روزنامه ایران: «آنچه خوبان همه دارند، ایران همه را یکجا دارد»، شاید این جمله در نگاه اول اغراقآمیز به نظر بیاید، اما اگر اهل سفر باشید و حداقل چند شهر ایران را دیده باشید این جمله را تأیید میکنید. گاهی هزینههای زیادی میدهیم تا از یک پیست اسکی در کشور دیگری استفاده کنیم یا اینکه فلان خانه تاریخی را در فلان کشور ببینیم و در آخر هم با کلی به به و چه چه دیگران را به سفر به آن سر دنیا دعوت میکنیم. غافل از اینکه گاهی جاذبههایی که در کشورمان داریم و ساده از کنار آنها میگذریم از نگاه دیگر کشورها دور نمانده است.
سنگاپوریها در جزیره «سنتوزا» تاریخ 40 ساله کشورشان را به رخ بازدیدکنندگان میکشانند، اماراتیها برای داشتن یک پیست اسکی کوچکتر از «دیزین» خودمان میلیونها دلار هزینه میکنند، ترکیه به رودخانه و دریایش بسنده نمیکند و از شاعر بلندآوازه ایرانی، یعنی مولانا هم کسب درآمد میکند.
امسال شعار «جهانگردی را با ایرانگردی آغاز کنید» نشان از اهمیت مسأله گردشگری داخلی از نگاه مسئولان دارد.
چند وقت پیش«مسعود سلطانیفر»، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای تحول در حوزه گردشگری داخلی بحث اختصاص یارانه سفر به مقاصد متنوع و جدید به گردشگران داخلی را مطرح کرد و گفت: «وضعیت بحرانی تعدادی از کشورهای همسایه از طرفی بهبود زیرساختهای گردشگری و همگرایی ملی موجب کاهش تمایل به گردشگری خارجی شده است».هر چند نباید از یاد برد که اگر زیرساختها و امکانات بهبود نیابد این قطار در ایستگاه اول از حرکت باز میماند. هنوز هم شهرهای ناشناخته و بکر ایران در گردونه این سفرها قرار نگرفته و اگر نگاهی به آمار سفرهای داخلی در سالهای اخیر داشته باشیم، نام چند استان چون مازندران، خراسان رضوی، اصفهان، فارس، گیلان و یزد درصدر بوده و برخی استانها هم به چشم گردشگران نیامده است.
ارائه خدمات ملی با امکانات ملی میسر میشود
«دلاور بزرگ نیا» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران به عنوان یکی ازاستانهای رکورد دار سفرهای داخلی استقبال مسافران از این استان را زیاد میداند و میگوید: در تعطیلات عید فطرامسال، حدود 3/5 میلیون مسافر از سراسر کشور به نوار ساحلی استان وارد شدند. پیشبینی ما تدارک 700 هزار تخت برای اسکان گردشگران بود، اما شب نخست شاهد اسکان بیش از 800 هزار نفر بودیم و شبهای دوم و سوم نیز این تعداد به شبی یک میلیون نفر رسید. ویلاهای خصوصی، خانههای استیجاری و پارکها با همکاری شهرداریها به یاری ما آمدند تا بتوانیم نیاز گردشگران را رفع کنیم.
بزرگنیا افزایش بودجه گردشگری را ضروری میداند و ادامه میدهد: 170 طرح نیمه تمام اقامتی و خدماتی مرتبط با گردشگری در استان وجود دارد که با تأمین اعتبار از محل تسهیلات طرحهای نیمه تمام و اتمام آنها میتوانیم شاهد افزایش ظرفیت واحدهای پذیرایی و اقامتی دراستان باشیم.
باید بپذیریم خدمات ملی، امکانات ملی نیاز دارد نه محلی. با توجه به اینکه چند سالی است برنامه توزیع سفر در کشور مورد توجه قرار گرفته، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران این طرح را تهدیدی برای جاذبههای استان میداند و میگوید: گردشگری نقش بسزایی در درآمد استان دارد، اما با اجرای این طرح بخشی از مسافران به استانهای دیگر میروند. با 25 هزار تخت رسمی هتلها نمیشود پاسخگوی مسافران باشیم و نیاز به تخت غیررسمی در قالب خانهمسافر داریم. باید هتلها از شکل خدمات سنتی خارج شود تا مطالبات گردشگران تحقق یابد.
سهم تاریخ و خدمات ریلی مازندران کجاست؟
این مقام مسئول میگوید: در سالهای متمادی مازندران در نوروز و دیگر تعطیلات همیشه رکوددار ورود گردشگران بوده و مسئولان و مردم استان با وجود برخی کمبودها همواره میهمان نوازی کردهاند.جاذبههای بیشماری در استان وجود دارد که به آنها توجه نمیشود. سهم تاریخ استان در گردشگری نادیده گرفته شده و شاید کمتر کسی بداند محل زندگی شاه عباس در فاصله 9 کیلومتری بهشهر(عباس آباد) در بین ارتفاعات سلسله جبال البرز و جنگلهای نیمه انبوه منطقه از جمله بناهای شگفت انگیز دوره صفوی در مازندران است. سهم ریلی نیز مورد توجه قرار نگرفته در حالی که مسیر ریلی شمال دارای کم نظیرترین مناظر است و به تنهایی جاذبه مهمی به حساب میآید. از سوی دیگر، با توجه به حوادث رانندگی و ترافیکهای چند ساعته در جادهها، توسعه و نوسازی خدمات ریلی میتواند علاوه بر کاهش حوادث موجب درآمد زایی شود.
بزرگ نیا گردشگری در استانهای شمالی را نیازمند خانی تکانی میداند و ادامه میدهد: مسئولان باید توجه کنند معادلات گردشگری در استانهای شمالی متفاوت بوده و متأسفانه خدمات جای گردشگری را گرفته است. از طرفی، باید تسهیلات ارزانقیمت به این استان سرازیر شود.
هتلهای سنتی و اقامتگاههای بومگردی امتیاز ویژه یزد
هر چند شهرهای شمالی بیشتر مورد استقبال مسافران قرار گرفته، اما نمیتوان رشد گردشگری در استانهای دیگری چون یزد، خراسان رضوی، چهارمحال و بختیاری، فارس و اصفهان را نادیده گرفت. باید بپذیریم ایران تنها دریا و جنگل ندارد و جاذبههای گردشگری کشور به تمام سلیقهها پاسخ میدهد.
در این میان، یزد به عنوان دومین شهر تاریخی و نخستین شهر خشتی جهان با 6 هزار و 500 جاذبه گردشگری و آثار متعلق به دوران قبل از اسلام و معماری اسلامی در کنار همزیستی ادیان نیز مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است. رشد 60درصدی گردشگری استان در نوروز سال 95 نشانگر میزان توجه مردم این شهر تاریخی است.
«محمد مهدی شرافت»، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد نیز ساخت هتلهای سنتی و اقامتگاههای بوم گردی را امتیاز خاص و برتر این استان میداند و میگوید: گردشگری در هر استان متفاوت است و باید با معرفی جاذبههای متفاوت، گردشگران را جذب کنیم.
هر چند کمبود فضای اقامتی از چالشهای مهم برای تداوم رشد گردشگری محسوب میشود، اما این استان در جذب گردشگران بویژه گردشگران خارجی رشد عالی داشته است. با توجه به رشد 80 درصدی حضور گردشگران خارجی در این استان برنامهای 5 ساله در کمیته هتلینگ اقتصاد مقاومتی طرحهای ویژه برای جبران این کمبود تدوین شده که با توجه به هماهنگی کامل بین بخش خصوصی و نهادهای حاکمیتی و ادارات به سرانجام خواهد رسید.
شرافت با اشاره به اینکه توسعه و ارتقای هتلهای استان از مهمترین برنامهها است، ادامه میدهد: تا پایان سال96 شاهد افزایش تعداد تختها و نیز تبدیل 4 هتل یزد به هتل 5 ستاره خواهیم بود. در برنامه بلند مدت نیز چند هتل بزرگ و 5 ستاره در دست اقدام است که در طول 3 تا 5 سال آینده وارد حوزه گردشگری استان خواهد شد.
معرفی یزد به عنوان شهر نساجی سنتی کشور
وی رشد گردشگری داخلی استان را با رشد 60 درصدی همراه میداند و میگوید: ارسال پرونده یزد برای ثبت به یونسکو، این شهر را به عنوان شهری تاریخی مطرح کرده و گردشگران زیادی را به خود جذب میکند.
همچنین معرفی یزد به عنوان شهر نساجی سنتی کشور، وجود بازارچههای فروش و ارائه زنده صنایع دستی، آثار تاریخی شاخص، جاذبههای طبیعی و روستاهای هدف گردشگری، از دیگر جاذبههایی است که گردشگران را به سوی یزد متمایل میسازد.
طعم کویرگردی تا لذت سافاری
شترسواری، سافاری، رالی کویر، موتورسواری و اسب دوانی نیز از جمله تفریحاتی است که گردشگران ایرانی برای تجربه آن به کشورهای دیگر میروند، اما به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد میتوانیم این تفریحات را در دل کویر یزد تجربه کنیم. همچنین با ایجاد کمپهای کویری در شهرستانهای مختلف از جمله یزد، اشکذر، اردکان و بافق، امکان بازدید و استفاده از آرامش و لذت یک روز در کویر فراهم شده است.
مسئولان به زیرساختها توجه کنند
درست است که ایران کشوری چهار فصل بوده و از شمال تا جنوب آن میتوان از دریا تا کویر، برف تا آفتاب سوزان را تجربه کرد، اما نبود زیرساختهای مناسب این ظرفیت را تحت الشعاع قرار میدهد. بیشک مسائلی چون مناسبسازی زیرساختها، توجه به شبکههای ریلی و جادهای، کاهش هزینه اقامت، تخفیفهای ویژه، معرفی مناطق کمتر شناخته شده و کاهش هزینههای حمل و نقل میتواند به رونق سفرهای داخلی و اقتصاد کشور کمک کند.