مرکز آمار ایران اخیرا درگزارشی در خصوص میانگین درآمد خانوارهای شهری و روستایی در سال گذشته این رقم را برای شهر نشینان بالغ بر ۱۱۲ میلیون تومان و برای روستاییان حدود ۶۴ میلیون تومان براورد کرده است، در واقع این میزان درامد که به استناد گزارش مرکز آمار نسبت به سال ۹۹ رشد ۵۱ درصدی را برای خانوارهای شهری و همچنین افزایش ۵۲.۴ درصدی را برای خانوارهای روستایی به همراه داشته از آن جهت حائز اهمیت است که با وجود این میزان رشد بازهم نتوانسته رفاه نسبی را برای هیچکدام از گروه ها به همراه داشته باشد . در این رابطه بررسی ها نشان می دهد علاوه بر اینکه درامد خانوارها نسبت به سال ۹۵ با رشد بیش از ۳.۵ برابری همراه بوده، اما میانگین رشد هزینه ها نیز رقم ۳.۸ برابری را ثبت کرده که عقب ماندگی درامدها نسبت به رشد تورمی هزینه ها را به نمایش می گذارد . البته موضوع زمانی حائز اهمیت می شود که میانگین درامد خانوارهای شهری در سال ۶۱ بالغ بر ۷۱ هزار تومان و برای روستا نشینان تنها ۳۹ هزار تومان بوده، اما میانگین هزینه های سالانه این خانوارها به مراتب کمتر از درامد آنها به ثبت رسیده است که سطح رفاه را در این سالها به نمایش می گذارد، البته بیشترین سطح درآمدی و رفاه نسبی به اواسط دهه ۸۰ و سال های ۸۴ و ۸۵ مربوط می شود به گونه ای که با وجودیکه میانگین درآمد  سالانه یک خانواده شهری که حدود ۱۷ میلیون تومان براورد شده اما ارزش آن یا به عبارتی درامد حقیقی این خانوده در این سال در حدود ۹۰ میلیون تومان براورد شده است، این در حالیست که درامد ۱۱۲ میلیون تومانی سال ۱۴۰۰ ارزشی در حدود ۷۰ میلیون تومان را دارد که نشان می دهد درآمد حقیقی خانوارها در سال ۸۵ بیش از ۲۲ درصد از ارزش بالاتری برخوردار بوده است.

 

 

 بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران در خصوص میانگین درآمد و هزینه های خانوارهای شهری  روستایی در سال 1400 متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری 112 میلیون و 421 هزار تومان بوده است که نسبت به سال قبل، 51 درصد افزایش داشته است. بر این اساس در سال 1400 رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری بیشتر از رشد متوسط هزینه کل سالانه است.

 

منابع تامین درآمد خانوارهای شهری نشان می‌دهد که 32.6 درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، 16.5 درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و 50.9 درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.

 

همچنین متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار روستایی 63 میلیون و 713 هزار تومان بوده است که نسبت به سال قبل 51.5 درصد افزایش داشته است.منابع تامین درآمد خانوارهای روستایی نشان می‌دهد که 33.9 درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، 31.2 درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و 35.0درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.

 

البته در این میان مرکز آمار میزان هزینه های یک خانواده شهری را 92 میلیون و 501 هزار تومان ومتوسط هزینه کل خالص سالانه یک خانوار روستایی را 51 میلیون و 911 هزار تومان برآورد کرده و معتقد است با وجود رشد هزینه ها نسبت به سال قبل اما هزینه ها از میانگین درامدها کمتر بوده که معنای سطح رفاه در جامعه شهری است. البته این استناد در حالی صورت می گیرد که در این گزارش که در رسانه دولت منتشر شده میانگین درآمد حقیقی خانوارها منتشر نشده تا ارزش واقعی درآمد و هزینه ها مشخص شوند.

 

در این رابطه نگاهی به رشد درآمد سالیانه خانوارهای کشور نشان می دهد که در سال 1400، بالاترین میزان رشد سالانه درآمد خانوارهای کشور حداقل طی چهار دهه گذشته ثبت شده است؛ به گونه ای که میانگین درآمد سالانه خانوار شهری کشور سال گذشته به حدود 112 میلیون و 424 هزار تومان رسید که نسبت به سال 1399 افزایش بیش از 50 درصدی را نشان می‌دهد؛ سال 1399 میانگین درآمد سالانه خانوار شهری کشور حدود 74 میلیون و 676 هزار تومان بوده است ، همچنین میانگین درآمد خانورهای روستایی نیز با رشد 51.5 درصدی نسبت به سال 1399 به 63 میلیون و 713 هزار تومان در سال گذشته افزایش پیدا کرده است . نکته حائز اهمیت در بررسی میانگین درآمد خانوارها در 4 دهه گذشته حاکی از آن است که میانگین درمد در سال 61 برای شهر نشینان حدود 71 هزار تومان و برای روستاییان بالغ بر 39 هزار تومان ثبت شده که  بر اساس نمودارها این رقم تا سال 69 تغییرات بسیار ناچیزی داشته و عملا ثابت بوده و رشد خود را از ابتدای دهه 70 آغاز کرده است . از سوی دیگر بر اساس اطلاعات به دست آمده بیشترین رشد درآمدی در خلال این سال ها به سال های 84 و 85 بر می گردد و جوامع روستایی و شهری از بیشترین سطح رفاه برخوردار بوده اند. به گونه ای که نگاهی به آمار مربوط به درآمد حقیقی خانوارها یا ارزش واقعی درآمد نشان می دهد در این بازه زمانی درامد حقیقی خانوراهای شهری بالغ بر 90 میلیون تومان برآورد شده و برای خانوارهای روستایی این رقم 43 میلیون تومان براورد شده است؛ در حالی است که در آمد حقیقی این خانوراها در سال 1400  برای شهر نشینان حدود 70 و برای روستاییان حدود 65 میلیون تومان برآورد شده که کاهش قدرت خرید را به نمایش می گذارد. به عبارتی درآمد حقیقی شهر نشینان در سال گذشته نسبت به سال 85 افت 22 درصدی و برای روستاییان کاهش 31 درصدی داشته است. از سوی دیگر از سال 1395 میانگین درآمد خانوارهای شهری بیش از 3.5 برابر شده است اما در همین بازه زمانی میانگین قیمت همه کالاها و خدمات رشد بیش از 3.8 برابری را تجربه کرده است هر. چند درآمد حقیقی خانوارهای شهری نسبت به سه سال گذشته بهبود یافته است اما در مقایسه با سال 1396 کاهش بیش 25 درصدی را نشان می دهد. در حقیقت از سال 1397 و با بازگشت تحریم های اقتصادی و شوک کرونا،‌درآمد خانوارهای شهری به شدت کاهش پیدا کرد؛ به گونه ای که سال 1399 میانگین درآمد حقیقی خانوارهای شهری نسبت به سال 1396 کاهش بیش از 35 درصدی را تجربه کرده است.