نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد که قدمت ویروس تبخال به ۵ هزار سال قبل باز می گردد. به گفته محققان، در این دوران است که مردان و زنان عصر برنز شروع به داشتن روابط جنسی شبیه به انسان های امروزی کردند.

یافته های جدید باستان شناسان نشان می دهد ریشه‌های ماقبل تاریخ این عفونت به زمانی برمی ‌گردد که عمل بوسیدن عاشقانه از خاور دور آغاز شد.

این تیم پس از استخراج DNA ویروسی از ریشه‌های دندان اسکلت‌های انسان در طول هزاره، ژنوم‌های باستانی تبخال را نقشه ‌برداری کردند.

تجزیه و تحلیل های انجام شده نشان داد که تبخال های دردناک لب و دهان در طول دوره نوسنگی، در پی مهاجرت های گسترده به اروپا از علفزارهای استپی اوراسیا، منشعب شده و در سایر نقاط جهان پخش شدند.

دکتر کریستیانا شیب، یکی از محققین کالج سنت جان در کمبریج و یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه در رابطه با موضوع فوق می گوید: همه انواع پستانداران نوعی تبخال دارند، بنابراین ما فرض می کنیم که این ویروساز زمانی که گونه انسان آفریقا را ترک کرده است، با ما بوده است.

با این حال شواهد نشان می دهد در حدود پنج هزار سال پیش یکی از انواع این ویروس  بر بقیه سویه ها غلبه کرد و احتمالاً افزایش انتقال، می‌توانست با بوسیدن مرتبط باشد.

بر اساس این مطالعه، آمیختگی جامع انسانی باعث تنوع جمعیتی شده و به نرخ بالاتر انتقال دامن زد. یکی از نمونه‌های DNA تبخال باستانی از یک مرد بالغ جوان متعلق به اواخر قرن چهاردهم، دفن شده در محوطه بیمارستان خیریه کمبریج قرون وسطایی کشف شد که دچار آبسه‌های دندانی وحشتناکی شده بود.

دکتر شارلوت هالدکرافت، یکی از نویسندگان ارشد بخش ژنتیک کمبریج، در این رابطه می گوید: ویروسی مانند تبخال در مقیاس زمانی بسیار بزرگ تری تکامل می یابد.

تبخال صورت تا آخر عمر در بدن میزبان خود پنهان شده و فقط از طریق تماس دهانی منتقل می شود، بنابراین جهش های ویروس تبخال به آرامی در طول قرن ها و هزاره ها رخ می دهند.

هالدکرافت در ادامه توضیحات خود می‌افزاید: ما باید تحقیقات عمیقی را انجام دهیم تا بفهمیم چگونه ویروس‌هایی این چنینی تکامل می‌یابند. پیش از این، داده های ژنتیکی برای تبخال تنها به سال ۱۹۲۵ برمی گشت.

باید توجه داشت که ویروس هرپس سیمپلکس HSV بسیار مسری است و باعث ایجاد تاول های دردناک می شود. این ویروس در حین رابطه جنسی یا حتی فقط یک بوسه ساده منتقل می شود. محققان خاطرنشان کردند که اولین سابقه شناخته شده بوسیدن، دست نوشته ای از عصر برنز از جنوب آسیا است.

قرن ها بعد، تیبریوس امپراتور روم سعی کرد بوسیدن را در مراسم رسمی ممنوع کند تا از شیوع بیماری جلوگیری کند، حکمی که ممکن است مربوط به ویروس تبخال باشد.

با این حال، در بیشتر دوران ماقبل تاریخ بشر، انتقال HSV-1  عمودی، بوده است به این معنی که از مادر آلوده به نوزاد تازه متولد شده منتقل می شود. باید توجه داشت که دو نوع HSV-1 و HSV-2 وجود دارد که از طریق پوست مرطوب دهان، آلت تناسلی، واژن یا راست روده وارد بدن می شوند. هر دوی این ویروس ها در اثر تماس با زخم ها می توانند باعث تبخال در دهان، تبخال تناسلی و آبسه های کوچک در انگشتان یا دست ها شوند.

 این ویروس در حال حاضر حدود 3.7 میلیارد نفر را در سراسر جهان آلوده کرده است، اما نمونه‌های باستانی سویه اصلی HSV-1 به‌ طور شگفت ‌آوری مبهم هستند. تبخال دارای سابقه ای چند میلیون ساله بوده و  گونه های مختلف حیوانات را از خفاش تا مرجان آلوده می کند.

این تیم بین المللی از محققان، تبخال را در بقایای چهار نفر در طول یک دوره هزار ساله شناسایی کردند. این ویروس اغلب در دهان افراد دیده می شود. حداقل دو نفر از اجساد باستانی بیماری لثه داشتند و سومی تنباکو مصرف می کرد.

قدیمی ترین نمونه مطالعه شده مربوط به یک مرد بالغ عصر آهن است که در حدود ۱۵۰۰ سال پیش در منطقه کوهستان اورال روسیه زندگی می کرد.

دو نفر دیگر محلی در کمبریج بودند، یکی زن جوانی بود که در قبرستان آنگلوساکسون قرن ششم یا هفتم در چند مایلی جنوب شهر کشف شد. دیگری متعلق به مرد جوانی از اواخر قرن چهاردهم است که در محوطه کالج سنت جان، بیمارستانی سابق قرون وسطایی، دفن شده بود.

محققان در نظر دارند در مطالعات بعدی خود، ردپای این ویروس را در میان انسان های نئاندرتال تعقیب کرده و به بررسی جنبه های ژنتیکی تبخال در بین این گونه منقرض شده انسانی بپردازند.

شرح کامل این مطالعه در آخرین شماره مجله Science Advances منتشر شده است.