تلاشهای روسیه برای مختلکردن نظم جهانی تحت رهبری غرب شدت پیدا کرده است.
به گزارش ایسنا، یک مقام اروپایی که خواست نامش فاش نشود، به واشنگتنپست گفت: «روسیه قادر مطلق نیست، اما سعی میکند از تمام فرصتها استفاده کند. آنها بسیار منسجم و نظاممند هستند.»
به گفته این مقام ارشد اروپایی، غرب هنوز به بازگشت نظم پیشین جهانی امید دارد، اما روسها «فهمیدهاند که آن حیات سابق دیگر به پایان رسیده و امروز زمان ایجاد آیندهای جدید است... غرب به دنبال راهی برای بازگشت به جریان همیشگی امور است؛ اما روسها فهمیدهاند که این ممکن نیست و سعی دارند یک جهان جدید بسازند.»
واشنگتنپست در گزارشی از عزم روسیه برای برگرداندن نظم تحت رهبری غرب در جهان آورده است: بهنظر میرسد که از آغاز جنگ جدید غزه، کرملین روابط حسابشده خود با تلآویو را برای نزدیکشدن به جهانِ عرب، کنار گذاشته است. روسیه در ماه اکتبر میزبان هیات مشترکی از اعضای بلندپایه حماس و علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه ایران بود. پوتین هم در ماه دسامبر سفری کمسابقه به امارات و عربستان داشت؛ درحالیکه از آغاز جنگ اوکراین تا آن زمان، پوتین تنها به چین، ایران و کشورهای شوروی سابق سفر کرده بود.
این مقام اروپایی همچنین مدعی شد که روسیه با استفاده از بازیگرانش در منطقه میتواند وضعیت را آنقدر بحرانی کند که توجهات جهانی از جنگ اوکراین را منحرف کند.
در این گزارش همچنین با اشاره به ادعای وزارت خارجه آمریکا مبنی بر تلاش روسیه برای مداخله در انتخاباتهای امسال در اروپا و آمریکا، به نقل از یک مقام آمریکایی آمده است: روسیه امید دارد که انتخاباتهای امسال بتواند ائتلاف چشمگیر و مخالفت سازمانیافته علیه جنگ اوکراین را تغییر دهد.
«متیو رِدهِد»، عضو ارشد اندیشکده انگلیسی «رویا یونایتد سرویسز» میگوید درگیریهای عمده در واشنگتن بر سر تداوم حمایت از اوکراین به روسیه و دیگر کشورها این باور را داده که آمریکا فلج شده است.
به گفته این تحلیلگر، این بدین معناست که روسیه، ایران و احتمالاً چین شروع به عبور از خطوط قرمز خواهند کرد تا ببینند غرب چه واکنشی نشان خواهد داد.
«میخائیل خودورکوفسکی»، مدیر تجاری تبعیدی که ۱۰ سال در روسیه زندانی بود، میگوید غرب در نقطه عطف قرار دارد و این که چگونه به بینظمی روزافزون جهانی و اقدامات روسیه پاسخ میدهد، میتواند تعداد درگیریهایی را که در دهههای آینده با آن مواجه خواهد شد، تعیین کند.
او که حالا در لندن زندگی میکند، به واشنگتنپست گفت باتوجهبه عملکرد روسیه در سوریه، خروج آمریکا از افغانستان و حمایت قطرهچکانی غرب از اوکراین، به نظر میرسد که واشنگتن جنگ جهانی سوم را باخته است.
ریچارد بارونز، فرمانده سابق فرماندهی نیروهای مشترک ارتش انگلیس گفت خطر شکست استراتژیک غرب در حال افزایش است، زیرا غرب عزم سیاسی کافی برای حمایت از اوکراین و همچنین تقویت صنایع نظامی خود را ندارد.
این مقام سابق انگلیسی گفت: پوتین باور دارد که اگر بهاندازه کافی مصمم باشد، غربِ سست و ناتوان کنار خواهد کشید. شاید این حرفش اشتباه نباشد. این اتفاق نهتنها مایه خجالت، بلکه مصداق خودزنی استراتژیک خواهد بود!
بر اساس اسناد کرملین و مصاحبه مقامات تجاری و سیاسی روسیه، مسکو هر روز بیشتر از قبل متقاعد میشود که تقویت روابط با چین و «جهان جنوب» در برهمزدن نظام مالی تحت سلطه آمریکا و تضعیف غرب، به روسیه کمک خواهد کرد.
موفقیت در دفع ضدحمله اوکراین و نفاق در واشنگتن و بروکسل پیرامون حمایت مضاعف از کییف، روسیه را امیدوارتر کرده است. همچنین در نظر روسیه، حمایت آمریکا از حمله اسرائیل به غزه موضع واشنگتن را در بسیاری از نقاط جهان متزلزل کرده است. مجموعه این وقایع باعث شده تا فرصتی برای کسب یک جایگاه جهانی بهتر را برای خود فراهم ببیند.
در گزارش واشنگتنپست آمده است: «مقامات مسکو به تجارت روبهرشد با چین، همکاری نظامی با ایران، پیشرفتهای دیپلماتیک در جهان عرب و گسترش گروه بریکس اشاره میکنند که قرار است ایران، عربستان، امارات، مصر و اتیوپی را هم دربرگیرد.»
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه در سخنرانی خود در نخستین روز سال میلادی جاری گفت گسترش بریکس نشاندهنده «قدرت و نقش فزاینده» این گروه در امور جهانی است و فعالیتهای آن بر حوزه «برابری حاکمیتی» متمرکز خواهد بود.
اسناد داخلی شورای امنیت روسیه که توسط سرویس اطلاعاتی اروپایی به دست واشنگتنپست رسیده، نشان میدهد کرملین در ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ جلساتی را با محور تضعیف دلار بهعنوان «اندوخته ارزی» جهان تشکیل داد. بر اساس یکی از این اسناد، هدف اصلی این اقدام نابودی نظام مالی جهانی است که بعد از جنگ جهانی دوم روی کار آمده و واشنگتن را قدرتمند میسازد.
به گزارش این روزنامه آمریکایی، در یکی از این اسناد که مربوط به سوم آوریل ۲۰۲۳ است، آمده است: «یکی از مهمترین وظایف ساخت یک نظم جهانی جدید است. کشورهای غربی با رهبری آمریکا سعی کردهاند با استفاده از سلطه خود، ساختار خودشان را تحمیل کنند.»
در یک سند دیگر مرتبط با شورای امنیت روسیه، توصیه شده تا همکاری میان روسیه و چین در حوزههایی مانند هوش مصنوعی، سامانههای سایبری و اینترنت اشیاء افزایش یابد. در این سند پیشنهاد شده که پکن و مسکو از روشهای جایگزین دلار برای پرداختهای خود استفاده کنند تا سلطه غرب بر تبادلات مالی جهان را دور بزنند.
«دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین در گفتوگو با واشنگتنپست تلاش روسیه برای تضعیف سلطه آمریکا بر نظام مالی جهانی را رد کرد و گفت بدون اینکه مسکو اقدامی انجام دهد، اقدامات غرب بهخودیخود اعتماد جهان را به این نظام مالی خدشهدار کرده است. بااینوجود، پسکوف اذعان کرد که روسیه در حال ایجاد جایگزینهایی برای سلطه آمریکا است.
این باور که روسیه از نظر اقتصادی و نظامی نسبت به پیشبینیهای غرب عملکرد بهتری داشته، موضع داخلی پوتین را در آستانه انتخابات ریاستجمهوری روسیه تقویت کرده است، بهخصوص در میان جمعی از نخبگان روس که نسبت به جنگ اوکراین بدبین بوده و نگران تبعات تحریمهای اقتصادی غرب بودند.
یک چهره دانشگاهی روسیه که به دیپلماتهای ارشد این کشور نزدیک است، گفت: نخبگان روس نوعی اطمینان خاطر را تجربه میکنند و این انتظار وجود دارد که وضعیت بیشتر به نفع روسیه تغییر کند.
میلیاردرهای روس مانند «اولگ دریپاسکا» که در ابتدای جنگ اوکراین با آن مخالف بوده و پیشبینی یک بحران اقتصادی را میکردند، حالا وضعیت کنونی میان روسیه و غرب را امری تسهیلکننده برای شکلدهی دوباره به الگوهای اقتصاد جهانی میبینند.
دریپاسکا در ۲۰ ژانویه در کانال تلگرامی خود نوشت: نظامهای پرداخت جایگزین و بازارهای بدهی ایجاد خواهند شد؛ در چین بر اساس یوان و در هند و خاورمیانه بر اساس ارزهای دیجیتال. ظرف مدت چند سال، تحریمها دیگر مانعی برای تجارت و سرمایهگذاری جهانی نخواهد بود.