به گزارش گروه آموزش و فرهنگ سازی شهرداری تهران، طرح کاهش با تغییراتی به زودی در سطح شهر تهران اجرایی می شود. این طرح یکی از برنامه های پیشنهادی مدیریت شهری برای کاهش آلودگی هوای پایتخت است.

سرانجام پس از یک سال تاخیر طرح کاهش در پایتخت اجرایی می شود. قرار بود این طرح از آبان ماه سال گذشته اجرایی شود اما به دلیل مخالفت های پلیس (به دلیل نبود زیرساخت ها) تا به امروز این طرح اجرایی نشده است.

طرح کاهش هفته گذشته از سوی وزارت کشور ابلاغ شده و قرار است در یک برنامه رسمی از سوی شهردار تهران زمان اجرای آن اعلام شود. اما هنوز پلیس راهور از ابلاغ این طرح اطلاعی ندارد. سردار تیمور حسینی رییس پلیس راهور تهران بزرگ در این رابطه گفت : طرح کاهش هنوز ابلاغ نشده است اما پلیس آمادگی کامل برای اجرای این طرح را دارد.

وی ادامه داد: آماده سازی زیرساخت های لازم بر عهده مدیریت شهری است و پلیس مسئولیتی در این رابطه ندارد اما هرگاه اعلام شود، آمادگی اجرای آن را داریم.

در گام نخست این طرح که از شهریورماه اجرایی می شود در محدوده طرح زوج و فرد معاینه فنی خودروها کنترل شده و صرفا به‌خودروهایی که معاینه فنی داشته باشند، اجازه ورود به محدوده زوج و فرد داده می‌شود. در گام دوم معاینه فنی برای کل شهر الزامی می‌شود و در گام سه محدوده زوج و فرد برای خودروهای انژکتوری آزاد می‌شود.

سیدنواب حسینی مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران و مدیر حمل و نقل پاک شهرداری تهران در این رابطه  گفت: بر اساس طرح کاهش، خودروهای آلاینده حق ورود به مناطقی از محدوده مرکزی شهر را ندارند و یا از نگاه مثبت خودروهای پاک‌تر حق تردد در همه نقاط شهری را خواهند داشت. هدف اصلی طرح کاهش در شهر تهران محدود کردن منابع آلاینده متحرک است و این طرح نگاهی ترافیکی ندارد، بلکه هدف اصلی کاهش آلودگی هوا بوده است، اما در طرحی که مصوبه شورای عالی ترافیک را دارد، هم نگاه ترافیکی و هم نگاه محیط زیستی در نظر گرفته شده است.

پیشنهاد اولیه شهرداری این بود که طرح کاهش جایگزین محدوده زوج و فرد شود و تمام خودروهای انژکتوری بتوانند به محدوده زوج و فرد وارد شوند، اما به دلیل دغدغه‌هایی که پلیس و شورای عالی ترافیک داشت، پیشنهاد شد در کنار طرح کاهش، طرح زوج و فرد نیز حفظ شود.

طرح کاهش که از چند روز آینده اجرایی می شود تغییرات با طرح سال گذشته داشته است. در طرح جدید خودروها دیگر به ۴ کلاس قرمز، زرد، سبز و آبی تقسیم نمی شوند و تنها در دو گروه سبز و زرد جای می گیرند.

به گفته سخنگوی طرح کاهش خودروهای سبز خودروهای یورو۲ که معاینه فنی دارند هستند و خودروهای زرد خودروهای زیر یورو ۲، کاربراتوری هستند که معاینه فنی دارند، یعنی تمامی خودروهای تولید سال ۸۲ به بعد که انژکتوری هستند جزو کلاس سبز قرار می‌گیرند. بنابراین دو کلاس آبی که خودروهای برقی و هیبریدی بود و کلاس قرمز که خودروهای دیزلی و فرسوده و از رده خارج بودند، از کلاس‌بندی طرح کاهش حذف شدند.

با اجرای طرح کاهش چه تعداد خودرو محدود می شوند؟

احمد دنیا مالی رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران هم زمان اجرایی طرح کاهش را شهریور ماه عنوان کرد و گفت:  این طرح تا پایان شهریور ماه اجرایی می شود. او معتقد است با اجرای طرح کاهش ۱۵۰ هزار خودروی کاربراتوری که عموما قبل از سال ۸۲ تولید شده اند و آلودگی آنها  معادل ۴۵ درصد آلایندگی کل خودروهای موجود در پایتخت است از ورود به محدوده زوج و فرد منع می شوند.

وی درخصوص الزام معاینه فنی خودروها برای ورود به طرح LEZ گفت: موضوع معاینه فنی به صورت جدی دنبال شده است و هم اکنون طرح جدید یکپارچه ای معاینه فنی با همکاری وزارت کشور، پلیس و شهرداری ها در حوزه معاینه فنی خودروها اجرا می شود.

دنیامالی با بیان اینکه زیرساخت های طرح LEZ در حال آماده شدن است، خاطرنشان کرد: همه امکانات زیر بنایی برای اجرای این طرح در حال تکمیل است تا طرح کاهش اجرا شود. امکانات زیربنایی از جمله دوربین های ثبت تخلف در محدوده اجرای طرح تعبیه شده و این آمادگی در دستگاه های مربوطه وجود دارد که با دستور وزیر کشور اجرای طرح مذکور قبل از مهرماه آغاز شود.

اما تکلیف تاکسی های فرسوده ای که هنوز نوبت نوسازی آنها نرسیده با اجرای طرح کاهش چه خواهد شد.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در این رابطه توضیح  داد: در کل کشور تعداد ۱۶۲ هزار تاکسی فرسوده وجود دارد که شهرداری کلانشهرهایی همچون تهران تلاش کردند تا تسهیلاتی را در اختیار رانندگان تاکسی قرار دهند اما بانک ها در این قضیه تمایل زیادی ندارند و آنچه اتفاق افتاده این است که تعداد ۲ هزار تاکسی فرسوده در کل کشور خارج شده است.  

وی با بیان اینکه یک تاکسی فرسوده معادل ۶ تا ۷ خودروی فرسوده آلایندگی دارد، گفت: تا زمانی که در حوزه حمل و نقل تسهیلات حمایتی ارائه نشود اتفاقی نمی افتد. برای نوسازی ناوگان باید سوبسید ارائه کنیم و شرایط ویژه قائل شویم چرا که هر چه خدمات حمل و نقل افزایش یابد مردم خودروی کمتری وارد خیابان می کنند که این مساله در کاهش ترافیک و آلودگی هوا موثر است.

دنیامالی ادامه داد: قانون الزام اتوبوس های فرسوده و اتوبوس ها به نصب فیلتر جذب یا فیلتر دوده از نکاتی است که برای زندگی در شهر ضروری است. در حال حاضر در شهر تهران حدود ۷ هزار اتوبوس داریم که حدود ۷۰۰ اتوبوس به همین دلیل از مدار خارج شده اند و مابقی اتوبوس ها نیز سن بالایی دارد که نوسازی این اتوبوس ها نیاز به منابع دارد و بانک ها باید در این موضوع ورود کنند.

او پیش بینی کرد اگر محدودیت های ورود به محدوده زوج و فرد شامل حال تاکسی ها هم شود این تاکسی ها به خطوط خارج از محدوده هدایت شوند.

رانندگان تاکسی نگران نباشند

مازیار حسینی معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران اما نگرانی ازمحدودیت بخشی از تاکسی های پایتخت بعد از اجرای طرح کاهش را ندارد. او با بیان این که  با اجرای طرح کاهش، خودروهای کاربراتوری که دارای معاینه فنی هستند می توانند به محدوده زوج و فرد وارد شوند گفت: استانداردهای تعریف شده برای هر خودرویی با سطح همان خودرو سنجیده می شود، در اینکه خودروهای کاربراتوری بیش از خودروهای انژکتوری تولید آلایندگی می کنند شکی نیست اما اجرای طرح کاهش به معنای حذف خودروهای کاربراتوری نیست بلکه این خودروها با استانداردهای خود سنجیده می شوند و امکان دریافت معاینه فنی دارند.

وی تاکید کرد: درگام نخست طرح کاهش استانداردهای معاینه فنی خودروها باز است و به مرور سطح سخت‌گیری برای استانداردها را بالا می بریم تا به تدریج تمامی خودورهای آلاینده ترددشان در محدوده مرکزی شهر محدود شود.

معاون شهردار تهران با تاکید بر اینکه اجرای طرح کاهش به معنای توقف خودروهای کاربراتوری از سطح شهر تهران نیست، تصریح کرد: گام به گام کنترل محدوده مرکزی و زوج و فرد افزایش یافته و استانداردها بالا می رود و در آینده امیدواریم طرح کاهش، تمام سطح شهر تهران را در بر بگیرد.

وی یادآور شد: به خودروهای تاکسی که فرآیند نوسازی را طی کرده اند در زمان اجرای طرح کاهش، فرصت لازم داده خواهد شد.

زیرساخت های اجرای طرح کاهش آماده است

ابوالفضل قناعتی عضو هیات رییسه شورای شهر تهران هم با بیان این که در حال حاضر دوربین های پلیس راهور در تمام مسیرهای محدوده زوج و فرد فعال است گفت : علاوه بر این قرار است که در طرح کاهش  خودروهایی که عمرشان بالای پنج سال است و معاینه فنی ندارند، حتما معاینه فنی داشته باشند و در غیر اینصورت شماره این خودروها توسط دوربین های پلیس جریمه می شود. لذا کلیه ماشین هایی که عمر بالای پنج سال دارند باید معاینه فنی داشته باشند.

قناعتی با بیان اینکه مراکز معاینه فنی هوشمند شده و شماره خودروهایی که معاینه فنی دریافت می کنند به سیستم دوربین های پلیس ارسال می شود، گفت: بر اساس طرح کاهش، خودروهایی که قبل از سال ۸۲ تولید شده و کاربراتوری هستند حق ورود به محدوده زوج و فرد ندارند و اگر وارد این محدوده شوند جریمه خواهند شد.

مشکلات اجرای طرح کاهش

محمدحسین بازگیر، مدیرکل محیط زیست شهر تهران هم درباره این طرح با بیان این که بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا، دانمارک، آلمان، هلند، سوئد و انگلستان طرح  کاهش را اجرا کرده اند گفت: البته مشکلاتی برای اجرای این طرح وجود دارد که مهم ترین آن آلاینده بودن ناوگان حمل و نقل عمومی است که اجرای طرح را با مشکل روبرو می کند.

 وی  با تأکید بر اینکه قبل از اجرای طرح کاهش  باید زیرساخت ها فراهم شود، گفت: به هر حال مدیریت شهری با اجرای این طرح محدودیتی را برای جمع زیادی از شهروندان به وجود می آورد لذا امکانات این طرح باید فراهم باشد، از طرفی می بایست تجهیزاتی که مورد استفاده قرار می گیرد، به روز باشد.  

مدیرکل محیط زیست شهر تهران اضافه کرد: مزایای اجرای طرح کاهش بسیار زیاد است اما به واسطه قدیمی بودن خودروهای موجود ممکن است اجرای طرح نارضایتی عمومی به وجود آورد اما به مرور زمان می تواند باعث جایگزینی ناوگان جدید و با آلایندگی کمتر شود.

به نظر می آید در طرحی که قرار است به عنوان طرح کاهش از شهریور ماه اجرایی شود تنها عامل محدود کننده خودروها برای ورود به محدوده زوج و فرد داشتن برگه معاینه فنی باشد. کارشناسان شهری خوش بین هستند با اجرای طرح کاهش روزهای ناپاک درفصل پاییز و زمستان کاهش پیداکند.