خبرگزاری تسنیم:علی الهیار ترکمن در برنامه تلویزیونی پرسشگر با موضوع چالش‌های نیروی انسانی در آموزش‌وپرورش با بیان اینکه از جمله مولفه‌های اصلی در اجرای سیاست‌های تعلیم و تربیت، معلم و منابع انسانی است، اظهار کرد: باید با نگاه علمی به جذب نیرو متناسب با مناطق کشور و نیاز‌های آموزشی اقدام و برنامه‌ریزی کنیم.
وی افزود: آنچه امروز با آن چه واجهیم یک عقبه ۳۰ ساله دارد و اگر امروز به درستی برنامه‌ریزی نکنیم و پیش نرویم آیندگان را نیز با مشکل مواجه می‌کنیم.
معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به رشد جمعیت دانش‌آموزی در دهه‌های گذشته که سالانه حدود ۳.۵ درصد بوده است، گفت: رشد جمعیت دانش‌آموزی سینوسی است و باید به کارگیری نیرو را هم بر اساس آن متناسب‌سازی کرد. البته در داخل نهاد‌های اثرگذار مرتبط، کارشناسی نداریم که موج سینوسی جمعیت دانش آموزی را با موج سینوسی تامین معلم متناسب کند.
* پیامد‌های جذب نیرو در دهه ۶۰ و ۷۰
وی با اشاره به پیامد‌های افزایش جمعیت دانش آموزی و جذب نیرو در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ عنوان کرد: استخدام در سال‌های ۶۵ تا ۷۳ بسیار زیاد بود و استاندارد‌های حرفه‌ای جذب معلم و تعادل هزینه پرسنلی و غیرپرسنلی به هم خورد و معلم‌ها تاوان آن را دادند و تا امروز خواسته‌های به حق آن‌ها دیده نشد که اکنون متراکم شده است از سوی دیگر به حوزه پرورشی کمتر پرداخته شد.
* افزایش جمعیت دانش‌آموزان در سال‌های آینده
معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش آماری از جمعیت دانش‌آموزی بیان کرد و گفت: تعداد دانش‌آموزان مدارس دولتی در سال تحصیلی ۹۶_۹۷ حدود ۱۲.۵ میلیون نفر بود که با احتساب دانش‌آموزان مدارس غیردولتی می‌توان گفت: در کل ۱۳.۷ میلیون دانش آموز داشتیم و پیش‌بینی می‌کنیم در سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر برسد و در سال ۱۴۰۵ حدود ۱۵ میلیون و ۴۰۰ هزار و سال ۱۴۱۰ به حدود ۱۵ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر برسد بعد از آن از جمعیت دانش‌آموزی کاسته شده و در سال ۱۴۲۰ به ۱۱ میلیون نفر می‌رسد.
وی تخمین و برآوردی از نیروی انسانی آموزشی و کادر مدرسه در سال‌های آتی داشت و اظهار کرد: ۸۶۵ هزار نفر در پایان سال تحصیلی ۹۷ داشتیم و طبق برنامه ششم موظفیم از دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی نیرو بگیریم و تا سال ۱۴۰۳ با کاهش جمعیت معلم مواجه هستیم.
* یک معلم به ازای ۳۵ دانش‌آموز
الهیار با بیان اینکه اکنون تعداد دانش‌آموز به معلم حدود ۳۵ به یک و در دوره ابتدایی ۲۵ به یک است عنوان کرد: البته با توجه به خروج نیرو این عدد در حال بزرگ شدن است. در سال ۹۵، ۳۳ هزار بازنشسته قطعی و در سال ۹۶ حدود ۴۱ هزار و ۶۰۰ هزار بازنشسته داشتیم. در سال ۹۷ حدود ۶۷ هزار نفر به سن بازنشستگی رسیده‌اند، ولی برآورد می‌کنیم حدود ۵۲ هزار نفر بازنشسته قطعی شوند.
* خروج ۳۵۰ هزار معلم از آموزش‌وپرورش تا سال ۱۴۰۰
معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: در سال ۹۸ حدود ۷۸ هزار نفر، در سال ۹۹ حدود ۸۰ هزار نفر و در سال
۱۴۰۰ حدود ۹۰ هزار نفر به سن بازنشستگی می‌رسند. در مجموع حدود ۳۵۰ هزار نفر تا سال ۱۴۰۰ بازنشسته می‌شوند. ولی از طریق دو دانشگاه رجایی و فرهنگیان ورودی مختصری داریم و سالانه ۲۰ هزار نفر نمی‌شود.
الهیار افزود: اگر هیچ ورودی نگیریم و سیاست مشوقی برای نگهداشت معلمانی که به سن بازنشستگی رسیده‌اند، نداشته باشیم در سال ۱۴۰۰ حدود ۵۶۵ هزار کادر آموزشی خواهیم داشت، اما چون جذب معلم ما از سنین پایین شروع میشود وقت بازنشستگی اوج پختگی آنهاست و نباید اجازه دهیم به راحتی از سیستم خارج شوند. البته باید استاندارد سازی شرایط حرفه‌ای را دنبال کنیم.
* وضعیت معلم مازاد در آموزش‌وپرورش
وی در واکنش به اظهاراتی مبنی بر وجود ۱۰۰ هزار معلم مازاد در آموزش و پرورش گفت: ۱۰۰ هزار معلم مازاد نداریم در واقع مازاد مطلق نداریم. بر اساس ساعت موظفی، معلمان ابتدایی تمام وقت کار می‌کنند، اما در دوره متوسطه ممکن است معلمی مثلا از ۲۰ ساعت موظفی ۱۶ ساعت را پرکند و سه یا چهار ساعت مازاد داشته باشیم که سرجمع ساعات مازاد به ۱۰ هزار نیروی انسانی واقعی نمی‌رسد و این‌ها عمدتا ساعت موظف تدریس را نمی‌توانند پر کنند نه آنکه معلم مازاد مطلق داشته باشیم.
الهیار با تاکید بر اینکه باید برای نگه داشت نیرو مشوق و استاندارد داشته باشیم، گفت: خواسته‌های ما از سازمان استخدامی مجوز برای استخدام، آینده نگری و استاندارد برای نگهداشت معلمان در آستانه بازنشستگی است همچنین از سال ۱۴۱۰ به بعد افت جمعیت دانش‌آموزی شروع میشود و اگر کاری نکنیم بخشی از معلمان در آن زمان با مشکل مواجه می‌شوند.
* عواقب عدم تامین نیروی انسانی مورد نیاز مدارس
وی ادامه داد: اکنون بحث تامین نیروی انسانی مهم است وگرنه نرخ پوشش در کلاس با مشکل مواجه میشود. اگر اکنون برای نگهداشت افراد فکری نکنیم و جذب نیروی جدید هم نکنیم با مشکل پوشش تحصیلی روبرو می‌شویم و ممکن است در برخی مناطق مجبور شوند دو کلاس را در هم ادغام کنند یا معلم بی کیفیت بیاورند. آموزش و پرورش دچار حلقه بسته میشود و دولت باید برنامه مشخصی داشته باشد.
معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه امسال کمتر از ۱۰۰ هزار کمبود نیرو داریم، افزود: بخشنامه‌ای برای ساماندهی، طراحی و اولویت تامین معلم در کلاس قراردادیم همچنین استفاده از حق التدریس، سربازمعلم و خرید خدمات را مدنظر داریم.
* وضعیت مطالبات معلمان و حذف حق عائله‌مندی و سختی کار
الهیار با اشاره به اینکه در سال ۹۰ سه دانشگاه تخصصی تربیت معلم را به دانشگاه جامع تغییر دادند، گفت: دانشگاه‌های تخصصی را برگردانید چرا که نمیتوانیم از طریق دانشگاه فرهنگیان به تنهایی نیروی انسانی را تامین کنیم. بزرگترین انتظار ما از سازمان استخدامی، شفاف سازی آماری است که باید با کمک همدیگر انجام دهیم. دوم اینکه شرایط خاص معلمان در سیاست‌گذاری‌ها لحاظ شود. برخورد دفعتی با آموزش‌و پرورش نداشته باشیم همچنین باید سازمان استخدامی یکبار جذب نیروی اداری را شفاف کند الان فقط مجوز برای جذب کادر آموزشی می‌دهند.
وی تاکید کرد: برای آموزش و پرورش باید قانون اداری خاص طراحی و تهیه شود که بدون کمک مجلس و امور استخدامی نمیتوانیم از عهده آن بر بیاییم. خوشبختانه با مساعدت سازمان برنامه و بودجه تخصیص اعتبار پاداش پایان خدمت انجام و تا شهریور پرداخت میشود.
حق عائله مندی مجرد‌ها و سختی کار نیز از احکام خارج شده بود، اما اختیاری نداریم، مگر قانون تعیین کند. با رای دیوان محاسبات این دو مصوبه حذف شده و ما را مکلف کردند که از احکام خارجشان کنیم. درصد افزایش حقوق‌ها نیز بر اساس بخشنامه‌های ذیربط و مبتنی بر قانون بوده و حقی تضییع نشده است.