با این حال برآیند خالص تغییر مالکیت میان سرمایه‌گذاران حقیقی به حقوقی ۷/ ۱۱میلیارد تومان ماند که حکایت از برقراربودن نسبی عدم‌اطمینان سرمایه‌گذاران خرد به نمادهای موجود در بازار سرمایه داشت. آنطور که به‌نظر می‌رسد دلیل عدم بازگشت اطمینان به این بخش از فعالان بازار سهام در شرایط فعلی به‌جز عدم‌اطمینان حاکم بر فضای اقتصادی کشور، ریسک‌های سیستماتیک به‌خصوص در بحث قانون و مقررات است که سبب شده تا فعالان بازار با روی خوش به جریان فعلی معاملات نگاه نکنند.

 

بازار سهام در خلال معاملات نخستین روز هفته یک نفس تازه کشید. در این روز شاخص کل بورس تهران که پس از ۱۰ روز ریزش بی‌وقفه در پایان معاملات روز چهارشنبه در هفته اخیر به سطح یک‌میلیون و ۲۸۸ هزار و ۳۳۰ واحد رسیده بود، بالاخره عملکردی مثبت را به‌ثبت رساند و ضمن درج رشد ۳۷/ ۱ درصدی در کارنامه روزانه خود مجددا به ابرکانال یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی بازگشت. به موجب این رویداد که پس از کسب بازده منفی ۸/ ۸ درصدی به ثبت رسید، اندکی از یأس شکل گرفته در میان سرمایه‌گذاران به‌خصوص فعالان خرد بازار سرمایه کاسته شد و شاهد تقویت تقاضا در بسیاری از نمادها به‌خصوص نمادهای بزرگتر بودیم.

 

در این روز ۵ هزار و ۸۰۵ میلیارد تومان از ارزش ۶۸۵۲ میلیارد تومانی داد و ستدها در بورس تهران به معاملات خرد اختصاص داشت.

 

این مساله اما سبب نشد که از فشار فروش در بسیاری از نمادهای کوچک بازار کاسته شود. در واقع طی معاملات روز شنبه جریان عرضه و تقاضا شاهد آن بود که همچنان بخش بزرگی از نمادهای بازار سرمایه با افت قیمت حداکثری مواجه بودند و معاملات آنها در شرایطی به اتمام رسید که صف فروش سنگین در این نمادها پابرجا بود. همین امر حکایت از آن دارد که بازار سرمایه به‌رغم صعود تقریبا ضعیفی که طی روز شنبه داشته، نتوانسته به شکلی یک‌دست خود را برای بازگشت به مدار صعودی آماده کند. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» حاکی از آن است که طی روز یاد شده در حالی ۴۳ درصد از نمادهای بورسی با صف فروش مواجه بوده‌اند که این سهم برای صف‌های خرید تنها ۲۳ درصد بوده است.

 

همین امر نشانگر آن است که به‌رغم بازگشت رونق به نماگر اصلی بورس همچنان بخش مهمی از بازار مشتاق فروش سهام و افزودن بر فشار عرضه است؛ عاملی که به واسطه مقایسه ارزش صفوف خرید یا صف‌های فروش عملا اثبات می‌شود. روز گذشته ارزش صف‌های فروش بورس ۳۸۰۰میلیارد تومان و ارزش صف‌های خرید تنها ۱۳۰۰ میلیارد تومان بود. آنطور که به‌نظر می‌آید مهم‌ترین دلیلی که قفل شدن بخش قابل‌توجهی از پول‌های حقیقی طی ماه‌های اخیر حتی با وجود کاهش قیمت سنگین نتوانسته فعالان خرد بورس را به خرید سهام بیشتر یا حتی سهامداری در موجودی فعلی خود متقاعد کند.

 

 

اما دلیل این عدم‌اعتقاد و بازنگشتن به چرخه معاملات سهام چیست؟ چرا سرمایه‌گذاران از بورس فرار می‌کنند؟ بررسی‌های به‌عمل آمده به‌خوبی نشان می‌دهد که با وجود رشد قابل‌توجه قیمت در بازارهای موازی آنچه که در واقع توانسته بسیاری از فعالان بازار سهام به‌خصوص سرمایه‌گذاران نوحقیقی (افرادی که به تازگی شروع به سرمایه‌گذاری در بازار سهام کرده بودند) را از بازار سهام سرخورده کند، نه افزایش قیمت دارایی‌هایی نظیر طلا و ارز بلکه عدم‌اطمینان سنگینی بود که به واسطه ایجاد ابهام در بازار سرمایه به‌خصوص از سوی تصمیم‌گیران و مسوولان سازمانی به آن وارد شد. کم و زیاد کردن یکباره سقف اعتبار کارگزاری‌ها در کنار تغییر چندباره سقف مجاز صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام جزو عواملی است که تغییرات آن نوعی تزلزل تصمیم‌گیری را به فعالان حقوقی و حقیقی بازار سهام مخابره کرده است.

 

همه اینها به کنار اعمال دخالت در آزادی عمل فعالان حقوقی بازار که مانع از فروش آنها شد در کنار ممنوعیت معاملات روزانه این شائبه را تقویت کرد که ممکن است خریداران امروز سهام هنگام فروش از اختیار کافی و لازم برای نقد کردن سرمایه خود و حفاظت از ارزش دارایی برخوردار نباشند. این تصور هم بر نقدشوندگی بازار آسیب جدی زد و هم خریداران را بر آن داشت تا از افزایش تقاضا حتی در نمادهای ارزنده خودداری کنند.

 

همه اینها به کنار، هم‌اکنون معاملات امروز در حالی آغاز می‌شود که «شستا» از اواسط مهرماه ممنوع - متوقف است و هیچ خبر یا گمانه‌زنی دقیقی هم درخصوص زمان بازگشایی آن منتشر نشده است. مشخص نیست که چرا متولیان بازار سرمایه با وجود این شرایطی که خود آن را پدید آورده‌اند همچنان برگمان خود در مورد جذابیت بازار سهام پافشاری می‌کنند.

 

 

اما از همه این انتقادات و ذکر سوءتدبیرها که بگذریم نکته جالب‌توجه بازار سرمایه در معاملات روز شنبه بازگشایی جنجالی دو نماد بود. در این روز دو نماد «کسعدی» و «لپارس» بازگشایی شدند و این بازگشایی سبب شد تا نماد اول به میزان ۵۲ درصد و «لپارس» نیز ۴۹ درصد کاهش قیمت را شاهد باشد. اگرچه معاملات «کسعدی» در ادامه تایید نشد اما در پایان معاملات شگفتی بسیاری را در میان فعالان بازار ایجاد کرد. در حالی که انتظار می‌رفت تا معاملات «لپارس» نیز به دلیل افت قابل‌توجه قیمت تایید مقام ناظر را کسب نکند با این حال تایید شد و باید امروز در محدوده قیمت ۱۸۶۰۰ تومان معاملات خود را آغاز کند.