محققان بقایای شهرهای قرون وسطایی را که در بالای جاده باستانی ابریشم در کوهستان‌های ناهموار جنوب شرق ازبکستان واقع شده‌اند، کشف کردند.
به گزارش ایسنا، یکی از این شهرها یک کلان‌شهر وسیع و در ارتفاع بالا است که قرن‌ها در مکانی پنهان مانده بود؛ جایی که کمتر کسی انتظار داشت نشانه‌هایی از تمدن‌های باستانی پیدا کند.
این کشف، که به لطف تکنولوژی لیدار مبتنی بر پهپاد میسر شده است، فرضیات دیرینه‌ای را درباره زندگی شهری در کوه‌های دورافتاده آسیای مرکزی طی بیش از هزار سال پیش به چالش می‌کشد.
این تحقیقات پیشگامانه، به رهبری مایکل فرانچتی، کاوشگر نشنال جئوگرافیک و فرهاد مقصوداف، مدیر مرکز ملی باستان‌شناسی ازبکستان به کشف شهری به نام توگونبولاک انجامیده که بین قرن‌های ۶ تا ۱۱ میلادی رونق داشته است. این کشف، که در ارتفاعاتی به بلندی ۷,۲۰۰ پا (مقایسه‌پذیر با ماچو پیچو در آند پرو) قرار دارد، نور جدیدی بر پیچیدگی، مقیاس و ارتفاع جوامع قرون وسطایی در امتداد جاده ابریشم، شبکه وسیع راه‌های تجاری باستانی که اروپا و شرق آسیا را به هم متصل می‌کرد، می‌افکند.
بر اساس مقاله‌ای که اخیرا در نشریه نیچر منتشر شده و مبتنی بر تحقیقاتی که توسط انجمن نشنال جئوگرافیک تأمین مالی شده است، ویرانه‌های شهر باستانی «توگونبولاک» نزدیک به ۳۰۰ هکتار را پوشش می‌دهد و این شهر را به یکی از بزرگ‌ترین سکونتگاه‌های منطقه‌ای آن زمان تبدیل می‌کند.
اسکن لیدار دیوارهای شهر و استحکامات دفاعی را که زمانی در توگونبولاک قرار داشتند، نشان می‌دهد
فرانچتی، استاد انسان‌شناسی در دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، می‌گوید: «فناوری‌های جدید به ما نشان داد که یک شهر بزرگ آن‌جا وجود دارد که از دید عموم پنهان است و این امکان را به ما داد تا به این چشم‌انداز وسیع نزدیک شویم و به شکلی به ابعاد و مقیاس این مکان با جزئیات خیره‌کننده پی ببریم.»
حدود سه مایل دورتر، یک شهر کوچک‌تر و متراکم به نام تاشبولاک نیز با استفاده از فناوری لیدار بررسی شده است که روشی برای سنجش از دور است که از نور منعکس شده برای ایجاد نقشه‌های سه‌بعدی دقیق استفاده می‌کند.
از لحاظ تاریخی، وجود مراکز شهری در مناطق با ارتفاع بالا نادر بوده‌اند. شناخته‌شده‌ترین نمونه‌ها نظیر ماچو پیچو، عموماً به عنوان استثنائات و نمونه‌های شگفت‌انگیز از تاب‌آوری انسان در شرایط آب و هوایی سخت در نظر گرفته می‌شوند.
اما ممکن است مکان تاشبولاک و توگونبولاک به منظور بهره‌برداری از بادهای کوهستانی انتخاب شده باشد تا آتش با دمای بالا را که برای ذوب سنگ‌های معدنی فلزی نیاز است، تأمین کند. حفاری‌های محدود نشانه‌هایی از یک کارگاه را فاش کرده است که در آن آهنگران باستانی سنگ‌آهن منطقه را به شمشیر، زره یا ابزار تبدیل می‌کردند.
فرانچتی می‌گوید: «به بررسی‌های بیشتری نیاز داریم، اما احساس بسیار قوی من این است که بخش عمده‌ای از این محوطه حول فعالیت‌های تولیدی، ذوب یا دیگر اشکال فناوری آتش‌زا متمرکز بوده است. در اواسط صبح، زمین به‌واسطه خورشید گرم می‌شود و سپس سیستم کنش طبیعی شکل می‌گیرد با بادی قدرتمند که به سمت دامنه‌های کوه می‌وزد و شرایطی ایده‌آل برای فلزکاری فراهم می‌کند.»
