در یکی دو روز گذشته درباره بودجه رسانه ملی زیاد سخن گفته شده است. خلاصه آن است که سازمان صداوسیما در سال ۱۴۰۰، مبلغ ۳ هزار و ۶۱۹ میلیارد تومان بودجه داشت که برای سال ۱۴۰۱ با ۴۶ درصد افزایش، به رقم ۵ هزار و ۲۸۹ میلیارد تومان رسید. سازمان صداوسیما که چند سال است از ردیف بودجه متفرقه برای توسعه کمی و کیفی برنامه‌های تولیدی نیز بهره می‌برد، این جا نیز ۲ هزار و ۴۲۵ میلیارد تومان دیگر بودجه خواهد گرفت، که امسال ، هزار و ۴۷۰ میلیارد تومان بود و افزایش حدود ۶۵ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین سهم صداوسیما از درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی نیز که درمجموع ۳۱۵ میلیارد تومان پیش‌بینی شده، ۷۰ درصد است که ۲۲۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان می‌شود. در این ردیف بودجه نیز افزایش چشمگیر ۱۱۰ درصدی دیده می‌شود. نکته قابل توجه این که بر اساس تقسیم‌بندی مشخص‌شده در بودجه ۱۴۰۱، حدود ۶۴ درصد از بودجه اعطایی ۵ هزارو ۲۸۹ میلیارد تومانی رسانه ملی، صرف حقوق و دستمزد چند ده هزار کارمند این سازمان می‌شود و پس از کسر بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، حدود ۳۰ درصد بودجه این سازمان برای برنامه‌سازی باقی می‌ماند. با این حساب، تردیدی نیست که رسانه ملی به شدت فربه شده و نیازمندچابک سازی و اصلاح ساختاری است.

 

در حالی که در روزهای اخیر، انتقادات زیادی راجع به افزایش چشمگیر بودجه سازمان صداوسیما مطرح شده، اما نکته مهم در این میان، آن است که قانون دولت را مکلف کرده بودجه این سازمان را بیش از این‌ها افزایش دهد. مطابق ماده ۹۳ قانون ششم توسعه، بودجه رسانه ملی باید در سال ۱۴۰۰، به ۰.۷ درصد بودجه عمومی کشور برسد که با احتساب حدود ۱۳۷۲ هزار میلیارد تومان بودجه ۱۴۰۱، این رقم معادل ۹ هزار و ۶۰۴ میلیارد تومان است. با این حال بودجه سازمان صداوسیما حدود ۵ هزار و ۲۸۹ میلیارد تومان است که با احتساب بودجه توسعه کمی و کیفی برنامه‌ها و یکی دو رقم کوچک‌تر در فصل های مختلف بودجه، به رقم ۸ هزار و ۱۴۱ میلیارد تومان می‌رسد. بنابراین اگرچه بسیاری جهش ناگهانی بودجه رسانه ملی را منطقی نمی‌دانند، اما این بودجه کمتر از آن چه قانون پیش‌بینی کرده، اتفاق افتاده است. نکته قابل ذکر آن است که چنان چه بودجه رسانه ملی به ۱۰ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان می‌رسید، بر اساس هزینه‌های صداوسیما در بودجه ۱۴۰۱ که معادل همین رقم است، این سازمان در سال ۱۴۰۱ به پخش آگهی بازرگانی یا تولید برنامه مشارکتی احتیاج نداشت و همه هزینه‌های آن از طریق بودجه عمومی تأمین می‌شد.

 

 

نکته مهم درباره بودجه صداوسیما، کاهش شدید بودجه ساتراست. در حالی که دولت قبلی در بودجه ۱۴۰۰، برای ساترا بودجه‌ای در نظر نگرفته بود، نمایندگان مجلس ۳۰۰ میلیارد تومان برای خود ساترا به تصویب رساندند و ۱۵۰۰ میلیارد تومان نیز برای حمایت از پلتفرم‌ها به ساترا اعطا کردند تا به صلاحدید این سازمان، میان شرکت‌های تولید و پخش فیلم و سریال اینترنتی، تقسیم شود. دولت سیزدهم بودجه ۳۰۰ میلیاردی را به ۴۰ میلیارد کاهش داده و بودجه حمایتی ۱۵۰۰ میلیارد تومانی را نیز به طور کلی حذف کرده است.

 

 

بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۴۰۱ با افزایشی فوق‌العاده همراه خواهد بود. طبق لایحه پیشنهادی دولت، این وزارتخانه که در سال ۱۴۰۰، مبلغ ۲ هزار و ۵۲۵ میلیارد تومان، همراه با ۴۷۷ میلیارد تومان یارانه چاپ و نشر بود، برای سال ۱۴۰۱ ناگهان به رقم ۵ هزار و ۳۸ میلیارد تومان جهش کرده است. این ارقام نشان از افزایش ۶۸ درصدی دارد. در سال ۱۴۰۰ البته مجلس شورای اسلامی ۴۵ میلیارد تومان دیگر به صورت خاص به سازمان سینمایی اختصاص داد که این رقم در بودجه ۱۴۰۱ حذف شده است.

 

در حالی که سازمان اوج به صورت رسمی در لایحه بودجه حضور نداشت، سال گذشته مجلس شورای اسلامی به لایحه بودجه پیشنهادی ۱۴۰۰ دولت، ۲۰۰ میلیارد تومان برای دو سازمان اوج و سراج اضافه کرد تا به صورت مساوی، بین آن‌ها تقسیم شود. امسال دولت سیزدهم در نخستین بودجه پیشنهادی‌اش، این رقم را با همان میزان سال گذشته قرار داده است. در عین حال سازمان تبلیغات اسلامی نیز که از طریق حوزه هنری، حضور فعالی در عرصه سینما دارد، مبلغ ۲۷۲ میلیارد تومان برای حمایت از هنر متعهد و انقلابی دریافت کرده است؛ رقمی که مشخص نیست چه میزان از آن در رشته‌های نمایشی و چه میزان در دیگر شاخه‌های هنری استفاده خواهد شد.