روزنامه اعتماد در گزارشی تحولات جناح میانه رو اصولگرایان و احتمال بازگشت لاریجانی به عرصه سیاسی را بررسی کرده.
در این گزارش آمده:
* این روزها کمتر سخنی از علیلاریجانی به گوش میرسد. چهرهای که رکورددار طولانیترین دوره ریاست مجلس ایران است در طول دوران فعالیت خود در سمتهای مدیریتی مختلف، فعال بوده است. اما پس از ردصلاحیت او در انتخابات ریاستجمهوری 1400، علی لاریجانی سکوت پیشه کرده است. نمیشود از تاریخ 44 ساله جمهوری اسلامی صحبت کرد و نامی از برادران لاریجانی به میان نیاورد.
* دو نفر از برادران لاریجانی، در مجموع 22 سال، ریاست یکی از قوای کشور را بر عهده داشتند که از این نظر با هیچ فرد دیگری قابل مقایسه نیستند. با این حال به نظر میرسد یک جریان سیاسی قدرتمند، به دنبال حذف لاریجانیها از عرصه سیاسی ایران است. 25 اردیبهشت سال گذشته بود که علی لاریجانی نامزد انتخابات ریاستجمهوری شد و آن نامزدی و تحولات بعد از آن، توفانی از تحولات، به صورت دومینویی رخ داد.
* در واقع هیچ سیاستمدار کارکشتهای، رد صلاحیت لاریجانی را پیشبینی نمیکرد. اما این اتفاق رخ داد! اتفاقی که آنقدر باورنکردنی بود که در این چند ماه کمتر سیاستمداری پرسیده چرا جهانگیری و شریعتمداری و پزشکیان و آخوندی و ...، ردصلاحیت شدند! عباس عبدی در تحلیلی درباره حضور لاریجانی در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۰ مینویسد: «بهطور کلی آخرین شانس لاریجانی برای حضور در عرصه سیاسی ایران، حضور در این انتخابات بود تا با اعلام صلاحیت او برای حضور در انتخابات، نه فقط او، بلکه جناح اصولگرای سنتی بتواند خود را نشان دهد، زیرا نداشتن نامزد انتخاباتی برجسته از سوی این جناح به منزله پایان حضور آنان بود.»
* جناح راست میانهرو در ایران به رهبری چهرههایی مثل ناطق نوری، حسن روحانی، علی لاریجانی و البته هاشمیرفسنجانی سعی داشت جایگاه خود را در جامعه احیا کند. این جریان سال 92 توانست پیروز انتخابات باشد اما حالا دور، دور انقلابیهاست و اصلاحطلبان هم دل خوشی از دوران ائتلاف با میانهروها ندارند و عملکرد ضعیف مجلس دهم و دولت دوازدهم را ناشی از همین ائتلاف ناخواسته میدانند.
* در این میان لاریجانی گام مهم دیگری برداشته است. او که دانشآموخته و استاد فلسفه است، حالا در صندلی نظریهپردازی نشسته است. او اخیرا در یک همایش مذهبی، نظرات خود را به شکلی صریح بیان کرده و گفته تقریبا در تمامی کشورهای منطقه سازمان روحانیت زیرمجموعه حکومت و تحت اشراف آن است اما به تعبیر شهید مطهری روحانیت اهل سنت سخنان اصلاحی زیادی داشتهاند ولی در مقام حرف بود و نتوانست حرکتی عملی به همراه داشته باشد ولی روحانیت شیعه همیشه با قدرتهای حاکمه در تضاد بود.
* راز بسیاری از نابسامانیهای فکری دهههای اخیر در همین وابستگی سازمان روحانیت به دولتها نهفته است. در عالم تشیع روحانیت از اساس یک نهاد مستقل از قدرتهای حاکم و اقتصادی بود. با توجه به شرایط جدید ارتباطات و برخی نابسامانیها و عدم توفیق برخی دولتها در جمهوری اسلامی در برخی امور و خلط کار روحانیت با دولت فضای عمومی مناسبی برای پذیرش تفکرات دینی برای جوانان ایجاد نمیکند. ارزیابیهای مکرر دستگاههای فرهنگی در این زمینه افول علاقهمندی در این بعد را نشان میدهد که صرفا همین عامل هم در آن مدخلیت ندارد.
* هنوز زمان زیادی تا انتخابات مجلس باقی مانده است اما نمایندگان نزدیک به لاریجانی در شهرهای کوچک، فعالیتهای خود را آغاز کردهاند. در زمانی که اصلاحطلبان امیدی به گرفتن تایید صلاحیت ندارند، میانهروها ممکن است میاندار مجلس دوازدهم باشند. مسلما تحولات زیادی پیش روی ایران است اما نام لاریجانیها از تحولات آینده ایران، حذفشدنی نیست.