«خودت را برای یک سفر ذهنی و تخیل با آثار عباس کیارستمی، عکاس، شاعر و فیلمساز تحسینشده ایرانی آماده کن». این جملهای است که سایت موزه آقاخان تورنتو در معرفی نمایشگاه آتی عباس کیارستمی، فیلمساز مطرح ایرانی، نوشته است. کیارستمی سالهاست که بهواسطه فعالیتهای هنریای که در کنار فیلمسازی انجام میدهد در بسیاری از محافل طراز اول هنری جهان حرفی برای گفتن دارد و اینبار موزه آقاخان تورنتو قرار است میزبان آثار عکاسی او شود؛ آثاری که به نام «درهای بیکلید» در این نمایشگاه به نمایش گذاشته خواهد شد.
«دیوارها و درها هردو موانع و مرزهایی را ایجاد میکنند. بههرحال درها بهواسطه پیداکردن جهانی دیگر و احساس آزادی امیدی نیز انتقال میدهند و با این فرض خاطرهانگیز، عباس کیارستمی جهان دیگری را با عکسهایش معرفی میکند. درها حالوهوای بسیاری از چیزها را بیان میکنند مثل زندگی که پشت آنها در جریان بوده و هست. اما اینبار این زندگی به اندازه بوم نمایش داده شده است؛ آثار هنریای که فراتر از زمان و مکانند». مقدمهای که برای آثار عباس کیارستمی نوشته شده، بهخوبی حسوحال عکسهای این هنرمند را معرفی میکند. کیارستمی بیش از دو دهه در ایران، اسپانیا و فرانسه عکاسی کرده است و بخشی از این آثار از ٣٠ آبان ٩٤ تا ٧ فروردین ٩٥ در موزه آقاخان تورنتو به نمایش گذاشته خواهد شد. نمایشگاه عکس «درهای بیکلید» نخستین نمایشگاه انفرادی یک هنرمند در موزه آقاخان و فرصتی استثنایی برای دیدن آثار کیارستمی در حوزه عکاسی است.
قرار است این مجموعه عکس کیارستمی بهزودی از سوی نشر نظر در قالب کتابی به چاپ برسد. تا پیش از این نمایشگاههای عکس کیارستمی در ایتالیا، انگلستان، ژاپن، آلمان، چین، موزه هنرهای معاصر تهران و... برپا شده است. آخرین نمایشگاه انفرادی کیارستمی در ایران، در سال ٩١ در «گالری بوم» برپا شده است. کیارستمی پس از این نمایشگاه، در سال ٩٢ میهمان موزه «ویسبادن» آلمان شد. سال گذشته هم در نمایشگاه «نوسنتگرایی در هنر معاصر ایران» عکسهایی از مجموعه درهای بیکلید کیارستمی بههمراه عکسهای دوران قاجار بهمن جلالی، آینهها و چلچراغهای جمشید بایرامی و عکسهای معصومانه سروش میلانیزاده از مجموعه «رنسانس بیرون قاب» چشم علاقهمندان را خیره کرده بود.
موزه آقاخان قصد دارد در ادامه نمایش آثار عکاسی کیارستمی، مجموعهای از فیلمهای این کارگردان شهیر ایرانی را هم نمایش دهد و پروژهای از نمایش آثار او در سال ٢٠١٦ در این موزه در جریان خواهد بود. کیارستمی سالهاست که در کنار ساخت فیلمهای کمنظیری چون «طعم گیلاس» که برنده مهمترین جایزه سینمایی جهان یعنی نخلطلای کن شده بود، به هنرهای دیگری از جمله عکاسی، ویدئوآرت و چیدمان نیز پرداخته است. عکسهای وی همواره معطوف به طبیعت و چشماندازهای زیبای طبیعی است. در بسیاری از موارد اصول سینمایی وی با نگاه عکاسانهاش شباهتهایی دارد.
خودش همواره تأکید کرده که فضای بصری و مفهومی عکسها و فیلمهایش بههم نزدیک است. او پیش از این دراینباره گفته بود: «عکسهای من، سینمای من را میسازد. مدیوم عکس فرصت مینیمال کارکردن، با حداقل امکانات کارکردن را به من داده است و همین عکسها هستند که سینمای مرا میسازند. من به سینما و عکاسی توأمان علاقه دارم، اما بدیهی است که شرایط برای عکاسی فراهمتر است، عکاسی، به مجوز، سرمایهگذاری، پروداکشن و... نیازی ندارد، بنابراین در این هنر فعالیت میکنم اما هرگاه شرایط کافی و لازم برای ساخت فیلم فراهم شود، فیلم هم خواهم ساخت». زبان و ساختار عکسهای کیارستمی، ساده، بیآلایش و آرام است. او عکاسی مستندنگار و ثبتکننده کنشهای اجتماعی نیست و کمتر انسانها در کادرهایش جایی دارند. عکاسی او هنری کاملا شاعرانه است. افقهای باز و سکوت درون عکسهایش بدونشک مخاطب را به تأمل و بازنگری در زاویههای مخفی طبیعت دعوت میکند. در بیشتر عکسهای کیارستمی میتوان مکالمهای پویا را میان خطوط عمودی و افقی در چشماندازها مشاهده کرد.