ماهنامه تبار:یک روز چشم باز کردیم و دیدیم یک فیش حقوقی عجیب و غریب در شبکه های اجتماعی بازنشر می شود و بحث ها درباره اش شدت می گیرد. واقعیت این بود که رقم فیش حقوقی به چشم خیلی از ماها آشنا نبود. اصلا فیش های نهایت دو میلیونی ما آدم های عادی کجا و حقوق ماهیانه هشتصد میلیون تومان کجا؟ در ذهن خیلی های ما این فیش حقوقی شبیه به یک شوخی بود. شوخی خنده داری که احتمالا فوتوشاپ هم می توانست در آن دخیل باشد.

با همه این وهم و خیالات اما ماجرای فیش های حقوقی کم کم جدی شد و کار به افشاگری های بیشتر رسید. حقوق های میلیاردی؛ پاداش های آنچنانی، آن هم برای کسانی که پشت میزنشینی و البته ریاست تنها ویژگی بارزشان بود. تب فیش های حقوقی آنقدر بالا گرفت که به برکناری عده ای منجر شد و البته به همین سادگی ها هم فروکش نکرد. با گذشت یک ماه از برملا شدن اولین فیش حقوقی نجومی در شبکه های اجتماعی هنوز بازار افشاگری داغ است. هر کسی تصویر جدیدی رو می کند و پس از آن خیلی ها مجبور به پاسخ گویی می شوند و ماجرا ادامه دارد. البته اشتباه نکنید! سوژه این گزارش به هیچ وجه قرار نیست به این موضوع بپردازد. احتمالا شما هم در جریان جزییات اخبار هستید، پس سعی می کنیم از تکرار مکررات به دور باشیم.

ما قرار است در این گزارش، بر اساس پایان نامه دکترای یک یاز دانشجویان در ایران، شما را با شغل هایی آشنا کنیم که فیش حقوقی ندارند اما درآمدهای عجیب و غریب شان در مخیله هیچ کدام از ما نمی گنجد. شغل های پردرآمدی که بعضی از آنها در نگاه اول خیلی ساده و پیش پا افتاده به نظر می رسند. پس این گزارش را تا انتها بخوانید و زود قضاوت نکنید.

جراحان پلاستیک در صدر

دکتر فوق تخصص جراحی پلاستیک و دکتر متخصص قلب در سال هشت میلیارد تومان درآمد دارند. البته ارقامی که در این گزارش به آنها اشاره می شود متوسط درآمد سالیانه در سال 93 است. با گذشت دو سال و با احتساب تورم، شما به راحتی متوجه می شوید که این ارقام کمی بالاتر رفته و درآمدها بیشتر شده است. البته جراحی پلاستیک در ایران یک شغل پردرآمد به سحاب می آید و در دیگر کشورها این تخصص در مراتب پایین تری از درآمد پزشکان قرار گرفته است. با این حال پزشکان فوق تخصص قلب و جراحی پلاستیک بیشترین درآمد را بر اساس دانش و تجربه و تحصیلات خود در ایران به دست می آورند. البته این رقم در مقابل فیش های حقوقی منتشر شده خیلی عجیب و غریب نیست اما مبنای ما در این گزارش، شغل هایی است که از راه های قانونی و حلال کسب درآمد می کنند.

فوتبالیست ها هم از قلم نمی افتند

حدس شما کاملا درست است. حتی مطمئنیم که خیلی ها در ذهن شان رتبه یک را به این شغل اختصاص می دادند اما خب واقعیت این است که فوتبالیست و مربی (البته از نوع درجه یک آن) در رتبه بعدی قرار دارند و با کسب درآمد به میلیارد در سال، جایگاه دومین شغل پردرآمد در ایران را به دست آورده اند. گرچه نمی توان به طور کلی این موضوع را به کل فوتبالیست ها تعمیم داد اما باید قبول کنیم که درآمد سالیانه سه میلیارد تومان برای خیلی از فوتبالیست ها عادی است. توجه داشته باشید که دیگر ورزشکاران در هیچ جای این جدول قرار ندارند و حقوق آنها به حدی نیست که بتوان آنها را جزیی از پردرآمدترین گروه ها قرار داد.

رقابت تنگاتنگ سه شغل

رتبه سوم و چهارم و پنجم در این جدول به سه شغل متفاوت از هم و جالب تعلق می گیرد. شغل هایی که هیچ قرابتی با یکدیگر ندارند. متوسط درآمد یک دندانپزشک که فوق تخصص دارد با یک طراح لباس عروس و یک مدرس کنکور زیست شناسی به یک اندازه است. متوسط سالیانه آنها یک میلیارد و دویست میلیون تومان است و آنها جزو پردرآمدترین افراد در ایران هستند. جالب اینجاست که کار طراحان لباس عروس در یک دهه اخیر رونق گرفته و آنها را در گروه پردرآمدترین شغل ها قرار داده است. با این حال باید قبول کرد که هنر طراحی لباس عروس در کنار تخصص دندانپزشکی و البته تدریس آن هم به صورت ویژه در رشته زیست شناسی سه رقیب جدی برای یکدیگر هستند.

چه کسی گفته در هنر پول نیست؟

رتبه هفتم هم باز به هنر تعلق می گیرد. البته بهتر است از فضای میلیاردی خارج شوید. در این بخش از این پایان نامه درآمد یک بازیگر درجه یک در سال، هشتصد میلیون تومان تخمین زده شده است. جالب اینجاست که زمانی ادعا می شد در هنر هیچ پولی نیست حال آن که این روزها هنرمندان وضع به مراتب بهتری نسبت به سایر گروه ها دارند. خیلی از بازیگران هم به خاطر حضور کوتاه خود در فیلم ها توانستند درآمد خوبی داشته باشند. آنها سوپراستارهایی هستند که می توانند گیشه را با حضورشان تسخیر کنند و البته در مقابل این کار قراردادهای گرانی هم ببندند.

تعمیرکارها را فراموش نکنید

رتبه های هشتم و نهم و دهم هم جالب اند. البته یکی از آنها ممکن است خیلی بیشتر شما را متعجب کند. تعمیرکاران خودرو با درآمد سالیانه 600 میلیون تومان جزو 10 شغل پردرآمد در ایران هستند. تعمیرکاران که در ذهن بیشتر ما افرادی زحمتکش با دست ها و لباس های روغنی بوده اند حالا یکباره تغییر شکل می دهند. آنها ماهیانه پنجاه میلیون درآمد دارند و با مدرسان کنکور ارشد و مهندسان و دکترهای کارخانه های صنعتی در یک رده قرار می گیرند. جالب اینجاست که خیلی از تعمیرکارها احتمالا تحصیلات ویژه ای هم ندارند اما تخصص و مهارت دو ویژگی مهمی است که آنها را جزو پردرآمدها و هم ردیف افرادی با مدرک تحصیلی دکترا قرار داده است.

علم تا اینجا بازنده نیست

دندانپزشکان عمومی در سال، 400 میلیون درآمد دارند. تا اینجای گزارش، وزنه تحصیلات با مهارت و تخصص برابر بوده است. بیشتر پزشکان در ایران درآمد مناسبی دارند و این نشان می دهد در نبرد میان علم و ثروت، علم خیلی هم بازنده نبوده است. پس توصیه می شود پدر و مادرها همچنان آرزو داشته باشند که فرزندان شان پزشک شوند. خدمات زیبایی دندانپزشکی هم در این سال ها رونق خوبی داشته است. انواع و اقسام ارتودنسی ها و حالا ایمپلنت و از همه مهم تر طرح «اصلاح لبخند» به دندانپزشکان کمک کرده تا درآمد خوبی داشته باشند. طرح اصلاح لبخند که به سفید کردن و مرتب سازی دندان ها گفته می شود به مراتب هزینه ای بیشتر از یک عمل بینی در کشور ما دارد.

خلبان ها و آرایشگران زنان در یک ردیف!

اینکه خلبان ها افراد پولداری باشند دور از ذهن نیست. یک خلبان درجه یک در سطح جهانی در سال 300 میلیون درآمد دارد. ویژگی شغل خلبانی این است که آنها هر روز پرواز ندارند بلکه ممکن است در هفته دو الی سه پرواز داشته باشند. البته شغل حساس و پرخطر خلبانی باعث شده خیلی از خلبانان از این میزان درآمد چندان هم راضی نباشند چرا که درآمد آنها با آرایشگرهای زنان و برنامه نویسان کامپیوتر در یک رده قرار می گیرد.

این سه شغل با درآمد سالانه سیصد میلیون تومان، همچنان در ایران وضع خوبی دارند. البته با شدت گرفتن دوره های گریم و آرایش تخصصی، آرایشگاه های زنانه وارد فاز تازه ای شده اند. فازی که علاوه بر داشتن پرستیژ شغلی مناسب، آنها را در رده پولدارترین ها قرار داده است.

آشپزی و پول پارو کردن

سرآشپزان حرفه ای و نویسندگان مشهور هم درآمد بدی ندارند. تقریبا ماهی بیست میلیون تومان یا در سال 250 میلیون تومان، رقمی است که برای این گروه ثبت شده است اما باز لازم است دو نکته مهم را اینجا گوشزد کنم. نخست این که همه ارقامی که اینجا از آن یاد می کنیم بر اساس درآمد سال 93 تعیین شده است و دوم این که در مورد هر تخصص و شغل، میزان درآمد افراد «حرفه ای» مد نظر بوده. در واقع یک بازیگر سینمای درجه یک، یک فوتبالیست حرفه ای و یک سرآشپز خاص می توانند چنین درآمدهایی داشته باشند، پس افراد درجه دو و سه هرگز نمی توانند چنین درآمدهایی داشته باشند.

نصابانی با درآمدهای آنچنانی

این بخش از گزارش احتمالا برای شما هم جالب خواهد بود. شما فکر می کنید بعد از سرآشپزهای حرفه ای و نویسندگان چه گروهی قرار دارند؟ خب ما به شما می گوییم که نصاب های ماهواره در ایران با درآمد سالانه 200 میلیون تومان به این جایگاه رسیده اند. جالب این که درآمد استادتمام دانشگاه و گوینده های حرفه ای اخبار در رده های پایین تر قرار دارد و آنها سالیانه 50 میلیون کمتر از نصابان ماهواره درآمد کسب می کنند.

اگر قرار باشد مبنای درآمد خوب را ماهیانه 10 میلیون تومان در نظر بگیریم، پزشکان عمومی آخرین قشر از این رده بندی هستند که با درآمد سالیانه 120 میلیون تومان در این جدول قرار گرفته اند.

شغل های پردرآمد در این گزارش از رصد میان 200 شغل در تهران به دست آمده است. نتایج در برخی مواقع قابل حدس و در مواقعی دیگر حیرت آور است. این که در دو دهه گذشته خیلی از شغل هایی که در این گزارش بررسی شده اند احتمالا کار و کاسبی نداشته اند، مهم ترین چیزی است که می توانیم روی آن تمرکز کنیم و علت های آن را بررسی کنیم. در بیست سال گذشته، نصابان ماهواره هیچ جایگاهی در این لیست نداشتند و فوتبالیست ها درآمدهای نجومی شان به این اندازه نبود.

قبول داریم که حتی درباره بعضی شغل ها هم کم لطفی شده است. مثلا در روزگاری که گران ترین بازیکن فوتبال ایران سالیانه هفت میلیون یورو درآمد دارد، «سه میلیارد» یک شوخی خنده دار است که می تواند به دیگر بازیکن ها تعلق بگیرد. ضمن این که حتی بعضی شغل ها در همین یک سال گذشته ظهور کرده اند؛ مثلا کانال های تلگرام که از طریق تبلیغات درآمد کسب می کنند، درآمدهای حیرت انگیزی دارند. یکی از این کانال ها ماهیانه درآمد سی میلیون تومانی هم دارد. در واقع بر این اساس فردی که در خانه نشسته و تنها از طریق بازنشر مطالب و وب گردی کسب درآمد می کند می تواند با دندانپزشکان عمومی رقابت کند و یا درآمدی به مراتب بیشتر از خلبان ها داشته باشد. آنچه در دنیای وب می گذرد، اتفاقات عجیب و غریبی است که می تواند در پنج سال آینده، این جدول را به طرز شگفت آوری تغییر دهد!

دست از جستجو کردن بردارید

البته ممکن است شما با خواندن این گزارش حساب و کتاب کردن را شروع کنید و با ضرب و تقسیم به دنبال این باشید تا درآمد افرادی که در اطراف تان چنین شغل هایی دارند را با این گزارش مقایسه کنید. مثلا این که در فامیل، دندانپزشکی داشته باشید و کنجکاو شوید که از حقوق ماهیانه اش برای تطبیق آن با این گزارش سر در بیاورید. ما به شما حق می دهیم که این کار را بکنید اما توصیه می کنیم اگر به مبلغی کمتر از این برخورد کردید منکر صحت گزارش ما نشوید.

بارها اشاره شد که این گزارش بر اساس یک پایان نامه دکترا نوشته شده و کسانی که در این گزارش به شغل شان اشاره شده از برترین های این حرفه ها هستند، پس صبور باشید، از پرسیدن حقوق دیگران خودداری کنید و سعی نکنید از درآمد دیگران سر در بیاورید. در عوض به فیش های حقوقی فکر کنید که قرار است هر روز رونمایی شوند و هیجانی تازه با تحلیل هایی تازه داشته باشند.