مسئول کاروان‌های عمره دانش‌آموزی با تشریح مراحل مختلف اجرای برنامه عمره دانش‌آموزی، از سه بخش «قبل از سفر»، «حین سفر» و «بعد از سفر» به‌عنوان چارچوب اصلی فعالیت‌ها یاد کرد و گفت: هدف از این تقسیم‌بندی، سامان‌دهی بهتر فرایند اعزام و بهره‌مندی هرچه بیشتر دانش‌آموزان از ظرفیت‌های تربیتی و معنوی سفر است.
داوود اسکندریان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره مرحله قبل از سفر گفت: شناسایی و انتخاب دانش‌آموزان بر اساس شاخص‌هایی همچون نخبگان قرآنی، علمی، ورزشی، برگزیدگان المپیادها و اعضای تشکل‌های دانش‌آموزی انجام می‌شود. با این حال سازمان دانش‌آموزی خود را متعلق به همه دانش‌آموزان کشور می‌داند و محدودیتی برای حضور دانش‌آموزان فاقد عضویت در تشکل‌ها وجود ندارد.
وی با بیان اینکه با توجه به ظرفیت سهمیه‌ها، برای انتخاب نهایی، سیستم امتیازبندی در نظر گرفته شده و در صورت محدودیت ظرفیت، قرعه‌کشی انجام می‌شود، در تشریح برنامه‌های حین سفر افزود: فعالیت‌های فرهنگی در مدینه منوره و مکه مکرمه با همکاری بعثه مقام معظم رهبری و ستاد اجرایی حج و زیارت برگزار می‌شود. از جمله این برنامه‌ها برگزاری همایش «ادبستان خدا» در مدینه بود که با استقبال گسترده دانش‌آموزان مواجه شد. همچنین نشست‌های فرهنگی و معنوی در سالن‌های بزرگ ستاد مدینه و مکه اجرا شد تا زائران نوجوان از فضای تربیتی سفر بهره‌مند شوند.
نایب رییس ستاد عمره دانش‌آموزی درباره برنامه‌های بعد از سفر ادامه داد: برای جلوگیری از فراموش‌شدن خاطرات معنوی دانش‌آموزان، پس از بازگشت کاروان‌ها طی یک بازه زمانی کوتاه، حدود سه تا چهار هفته نشست‌های مرور خاطرات و گردهمایی‌های مجدد در استان‌ها برگزار می‌شود. در این برنامه‌ها دانش‌آموزان عمره‌گزار بار دیگر گرد هم آمده و تجارب خود را مرور می‌کنند.
اسکندریان از اهمیت «ثبت خاطرات و دلنوشتهها» سخن گفت و افزود: در طول سفر، دانش‌آموزان دل‌نوشته‌هایی از تجربه‌ها و احساسات خود می‌نویسند که برخی از آنها همان‌جا ارزیابی شده و در مراسم داخلی کاروان به نویسندگان دلنوشتهها هدایایی تقدیم می‌شود. پس از بازگشت نیز این دلنوشتهها جمع‌آوری و نگهداری می‌گردد تا در برنامه‌های فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد. او این نوشته‌ها را «اسنادی زیبا از احساسات خالص و درونی نوجوانان در سرزمین وحی» توصیف کرد.
به گفته اسکندریان ایران تنها کشوری است که ساختار رسمی و ثبت‌شده اعزام مستقل دانش‌آموزی به عربستان را دارد.
اسکندریان با اعلام جهش صددرصدی در سهمیه عمره دانش‌آموزی گفت: اعزام دانش‌آموزان در سال جاری با ۱۳۳۷ زائر نوجوان در قالب ۱۱ کاروان انجام شده است که از این میان هفت کاروان مربوط به دانش‌آموزان پسر و چهار کاروان ویژه دانش‌آموزان دختر بوده است.
به گفته وی، این کاروان‌ها از هشت ایستگاه پروازی در استان‌های خراسان رضوی، کرمان، کرمانشاه، تهران، خراسان جنوبی، مازندران، یزد و اصفهان اعزام شده‌اند.
وی با بیان اینکه ایران تنها کشور اسلامی است که اعزام دانش‌آموزی را به‌صورت مستقل و در قالب کاروان رسمی انجام می‌دهد افزود: در دیگر کشورها دانش‌آموزان همراه خانواده اعزام می‌شوند، اما جمهوری اسلامی ایران با ساختار منسجم مدیریتی، آموزشی و ثبت‌شده در عربستان، کاروان ویژه دانش‌آموزی دارد و این موضوع برای مقامات عربستان نیز شناخته‌شده است.
اسکندریان تأکید کرد ثبت رسمی کاروان‌ها در عربستان اهمیت عملیات اجرایی و اعتبار این برنامه را دوچندان کرده است.
وی ضمن اشاره به اینکه طرح عمره دانش‌آموزی از سال ۱۳۸۲ آغاز شده و در سال‌های ابتدایی به ظرفیت ۱۲ هزار و ۳۰۰ نفر نیز رسیده بود تصریح کرد این روند تا سال ۱۳۹۴ ادامه یافت و پس از آن تقریباً یک دهه به‌طور کامل متوقف شد. با این حال در سال ۱۴۰۳ با پیگیری‌های صورت‌گرفته، اعزام‌ها با ۶۷۴ زائر دانش‌آموز از سر گرفته شد و امسال این عدد به بیش از دو برابر افزایش یافته است.
اسکندریان گفت: در مجموع از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۴ و همچنین طی دوره جدید، نزدیک به ۱۰۰ هزار دانش‌آموز از سراسر کشور به عمره مفرده اعزام شده‌اند.
نائب‌رئیس ستاد عمره دانش‌آموزی درباره شیوه مدیریت و مراقبت از دانش‌آموزان توضیح داد که برای هر هشت تا دوازده دانش‌آموز یک مربی ویژه مستقر می‌شود و در هر کاروان بسته به ظرفیت بین ۹ تا ۱۲ مربی حضور دارند.
وی افزود: تمام فعالیت‌ها تحت نظارت مدیر کاروان انجام می‌شود و در کنار آن، روحانی کاروان وظیفه آموزش احکام و همراهی معنوی دانش‌آموزان را بر عهده دارد.
به گفته وی دانش‌آموزان پنج روز در مدینه و پنج روز در مکه حضور خواهند داشت و برنامه‌ها با محوریت زیارت، آموزش‌های فرهنگی و رعایت کامل نکات ایمنی اجرا می‌شود.
اسکندریان آموزش‌های پیش از اعزام را از مهم‌ترین ارکان این سفر دانست و گفت: دو روز قبل از پرواز، دانش‌آموزان در ایستگاه‌های پروازی مستقر می‌شوند تا مجموعه‌ای از آموزش‌های تخصصی را دریافت کنند.
وی توضیح داد: این دوره شامل آموزش آداب سفر، احکام و مناسک، نکات امنیتی، دستورالعمل‌های رفتاری و نیز توجیهات لازم از سوی بعثه مقام معظم رهبری، حراست حج و زیارت و مدیران سفر است.
وی با بیان اینکه همه استان‌های همجوار موظف‌اند دانش‌آموزان را پیش از اعزام به ایستگاه‌های اصلی منتقل کرده و شرایط آموزش و اسکان مناسب را فراهم کنند در خصوص روند انتخاب دانش‌آموزان گفت: بر اساس شیوه‌نامه رسمی، شرایط عمومی و اختصاصی برای دانش‌آموزان و مربیان تعریف شده و انتخاب افراد از میان تشکل‌هایی مانند بسیج، هلال‌احمر، استثنایی، سازمان دانش‌آموزی و همچنین دانش‌آموزان فاقد عضویت انجام می‌شود. پس از تخصیص سهمیه به استان‌ها، اگر تعداد متقاضی از ظرفیت بیشتر باشد، فرآیند امتیازدهی انجام می‌شود و در صورت تساوی امتیاز، انتخاب نهایی از طریق قرعه‌کشی خواهد بود. پس از معرفی افراد منتخب، اطلاعات آنان در سامانه ستاد عمره و عتبات ثبت و مراحل اجرایی اعزام تکمیل می‌شود.
اسکندریان با اشاره به اینکه فلسفه عمره دانش‌آموزی «اردوی الهی» نام گرفته است اظهار کرد: این برنامه فرصتی تربیتی و هویتی برای نوجوانان است و به دلیل جنبه برون‌مرزی، از سایر اردوهای تربیتی کشور متمایز است.
وی افزود: این سفر برای بسیاری از دانش‌آموزان اولین تجربه معنوی خارج از کشور است و تلاش ما این است که با مراقبت تربیتی، آموزشی و معنوی، این تجربه اثرگذار و ماندگار باشد.
