مسئله امرار معاش روحانيون همواره از بحث‌هاي داغ جامعه بوده است، بسياري از روحانيون پس از اتمام دروس حوزه براي امرار معاش، خود به کارهاي ديگري نظير تدريس در مدارس و دانشگاه ها، دفترداري اسناد و ازدواج، قضاوت،وکالت و.... مشغول شده و از آن طريق زندگي خود را تأمين مي‌کنند.
به گزارش پارسينه؛ شهريه ي طلبگي نيز تا زماني که طلاب ارتباط خود را با حوزه‌هاي علميه ادامه دهند، به آنها تعلق مي‌گيرند که رقمي بين 100 تا 300 هزار تومان است.در کنار مشاغل رسمي يادشده”مسجدداري" يکي ديگر از منابع درآمدي روحانيون و طلاب به شمار مي‌آيد. بسياري از روحانيون امامت جماعت يکي از مساجد را به عهده دارند و براي همين امر نيز مبلغي به عنوان اياب و ذهاب و يا مديريت امور مسجد از هيأت امناي مسجد دريافت مي‌کنند. مسجدداري بيشتر مربوط به نمازجماعت مغرب و عشاء مي‌شود و مبلغ متوسط دريافتي روحانيون براي يک وعده مغرب و عشاء نيز هم اکنون پانصد هزار تومان است.البته مسائلي همچون ميزان درآمد مسجد و محل آن که در کدام بخش شهر قرار دارد و يا اين که مسجد خانه امام جماعت دارد يا خير نيز از متغيرهاي اين مبلغ محسوب مي‌شود.
رسيدگي به امور مسجد بنا بر صلاحديد هيأت امنا و امام جماعت از فعاليت‌هاي جنبي امام جماعت محسوب مي‌شود و بسياري از روحانيون دريافت حقوق از مسجد را مرتبط با اين فعاليت‌ها مي‌دانند و نه اقامه ي نمازجماعت.اقامه ي نمازجماعت ظهر و عصر در شرکت‌ها و ادارات دولتي، يکي ديگر از منابع درآمدي روحانيون است. در حال حاضر مبلغي که به عناويني همچون”حق القدم” و يا هزينه اياب و الذهاب به روحانيون براي اقامه نماز ظهر و عصر پرداخت مي‌شود نيز حدود 500 هزار تومان است.از عوامل تغيير نرخ اين فعاليت نيز تمکن مالي شرکت‌ها و ادارات و يا ميزان شهرت امام جماعت است. سخنراني و بيان احکام در بين و يا پس از نماز ظهر و عصر از فعاليت‌هاي جانبي اين حوزه است و مانند مسجد داري برخي از روحانيون مبلغ دريافتي خود را مربوط به اين فعاليت مي‌دانند.
نماز و روزه قضا
"نماز و روزه قضا" هم از منابع درآمدي برخي طلاب و روحانيون است. هم اکنون عرف يک سال نماز و روزه قضاي يک نفر که از دنيا رفته و ورثه آن اقدام به واگذاري آن مي‌کنند به طور متوسط يک ميليون و پانصد هزار تومان است که نهصد هزار تومان آن مربوط به نماز و ششصد هزار تومان آن براي يک ماه روزه قضا است. نماز و روزه قضا معمولا در بيوت مراجع تقليد، حوزه‌ها و مساجد واگذار مي‌شود. بسياري از مردم با توجه به اين که روحانيون نماز را به صورت بهتري مي‌خوانند تمايل دارند تا نماز قضاي گذشتگان خود را به اين گروه واگذار کنند.
سخنراني در مساجد و تکاياي عزاداري
از فعاليت‌هاي درآمدي بالا برخي روحانيون يکي از آن را انتخاب مي‌کنند و برخي تمام آنها را انجام مي‌دهند و به عنوان مثال صبح‌ها در حوزه حاضر شده و مبلغي را به عنوان شهريه دريافت کرده و در همان حوزه مسئوليتي را بر عهده مي‌گيرند و حقوقي به عنوان مسئوليت اداري حوزه دريافت مي‌کنند.
بسياري از مسئولين حوزوي ظهرها اين اجازه را دارند که به ميزان حدود يکي دو ساعت نيز براي اقامه نماز ظهر و عصر از حوزه بيرون بروند.همچنين براي غروب و شب‌ها نيز مسجد داري يکي از مساجد را بر عهده داشته باشد و بعد از مسجد داري نيز سخنراني در هيئات و يا مساجد ديگري را انجام دهند.
مبلغي که به عنوان حق القدم و يا هزينه اياب و الذهاب براي سخنراني نيز به روحانيون پرداخت مي‌شود نيز در تهران به طور متوسط 50 هزار تومان است.با اين اوصاف،مي توان نتيجه گرفت يک روحاني جوان و غير مشهور ماهانه حدود يک ميليون تومان درآمد دارد.
