اظهارات وزیر خارجه سوریه درباره رد توافق‌نامه‌هایی که در دوره نظام پیشین این کشور با روسیه امضا شده بود، واکنش‌ها و تحلیل‌های متناقضی را در پی داشت. برخی ناظران این موضع را نشانه شکست سفر اخیر رئیس جمهور موقت سوریه به مسکو دانستند، در حالی که گروهی دیگر آن را گامی برای بازنگری در روابط دو کشور در آغاز دوران جدید سوریه ارزیابی کردند.
به گزارش ایسنا، اظهارات «اسعد الشیبانی» وزیر امور خارجه سوریه مبنی بر رد توافق‌نامه‌های امضاشده میان روسیه و نظام پیشین سوریه پس از سفر «احمد الشرع» رئیس جمهور موقت این کشور به مسکو، باعث شکل‌گیری دیدگاه‌های متفاوتی در میان تحلیلگران سیاسی شد.
الشیبانی در گفت‌وگو با شبکه رسمی «الإخباریه» سوریه تصریح کرد: روابط ما با روسیه به‌صورت تدریجی در حال بررسی است و هیچ توافق‌نامه جدیدی امضا نشده است. توافق‌های میان روسیه و نظام سابق اکنون معلق‌اند و ما آنها را نمی‌پذیریم.
وی همچنین از مذاکرات جاری با روسیه درباره پایگاه‌های نظامی در خاک سوریه خبر داد.
در واکنش به این اظهارات، «رائد جبر» نویسنده و تحلیلگر مسائل روسیه در مسکو، گفت: اعلام رد توافق‌های پیشین لزوماً به معنای شکست سفر الشرع به روسیه نیست، بلکه نتیجه نهایی این سفر در ادامه مسیر روابط دمشق و مسکو مشخص خواهد شد؛ اینکه آیا روابط به‌سمت عادی‌سازی و حل اختلافات حرکت می‌کند یا نه.
او در گفت‌وگو با «عربی۲۱» افزود: بازنگری در توافق‌های گذشته اقدامی منطقی است. رئیس‌جمهور سوریه در سفر به کرملین تأکید کرد که کشورش به توافق‌های گذشته احترام می‌گذارد، اما این احترام الزاماً به معنای پایبندی کامل به مفاد آنها نیست.
به گفته جبر، دو طرف در جریان سفر پیشتر وزیر خارجه سوریه به روسیه نیز بر سر بازنگری در توافق‌نامه‌ها به تفاهم رسیده بودند.
در همین زمینه، «طه عبدالواحد» نویسنده و کارشناس مسائل روسیه مواضع الشیبانی را تلاشی از سوی دولت دمشق برای کاهش نارضایتی عمومی در داخل سوریه نسبت به نزدیکی مجدد با روسیه دانست.
وی گفت: الشیبانی اعلام کرد توافق‌ها تعلیق شده‌اند، نه لغو. این بدان معناست که دمشق در حال باز کردن راه برای اصلاح مفاد این توافق‌ها متناسب با شرایط سوریه جدید است.
عبدالواحد همچنین به نبود واکنش منفی از سوی مسکو اشاره کرد و افزود: اوضاع به سمت بازتعریف روابط میان دمشق و مسکو پیش می‌رود. دولت سوریه نیازمند سخنانی اطمینان‌بخش برای افکار عمومی است، زیرا بسیاری از مردم روسیه را در صف دشمنان می‌بینند.
او به اظهارات «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه اشاره کرد که گفته بود کشورش مخالفتی با بازنگری در توافق‌نامه‌های پیشین ندارد.
وی افزود: روسیه دریافته است که سوریه در مرحله‌ای تازه قرار دارد که با گذشته تفاوت اساسی دارد.
در مقابل، «فواز المفلح» پژوهشگر و تحلیلگر سیاسی، معتقد است هرچند پوتین از الشرع با گرمی استقبال کرد، اما پرونده‌های اختلافی مهم همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند؛ از جمله این پرونده‌ها موضوع پایگاه‌های نظامی روسیه است که در دوران نظام سابق واگذار شده‌اند، سرنوشت «بشار اسد»، اموال انتقال‌یافته سوریه به روسیه و بدهی‌های سنگین دمشق به مسکو نیز از موارد اختلافی دیگر هستند.
المفلح احتمال داد که سفر اخیر الشرع «موفق نبوده باشد» و گفت: برای قضاوت نهایی باید منتظر نتایج عملی سفر ماند.
از سوی دیگر، «نصر الیوسف» تحلیلگر برجسته مسائل روسیه، به اهمیت رسمی بالای این سفر از منظر مسکو اشاره کرد و گفت: سوریه کشوری کلیدی در منطقه است و روسیه مانند بسیاری از قدرت‌ها، مایل است روابط خود با دمشق را در سطحی معقول حفظ کند. سوریه نیز از اهمیت روابط با مسکو آگاه است و به دنبال تداوم آن است.
