سرويس اجتماعي «فردا»؛ در عصر ارتباطات و انفجار اطلاعات همواره شاهد اختراع پديده نويني در اين عرصه هستيم؛ پيشرفتي كه به سرعت به پيش ميرود و در بسياري از موارد شاهد آن هستيم كه به سرعت يك وسيله ارتباطي جديد جاي
وسيله ارتباطي كه قدمت چنداني ندارد را ميگيرد. شايد دستگاه ويدئوهاي خانگي كه در طي دو دهه به كشورمان وارد شد و امروز كاربرد چنداني در ميان خانوادههاي ايراني ندارد، مثال خوبي در اين زمينه باشد. اما همواره برخوردي كه با ورود وسيله نوين ارتباطي به كشور شده، سلبي بوده است كه نحوه برخورد با دستگاه ويدئو خانگي در اين مورد قابل توجه است.
اپليكيشن «ویچت» يكي از همين وسايل ارتباطي نوين است كه توسط شوراي فيلترينگ، غير مجاز و مخل اخلاق و فرهنگ اجتماعي دانسته و فيلتر شد. وي چت یک سرویس پیامرسان چینی برای تلفنهای همراه است که در سال ۲۰۱۱ ارائه شده است. این خدمات برای سیستمعاملهای مختلف دستگاههای تلفن همراه در دسترس است و بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در جهان از این برنامه رایگان استفاده میکنند.
محمود خسروي، مدیرعامل شرکت ارتباطات زيرساخت در خصوص دلايل کمیته فیلترینگ برای محدود کردن این سرویس و چگونگی اخذ تصمیم براي فيلتر كردن آن، توضیح ميدهد: «طبق گزارشی که از یکی از اعضای کمیته فیلترینگ در رابطه با این موضوع دریافت کردهام، موضوع از این قرار است که گزارشی در کمیته فیلترینگ ارائه شده که دو کارشناس روی آن تحلیل فرهنگی _ اجتماعی ارائه کردند و بر اساس گزارش آنها تصمیم بر مسدود شدن این سرویس گرفته شده است.»
برخورد سلبي با وسيله ارتباطي جديد به نام «وي چت» نيز در اين مرحله از سوي مسئوليت صورت گرفت و همانطور كه مدیرعامل شرکت ارتباطات زيرساخت بيان ميكند علت اين امر معضلاتي بود كه اين وسيله ارتباطي در جامعه و محيط فرهنگي كشور ايجاد مي كند. طي چند ماه گذشته شاهد برخي مصاحبههاي انتقادي از سوي نمايندگان بخصوص بانوان مجلس بوديم كه مخالفت خود را با اين اپليكيشن ارتباطي رايگان مطرح مي كردند. اما سئوالي كه بايد پرسيد اين است كه آيا با فيلتر كردن اين وسيله ارتباطي ميتوان جلوي افرادي كه مشتاق استفاده از اين وسيله هستند را گرفت؟
سئوال ديگر اين است كه مديريت وسايل ارتباطي نوين به وسيله فيلتر آيا سبب رفع كامل معضلات در اين حوزه شده است؟ با نگاهي به شبكه هاي اجتماعي مانند فيسبوك و توئيتر در ايران به خوبي ميتوان پاسخ اين سئوال را داد. مساله ديگر در اين زمينه خلائي است كه در اين ميان بوجود ميآيد و متاسفانه در اين خلاء بوجود آمده، دست مديريت كشور براي اعمال اهداف خود كوتاه است. اين درحالي است كه بسياري از كاربران اين وسيله ارتباطي با استفاده از فيلتر شكن دوباره به سراغ چنين وسيلهاي ميروند.
گرچه در اين شبكههاي اجتماعي مي توان نوعي از مديريت خودجوش كاربران را ديد كه به طور تجربي حاصل شده اما بازهم سئوال ديگري بوجود ميآيد كه آيا منطقيتر نبود كه رسانه ها براي آموزش و دفع خطرات اجتماعي و اخلاقي در اين شبكهها با نگاهي منطقي نه حاكي از هراس به آن بپردازند و آموزش لازم را به كاربران ايراني اين شبكهها بدهند؛ چه اينكه در شبكه هاي اجتماعي شاهد مديريت كابران ايراني هستيم كه به ترويج مسائل اخلاقي و بازنشر تجربيات و اطلاعات ارزنده خود مشغولند.
متاسفانه در اين چنين مواردي نيمه خالي ليوان ديده ميشود و بيش ازهر چيز ديگر مقابله با آن مد نظر قرار ميگيرد. متاسفانه تجربيات مديريتي كارشناسان نشان ميدهد كه بسياري از معضلات و ناهنجاريها در محدوديتها لانه دارد. همواره ميوه ممنوعه براي آدمي جذاب بوده و محدوديت خود عامل جذب بسياري ديگر از جوانان است تا حس كنجكاوي خود را در اين زمينه ارضاء كنند. از سوي ديگر نگاه منفي كه مسئولان به اين وسيله ارتباطي دارند به كاربراني كه اكثرا جوان هستند منتقل ميشود و همين مساله سبب ميشود كه جوانان تنها كاربرد غلط اين وسايل برايشان دروني شود. استفاده از راههاي به اصطلاح ميانبر كه اغلب غير مجاز هستند نيز به جوانان ياد ميدهد كه ميتوان قانون را دور زد و با اين وجود در منجلاب راههاي ناصواب ديگر ميافتند كه سبب ناهنجاريهاي ديگري در اجتماع ميشود.
از طرف ديگر به نظر ميرسد، مسئولين نيز بايد به جوانان اعتماد بيشتري نشان دهند و نگاه غلطي كه جوان امروز به سرعت خام ميشود را اصلاح كنند. بايد گفت جواني كه به سرعت در اين زمينه جذب مي شود و قدرت « نه » گفتن ندارند، در بسياري از موارد ديگر آسيبپذير است واين خود يك معضل بزرگ اجتماعي است؛ چراكه با توجه به اجتماع در هم تنيده افراد و برخوردهاي نزديكي كه در شهرها با جمعيت ميليوني وجود دارد، عدم اجتناب جوانان از معضلات سبب ايجاد مشكلات متعددي براي آنها ميشود.
در ميان برخي افراد نيز شايع است كه فيلترينگ وي چت به دليل رايگان بودن آن و ضرري كه شركت مخابرات و اپراتورهاي مختلف تلفن همراه از اين فناوري ارتباطي كردهاند، صورت گرفته است. به نظر ميرسد در اين زمينه نيز بايستي مقامات مسئول پاسخ در خور توجهي به افكار عمومي بدهند و ضمن احترام به افكار عمومي از ايجاد بدبينيهاي كاذب در اين زمينه جلوگيري كنند.
به هر جهت با توجه به رشد و گسترش روز افزون وسائل ارتباط جمعي نوين بايد نسبت به برخورد با چنين تكنولوژيهايي رعايت بسياري از موارد را كرد و از برخورد سلبي و بدون وقفه در اين زمينه جلوگيري كرد؛ چراكه چنين برخوردي تنها به پاك كردن صورت مساله مي انجامد و سبب ايجاد حياط خلوتي براي رشد ناهنجاريها و معضلات اجتماعي ديگر ميشود.