دکتر تیرنگ نیستانی در پاسخ به این سوال که برای جلوگیری از گرما زدگی چه توصیه ای برای افراد دارید؟ اظهار داشت: اولین توصیه این است که تلاش کنند در معرض گرمای شدید و تابش مستقیم نور آفتاب نباشند ولی این برای برخی مقدور نیست مثلا کسی که پیک موتوری است یا برای نانوا ها نیز مساله به همین صورت است. بسیاری از این افراد به آب دسترسی دارند و از این بابت مساله ای وجود ندارد و در بیشتر مواقع به اندازه کافی آب می گیرند. مشکل در مورد افرادی است که سن آن ها بسیار بالا یا بسیار پایین است و طبیعتا این افراد برای مشکلات کمبود آب و موادی که در آب است(الکترولیت) مستعد تر هستند و کم آبی بین می تواند برای آن ها مساله ساز باشد.
فریز کردن آب معدنی ترکیباتی سرطان زا ایجاد می کند
وی افزود: بسیاری از افرادی که تعریق زیادی دارند و با گرما مواجهه لاجرم دارند آب می خورند و گاهی می بینیم آب معدنی را داخل فریزر می گذارند تا یخ بزند و آب خنک بخورند. جدا از اینکه پژوهش ها نشان داده این روشی سالم نیست و براثر این فرایند(سرمای زیاد) پوشش پلاستیکی واکنش نشان می دهد و ترکیباتی سرطان زا ایجاد می شود و داخل آب رها خواهد شد و در دراز مدت می تواند سلامتی را به خطر بیاندازد و این شیوه توصیه نمی شود. جدا از این مساله بسیاری از افراد وقتی تعریق می کنند آب از دست نمی دهند و الکترولیت و پتاسیم و سدیم و … را از دست می دهند و اگر این مساله شدید باشد با از دست دادن این مواد و جایگزین شون آب غلظت آب در داخل بدن کم می شود و عوارضی مثل بی حالی و غش برای برد ایجاد می شود و گاهی ممکن است کار آن ها به اورژانس برسد و مشکلاتی ناشی از این مساله وجود دارد.
دکتر نیستانی ادامه داد: راه حل خوب این است که به اندازه نصف لیمو ترش داخل آب بچکانید و بخش اعظمی از پتاسیم که از دست می دهید تامین شود. ضمنا آب طعم دار می شود و خطر نیز کمتر خواهد شد. راه حل بعدی استفاده از میوه ها است اولا چون املاح دادند نباید خیلی نگران از دست دادن پتاسیم باشیم دوما فیبر دارند و این برای افرادی که به هر دلیلی نمی توانند آب به همراه داشته باشند مفید خواهد بود چون این افراد عموما وقتی بیرون می روند مقدار زیادی آب می خورند که این آب به سرعت از طریق کلیه ها دفع می شود و ما به آن شکل ذخیره آب را در بدن نداریم. ولی فیبر آب را در خود ذخیره می کند و به تامین آب کمک می کند و در واقع آن را داخل روده بزرگ رها می کند و به تامین آب توسط بدن کمک می کند. این مکانیزم محافظتی است تا خطر کم آبی را کم کند.
متخصص تغذیه افزود: البته باید به قیمت میوه ها هم اشاره کرد. بالاخره بحث توان خرید و بضاعت مردم هم مساله است. مقدار فیبر میوه ها معمولا با میزان آب آن ها نسبت عکس دارد به این معنا که مقدار فیبر در ۱۰۰ گرم سیب که در مقیاس با هندوانه آب کمتری دارد بیشتر است. مساله آب میوه نیست بلکه فیبر میوه مورد توجه است شاید در اندازه مساوی آب هندوانه بیشتر باشد ولی فیبر میوه های گوشتی تر مثل سیب و گلابی بیشتر است و از این بابت می توانند کمک کننده باشند.
وی در خصوص اینکه در تابستان روزانه چند واحد میوه باید مصرف کرد؟ گفت: آنچه که توصیه می شود مجموع مصرف سبزی و میوه است که می گویند باید ۴۵۰ گرم در روز مصرف شود ولی برای میوه در کمترین حالت دو و در بهترین حالت چهار و به طور متوسط سه واحد در روز کفایت می کند. میزان هر سهم میوه بر حسب میوه های مختلف متفاوت است. میزان تقریبی این است که هر سهم به اندازه یک مشت بسته در نظر گرفته شود. یک سیب متوسط یک سهم است و به طور مثال هر دو یا سه عدد سیب گلاب یک سهم است. موز به اندازه دو مشت است و دو سهم حساب می شود. سبزی نیز هر چه بیشتر بخوریم بهتر است.سبزی ها دو دسته نشاسته ای و غیر نشاسته ای هستند. هویج و نخود سبز و باقالی از جمله سبزی های نشاسته ای هستند و کالری دارند و کالری آن ها به ازای هر سهم حدود ۴۵ کالری است. مفهوم ۴۵ کالری در حدود دو قاشق برنج پخته بدون روغن است. یعنی کالری بدی نیست. ولی کالری سبزی های غیر نشاسته ای کمتر و زیر ۲۵ کالری است. مثلا کاهو از این دسته است. سبزی های غیر نشاسته ای در مقیاس با میزان مصرف کالری بسیار ناچیزی دارند و هر چه بیشتر مصرف شود بهتر است.
دکتر نیستانی اظهار داشت: وقتی ما بچه بودیم یکی از میان وعده های رایج دوغ بود و در تابستان مصرف بالایی داشت و دوغ صنعتی و پاستوریزه کمتر بود و ماست میخریدند و خودشان درست می کردند و با کمی خیار و کشمش و گردو و مخلوط نان به غذا تبدیل می شد. من یکبار در یک برنامه تلوزیونی ترکیب ماست و دوغ را مقایسه کردم. یک لیوان دوغ می تواند بسیاری از املاحی را که بدن از دست می دهد تامین کند. اگر نمک زیاد نریزیم که از آن سوی بام نیفتیم باید گفت دوغ آشامیدنی بسیار مفیدی است. به ویژه برای افرادی که در معرض گرما زدگی هستند. دوغ هم پروتئین و هم کلسیم و هم سدیم دارد. ولی متاسفانه در زمان حال کمتر مورد عنایت است ولی در زمان قدیم وضعیت مثل امروز نبود که مردم خود را به جگر و پیتزا و فست فود ببندند و آب دوغ خیار یک وعده غذایی بود./ تهران بهشت