محیطی به معنای توجه به حفظ و توسعه فضای سبز و طبیعی موجود و یا قابل ایجاد در قلمرو عمومی، توجه به کاهش آلودگی‌های محیطی همچون صوتی، هوایی و فاضلاب، توجه به اطلاع‌رسانی و آگاه نمودن مردم در نحوه استفاده از فضا و نگهداری از آن، استفاده از امکانات، مصالح و تکنولوژی‌های بومی هر منطقه و به حداقل رساندن استفاده از انرژی‌ فسیلی و تمایل به استفاده از انرژی‌های پایدار است.

 

وی ادامه داد: همچنین رعایت تناسبات و اندازه‌های فضا و عناصر متشکله آن برای گروه‌های مختلف استفاده کننده و توجه به مقیاس تناسبات فضا برای سواره و پیاده با اشکال مختلف حضور و یا عبور از فضا از ویژگی‌های مولفه مقیاس است. متاسفانه در ایران به دلیل مسائل فرهنگی اجرای این مولفه کار سختی است در صورتی که در اروپا به راحتی یک کلیسا را تغییر کاربری می‌دهند و به فضای عمومی تبدیل می‌شود.

 

شهردار تهران مطرح کرد: خلاقیت از طریق ارائه روش‌های خلاق در ایجاد و تجهیز فضای شهری، به کارگیری تکنولوژی‌های مناسب با شرایط زمان و مکان در ساخت و کنترل فضا و استفاده از ایده‌ها و نوآوری‌های جدید به ویژه دانشجویان از طریق مسابقات محقق می‌شود.

 

حناچی گفت: همچنین جذابیت از طریق ایجاد و توسعه کاربری‌ها و فعالیت‌های جذاب یا جاذبه‌های کارکردی، ایجاد و توسعه مراکز و نقاط دیدنی یا جاذبه‌های بصری و توجه به جاذبه‌های فرهنگی و اجتماعی فضا و تقویت و تعمیم آن‌ها ایجاد می‌شود.

 

وی با بیان اینکه ۴۰ درصد حمل‌ونقل تهران سهم خودروهای شخصی است، اظهار کرد: چون هم قول و هم شعار حل ترافیک را در تهران به‌عنوان شهردار این شهر داده‌ایم، برای رسیدن به این هدف تصمیم گرفتیم حجم ورود خودروهای شخصی به‌مرکز شهر را کاهش دهیم. پروژه موفق در این زمینه میدان هفت‌تیر تهران است که در کاهش ترافیک موفق عمل کرده به‌طوری‌که بخش اعظمی از این میدان را به‌فضاهای پیاده در جهت عبور و مرور پیاده محور قرار داده‌ایم.

 

شهردار تهران بیان کرد: متأسفانه مردم و مدیران شهری گاهی حساسیت‌های لازم در بحث مسائل شهری را ندارند به عنوان مثال ما در میدان هفت تیر این فضا را با  ۵ میلیارد تومان ایجاد کرده‌ایم و توانسته‌ایم میزان بالای رضایت‌مندی شهروندان را از اجرای این پروژه کسب کنیم.

 

حناچی خاطرنشان کرد: همچنین پل طبیعت نیز یکی‌دیگر از نمونه‌های موفق است که با طراحی فضای خاص و افزایش جذابیت چهره آن منطقه علاوه بر افزایش امنیت آن منطقه، هم‌اکنون به‌عنوان ۱۰جاذبه اول شهر تهران تبدیل شده است. از جمله پروژه‌های موفق دیگر می‌توان به پروژه میدان پانزده خرداد و پادگان ارتش اشاره کرد.

 

برای پیش‌برد پروژه‌های بزرگ چاره‌ای جز گفت‌وگو و تعامل وجود ندارد

 

وی افزود: ما باید از تجربیات گذشته و کشورهای دیگر درس بگیریم زیرا در پروژه‌های بزرگ مقیاس مؤلفه‌های تصمیم‌گیری بسیار  پیچیده هستند و در تصمیم‌گیری و اجرای پروژه ممکن است با مشکلاتی مواجه شویم. در حال حاضر میدان هفت‌ تیر، میدان بهارستان، میدان امام خمینی(ره) و میدان حسن‌آباد در دستور کار شهرداری است و برای پیش‌برد پروژه‌های بزرگ چاره‌ای جز گفت‌وگو و تعامل وجود ندارد.

 

شهردار تهران تصریح کرد: یکی از علت‌های معطل ماندن بسیاری از پروژه‌های شهر مشهد و دیگر شهرها این است که در این شهرها هیچ گفت‌وگو و اجتماعی میان بخش‌ها و حوزه‌های مختلف صورت نگرفته است.

 

حناچی با اشاره به طرح حریم حرم مطهر رضوی گفت: وقتی می‌خواهیم کاری را در مقیاس محلی انجام دهیم باید یک اجماع بین مسؤولان ملی و محلی صورت بگیرد و در صورت فراهم آوردن شرایط گفت‌وگو نتایج خوبی کسب خواهد شد.

 

وی اضافه کرد: نباید تصمیمات بزرگ را پشت درهای بسته بگیریم، ماده پنج شورای عالی شهرسازی گفت‌وگو میان نمایندگان محلی و دولت را فراهم می‌کند اما در قوانین جایی برای گفت‌وگو مردم و مسؤولان دیده نشده است. در جایی که بسیاری از مسائل از بالا به پایین تکلیف می‌شود و همه چیز بر مبنای تمرکزگرایی است و در مفهوم دیگری هنگامی که نسبت به ‌دولت‌های محلی اعتماد وجود ندارد، نمی‌توانیم شاهد وقوع اتفاقات مثبت باشیم.

 

شهردار تهران مطرح کرد: ۷۰ درصد بودجه شهرداری تهران به حمل‌ونقل عمومی اختصاص دارد و سیاست توسعه خطوط ریلی، ناوگان حمل‌ونقل عمومی و مسیرهای دوچرخه سواری در جهت کاهش آلودگی هوا در شهرداری تهران دنبال می‌شود.

 

حناچی با اشاره به مذاکره با شرکت هلندی در راستای افزایش مسیر ویژه دوچرخه‌سواری در تهران گفت: این شرکت به ما این موضوع را متذکر شده است که از روش آن‌ها تقلید نکنیم بلکه طرح‌هایی برنامه‌ریزی شود که با شرایط فرهنگی کشور انطباق داشته باشد.

 

نگاه ما به حمل‌ونقل با دوچرخه جنسیتی نیست

 

وی ادامه داد: وضعیت سلامت در تهران خوب نیست آمارها حاکی از این است در تهران مشکلاتی همچون چاقی، فشار خون، دیابت و افزایش ذرات معلق آلوده در هوا رو به افزایش است بنابراین نگاه ما به حمل‌ونقل با دوچرخه به جهت حفظ سلامت است و نگاه جنسیتی در این باره مطرح نیست. 

 

شهردار تهران اظهار کرد: میزان حمل‌ونقل با دوچرخه زیر یک درصد است و ما در تهران برای فرهنگ دوچرخه‌سواری یک اپلیکیشن را طراحی کرده‌ایم که فرآیند دسترسی و تحویل دوچرخه را برای مردم بسیار راحت و آسان کرده است و افراد در هر مکان می‌توانند دوچرخه را تحویل داده و نحوه پرداخت نیز آسان‌تر شده است.

 

حناچی بیان کرد: برای حل مشکل استفاده زنان از دوچرخه طرح‌هایی همچون دوچرخه سواری خانوادگی، اسکوتر برقی و افزایش سرویس‌دهی به‌پارک‌های مخصوص بانوان طراحی شده است که امیدواریم حساسیت‌های مربوطه را کاهش دهد.

 

وی افزود: همچنین از دیگر برنامه‌های ما اصلاح طرح تفصیلی منطقه ۲۲ و جلوگیری از تخریب باغات و تبدیل آن به برج و ساختمان هستیم.

 

شهردار تهران در خصوص نظام شورایی شهر و احزاب خاطرنشان کرد: ما هنوز در ابتدای این راه هستیم و نقطه مقابل این روش، تصمیم‌گیری فردی است. احزاب باید برای زندگی بهتر مردم برنامه بدهند و نتیجه رقابت احزاب این است تصمیماتی را برای بهبود شرایط زندگی مردم ارائه دهند و آن را اجرایی کنند.