همزمان با تداوم گفتوگوهای سیاسی میان دمشق و «نیروهای دموکراتیک سوریه» (قسد)، نشانههایی از اجرای تدریجی و محدود توافق مارس دیده میشود؛ مسیری که در کنار تحرکات منطقهای قسد، با افزایش تنشهای میدانی در نقاط حساسی از شمال و شرق حلب همراه شده و آینده توافق را در معرض آزمونی پیچیده قرار داده است.
به گزارش ایسنا، منابع سیاسی آگاه از آغاز اجرای جزئی و مرحلهای برخی بندهای توافق دهم مارس میان دولت سوریه و شبه نظامیان موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوریه» خبر میدهند. این توافق که میان «احمد الشرع» رئیس دولت موقت سوریه معروف به «ابو محمد الجولانی» و «مظلوم عبدی» فرمانده قسد امضا شده است، بهرغم پیچیدگیهای صحنه سوریه متوقف نشده و کمیتههای مشترک همچنان در حال بررسی سازوکارهای اجرایی آن، بهویژه در ۲ پرونده ادغام نظامی و شکل دولت هستند.
در همین چارچوب، «حسن محمد علی» رئیس مشترک دفتر روابط «مجلس دموکراتیک سوریه» (مسد) به روزنامه «العربی الجدید» اعلام کرد که این توافق دارای ضربالاجل کوتاهمدت نیست و حل و فصل انباشت بحرانهای چند دههای، بهویژه در ۱۵ سال اخیر، نیازمند صبر و اراده سیاسی دو طرف است.
به گفته او، نشانههای مثبتی از پیشرفت مذاکرات دیده میشود و احتمال دارد تا پایان سال جاری میلادی اخباری درباره اجرای برخی بندها اعلام شود.
وی افزود: دولت سوریه پیشنهادی درباره ادغام نظامی ارائه کرده و بهطور اولیه توافق شده است که سه یگان نظامی وابسته به قسد در شمال و شرق سوریه تشکیل شود؛ اما جزئیات فنی و سازمانی آن، از جمله رابطه با وزارت دفاع و نحوه استقرار و جابهجایی نیروها، همچنان در دست بررسی است. در بعد سیاسی نیز از توافق اولیه بر سر اصل تمرکززدایی خبر داده شد و مذاکراتی درباره اختیارات اداری در شهرهایی مانند حلب، دمشق و حمص آغاز شده است.
در کنار این روند، سفر هیئتی از قسد به بیروت واکنشها و گمانهزنیهای سیاسی را برانگیخت. با این حال، نماینده «اداره خودگردان» در لبنان تأکید کرد این سفر ماهیتی دیپلماتیک و معرفیکننده داشته و با هدف برقراری ارتباط با نهادهای رسمی و محافل سیاسی، فرهنگی و رسانهای لبنان انجام شده است. وی همچنین گفت دیدارهای امنیتی محدود و رسمی تنها به موضوعات فنی، از جمله بازگرداندن زنان لبنانی و کودکانشان از اردوگاه الهول و بررسی تهدیدات داعش اختصاص داشته است.
در سطح میدانی، اما تحولات امنیتی بر فضای مذاکرات سایه انداخته است. قسد از زخمی شدن ۲ تن از نیروهایش در پی انفجار یک پهپاد انتحاری هنگام امدادرسانی به غیرنظامیان در نزدیکی دیرحافر در شرق حلب خبر داد و گروههای وابسته به دولت سوریه را مسئول این حمله دانست. قسد این اقدام را تشدیدی خطرناک و نقض قوانین بینالمللی توصیف کرده و ضمن تأکید بر ادامه «حفاظت از غیرنظامیان»، حق دفاع از نیروهای خود را محفوظ دانست.
این تحولات، بهویژه در اطراف سد تشرین و دیرحافر، نشان میدهد که اجرای توافق مارس همزمان با آزمونهای سیاسی و میدانی دشواری روبهرو است؛ آزمونی که میتواند سرنوشت مسیر گفتوگو و آینده نظم سیاسی در شمال و شرق سوریه را رقم بزند.
