روزنامه شرق نوشت: اختلاف شایانتوجه جو بایدن و دونالد ترامپ نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری آمریكا در نظرسنجیها و اصرارهای رئیسجمهور ایالاتمتحده بر بهتعویقانداختن انتخابات سوم ماه نوامبر و مانعتراشی در رأیگیری پستی، این امیدواری را نزد دموکراتها ایجاد کرده که ترامپ و جمهوریخواهان در انتخابات پیشرو شکست خواهند خورد.
این خوشبینی باعث شده تا زمزمههای کابینه احتمالی جو بایدن حتی پیش از آغاز مناظرههای انتخاباتی به رسانهها راه پیدا کند. در روزهای اخیر روزنامه واشنگتنپست و وبسایت پولتیکو از جمله رسانههایی بودند که با استفاده از منابع خود چهرههای شاخص در کابینه احتمالی بایدن را معرفی کردند. بایدن پیش از این وعده داده بود که کابینه او «پیشروترین کابینه در ایالات متحده پس از کابینه فرانکلین روزولت خواهد بود» و با توجه به رابطه نزدیک باراك اوباما، رئیسجمهوری سابق آمریكا و بایدن انتظار میرود این نامزد دموکراتها در صورت پیروزی در انتخابات کابینهای را تشكیل دهد که نزدیکی فکری و سیاسی زیادی با دو کابینه اوباما داشته باشد.
با اینکه انتظار میرود بایدن هم مانند اوباما دموکراتهای میانهرو و نهادگرا را وارد کاخسفید کند اما اتفاقات ماههای اخیر از جمله شیوع ویروس کرونا باعث شده تا بایدن حامی سیاستهایی چپگرایانهتر شود و باید انتظار داشت که چهرههای چپگرا نیز شانس حضور در کابینه احتمالی بایدن را پیدا کنند. پیگیریهای رسانهها از دموکراتهایی که با روند انتقال دولت آشنایی دارند نیز حضور دموکراتهای میانهرو و چپگرا را در کابینه احتمالی بایدن تأیید کردهاند؛ بهطوری که از یکسو نام «سوزان رایس» نماینده سابق آمریكا در سازمان ملل و «پت بوتجیج» رقیب درونحزبی بایدن، در میان گزینهها مطرح شده و از سوی دیگر چهرههای چپگرایی مانند «الیزابت وارن» دیگر رقیب بایدن و «کرن باس»، یكی از اعضای حزب دموكرات.
سوزان رایس
مشاور امنیت ملی در دولت دوم اوباما که سابقه نمایندگی ایالات متحده در سازمان ملل را هم در کارنامه خود دارد، میتوان شاخصترین فردی دانست که نام او برای پستهای کلیدی در دولت احتمالی بایدن مطرح شده است. این دیپلمات 55ساله که نامش در فهرست نامزدهای احتمالی معاون بایدن هم مطرح شده بود، بهتازگی در گفتوگویی درباره حضورش در دولت احتمالی بایدن گفت: «با سابقهای که در سمتهای مختلف امنیتی و دیپلماتیک دارم، میتوانم در سمتهای مختلفی حضور داشته باشم. وزیر امنیت داخلی یا مدیر اطلاعات ملی از جمله این سمتهاست. درعینحال احتمال زیادی وجود دارد که وزیر خارجه یا وزیر دفاع دولت بایدن شوم».
روزنامه واشنگتنپست اما به سمت دیگری هم برای سوزان رایس اشاره کرده است: سمت استراتژیک رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید. به نوشته این روزنامه، زوج بایدن-هریس در ابتدای ورود به کاخ سفید به دلیل تبعات دوره ریاستجمهوری ترامپ با چالشهای متعددی روبهرو هستند و نیاز به فردی مسئولیتپذیر و باتجربه در سمت رئیس ستاد کاخ سفید دارند تا اقدامات مختلف را اولویتبندی کنند. با حضور رایس در این سمت نمیتوان تصور کرد که کارمند یا وزیری بدون آمادگی کامل بتواند در جلسهای در کاخ سفید حاضر شود.
آنتونی بلینکن
«آنتونی بلینکن» دیگر چهره شاخص دولت اوباما است که انتظار میرود در دولت احتمالی بایدن مشغول به کار شود و به نظر میرسد سمت مشاور امنیت ملی جایگاهی است که در صورت پیروزی بایدن در انتخابات برای او در نظر گرفته شده است.
بلینکن از سال 2013 تا 2015 معاون وزیر خارجه ایالات متحده و سپس از سال 2015 تا 2017 معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید بود. این دیپلمات 58ساله درحالحاضر یکی از مشاوران ارشد بایدن محسوب میشود و احتمالا در کنار «لاورنس سامرز» وزیر سابق خزانهداری از چهرههای کلیدی دوره انتقالی خواهد بود.
الیزابت وارن
یکی از رقبای شاخص جو بایدن در رقابت درونحزبی دموکراتها که از چهرههای نزدیک به «برنی سندرز» چپگرا محسوب میشد، ظاهرا بیشترین شانس را برای تصدی مهمترین سمت اقتصادی دولت احتمالی بایدن دارد. بر اساس گزارشها، الیزابت وارن 71ساله که از سال 2013 تاکنون سناتور ماساچوست در سنای آمریکا است، به احتمال بسیار زیاد وزیر خزانهداری دولت احتمالی بایدن خواهد بود.
یکی از دلایلی که رسانهها درباره تمایل بیشتر بایدن به سیاستهای چپگرایانه در اقتصاد مطرح میکنند، نقش کلیدی وارن بهعنوان مشاور اقتصادی بایدن در ماههای اخیر است.
پت بوتجیج
چهره جوانی که در دو انتخابات درونحزبی دموکراتها در ماههای گذشته درخشید و نوید حضور یک نامزد جذاب و پیشرو در انتخابات 2020 را میداد. خوشبینیها درباره بوتجیج 38ساله به جایی رسیده بود که برخی رسانهها از او بهعنوان نامزد نهایی حزب دموکرات نام میبردند. اما ستاره اقبال خیلی زود خاموش شد و این چهره جوان که هشت سال شهردار «ساوت بند» در ایالت ایندیانا بود، رقابت درونحزبی را به بایدن، سندرز و وارن واگذار کرد و زودتر از زمانی که انتظار میرفت کنار کشید.
اما به نظر میرسد که بایدن قصد دارد هواداران بوتجیج را هم راضی نگه دارد و او را به دولت خود دعوت کند. سفیر ایالات متحده در سازمان ملل از جمله سمتهایی است که برای بوتجیج در نظر گرفته شده که هیچ تجربهای در سمتهای دیپلماتیک ندارد.
نامزدی زنان در دیگر سمتهای کلیدی
سوزان رایس و الیزابت وارن تنها زنان دولت احتمالی بایدن نخواهند بود. «میشل فلورنوی» یکی از مقامهای ارشد پنتاگون در دولت اوباما هم از جمله گزینههای مطرح برای حضور در وزارت دفاع آمریکا است. فلورنوی معاون سیاستگذاری «لئون پانهتا» وزیر دفاع دولت اوباما در سالهای 2011 تا 2013 بود. فلورنوی 59ساله در زمان حضور «رابرت گیتس» در پنتاگون نیز مشاور او بود. با پیروزی احتمالی بایدن در انتخابات، میتوان امیدوار بود که با گذشت صد سال پس از اعطای حق رأی به زنان، دولتی در ایالات متحده برای نخستین بار یک زن را بهعنوان وزیر دفاع برگزیند.
«سالی ییتس» حقوقدان آمریکایی که در سال 2017 برای مدتی موقتا دادستان کل ایالات متحده بود و قبل از آن هم معاون دادستان کل بود، دیگر زنی است که نام او برای حضور در کابینه احتمالی بایدن بهعنوان دادستان کل مطرح شده است. «درو گیلپین فاست»، مورخ آمریکایی و نخستین زنی که به ریاست دانشگاه هاروارد رسیده هم ظاهرا برای سمتی عجیب در دولت بایدن در نظر گرفته شده است: ریاست سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا.
آیا کامالا هریس نخستين رئیسجمهوري زن آمریکاست
اندرو بانکامب. تحلیلگر ایندیپندنت
این لحظهای است که همه آن را به یاد دارند و در نخستین مناظره انتخاباتی دموکراتها اتفاق افتاد. در این مناظره كه ژوئن گذشته در میامی برگزار شد، «کامالا هریس» گفت كه میخواهد درباره «نژادپرستی» صحبت كند؛ او سپس به سمت «جو بایدن» چرخید؛ كسی كه از روابط سالهای گذشتهاش با سنای جمهوریخواه دفاع میكرد و باعث عصبانیت افراد بیشماری شده بود؛ چراكه برخی از آنان دیدگاههای نادرستی داشتهاند و حتی از تفکیک نژادی حمایت کرده بودند.
کامالا هریس همچنین از تصمیم بایدن برای اجرای طرح ادغام مدارس در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی انتقاد کرد؛ طرحی که از سوی دولت فدرال انجام شد. او خطاب به بایدن گفت: «در كالیفرنیا دختر كوچكی در كلاس دوم درس میخواند و باید مدرسهشان ادغام میشد؛ این دختر كوچك هر روز با اجبار با اتوبوس به مدرسه جدید میرفت و آن دختر كوچك من بودم». این سخنان برای او دستاوردهای بیشماری داشت. در اوایل رقابتها، نام هریس در صدر فهرست نامزدهای پیشرو حزب دموكرات قرار گرفت؛ تا جایی كه جو بایدن در مناظره دوم، هنگام احوالپرسی به او گفت: «فرزندم بر من آسان بگیر». این سخنان همچنین مشخص كرد كه اگر حزب دموکرات کامالا هریس را برای ریاستجمهوری یا معاوناولی رئیسجمهور انتخاب کند، تاریخ خود را قبول کرده و آن را پذیرفته است. اما هریس شخصا بر این باور است كه «درباره این مسئله نمیتوان بحثی روشنفکرانه در میان دموکراتها به راه انداخت».
بااینحال كشوری كه او اكنون نامش بهعنوان نخستین زن رنگینپوست روی برگههای رأی نوشته میشود، تفاوت چشمگیری با گذشته خود دارد. همهگیری ویروس كرونا كه بیش از پنج میلیون آمریكایی را درگیر خود كرده و 16 هزار نفر را به كام مرگ كشانده، بار دیگر ساختار نژادپرستی و تبعیضآمیز آمریكا را نمایان كرده است. در عین حال، اعتراضها برای برقراری عدالت نژادی كه پس از كشتهشدن «جورج فلوید» به دست پلیس شهر مینیاپولیس در سراسر این كشور برپا شد نیز نشان داد آمریكاییها تشنه تغییر هستند و حاضرند برای دستیابی به آن بجنگند.
اكنون با گذشت تنها 13 ماه از آن شب و 9 ماه پس از آنكه کامالا هریس تصمیم گرفت از دور رقابتهای انتخاباتی كنارهگیری كند (تصمیمی که او آن را «یکی از سختترین تصمیمهای زندگی» خود توصیف کرده بود)، او با قبول پیشنهاد جو بایدن و با لحنی متفاوت از شبهای رقابت در فلوریدا، در بیانیهای گفت: «جو بایدن میتواند شهروندان آمریکا را متحد کند؛ چراکه عمر خود را صرف مبارزه برای ما کرده است و بهعنوان رئیسجمهور، او آمریکایی خواهد ساخت که مطابق با ارزشهای ما باشد».
تا قبل از انتخاب بایدن، زمانی كه سخن از زنان كاندیدا برای ریاستجمهوری ایالات متحده یا معاوناولی مطرح میشد، نام کامالا هریس در میان دیگر گزینهها چندان به گوش نمیرسید. هریس نخستین زن رنگینپوستی نبود كه در سال 2019 میلادی وارد كارزار انتخاباتی آمریكا شد. او مرکز ستاد انتخاباتی خود را در بالتیمور برپا کرد؛ شهری که در تاریخ خود «شرلی چیشولم»، نخستین زن نماینده رنگینپوست را در كنگره انتخاب کرده است؛ نمایندهای که در سال ۱۹۷۲ برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری کاندیدا شد.
هریس حتی نخستین زن رنگینپوستی نیست که بهعنوان معاوناول رئیسجمهوری معرفی شده است. در سال ۱۹۹۶ و همچنین ۲۰۰۰، «وینونا لادوک» از بومیان آمریکا، معاوناول «رالف نادر» بود که نامزد حزب سبز برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری این كشور بود. در سال جاری نیز گزینه حزب سبز برای معاوناولی «آنجلا واکر» است؛ زن کنشگر ۴۶ساله رنگینپوست از شهر میلواکی.
وقتی بحث شکستن یا تکاندادن سقف شیشهای (استعارهای از کسب مقام ریاستجمهوری یا هر منصب و مقام مهم دیگری از سوی زنان) به میان میآید، نام «هیلاری کلینتون»، بانوی نخست آمریكا، مطرح میشود كه چهار سال پیش ستاد انتخاباتی پرشوری را برای ریاستجمهوری برپا کرد. او، «دونالد ترامپ»، رئیسجمهوری جنجالی را در آرای مستقیم شکست داد؛ اما در آرای الکترال به او باخت که اگر فقط ۸۰ هزار رأی بیشتر گرفته بود، كرسی ریاستجمهوری از آن او میشد.
هیلاری کلینتون و کامالا هریس به همراه «جرالدین فرارو» که معاوناول «والتر ماندیل» در سال ۱۹۸۴ بود و «سارا پیلین» که معاوناول «جان مککین» در رقابتهای سال ۲۰۰۸ بود، چهار زنی هستند که تاکنون از سوی یکی از دو حزب اصلی برای منصب ریاستجمهوری یا معاوناولی نامزد شدهاند. اما هریس ۵۵ساله به نحوی دیگر در حال رقمزدن تاریخ است؛ او نهتنها نخستین زن رنگینپوستی است که نامش در برگه رأی یکی از دو حزب اصلی دیده میشود، بلکه بر اساس نظرسنجیهای كنونی، به نظر میرسد او و بایدن پیروز انتخابات ماه نوامبر خواهند بود؛ اتفاقی که هیچوقت برای خانم دالوک یا خانم چیشولم محتمل هم نبود. همچنین باید موارد دیگر را نیز بررسی كرد؛ ازجمله اینكه گرچه بیماری عالمگیر فعلی و اعتراضهای جاری ممکن است آمریکا را دستخوش تغییر و تحول کرده باشد، اما چیزی در این میان هنوز تغییر نکرده است؛ سن و بدن نحیف جو بایدن.
اگر دموكراتها آنقدر ناامیدانه بهدنبال شكست ترامپ نبودند، شاید برای پیروزی در این انتخابات، به بایدن اتكا نمیكردند؛ چراكه احتمال كمی هست كه افراد بسیاری برای رأی به این پیرمرد 77ساله پای صندوقهای رأی حاضر شوند؛ به ویژه آنكه او معمولا رشته كلام خود را از دست میدهد. بسیاری از کسانی که در نوامبر به بایدن رأی خواهند داد، فرض را بر این گذاشتهاند که او تنها یک دوره رئیسجمهور خواهد بود. خود بایدن نیز آشكارا گفته است مهمترین عامل برای انتخاب معاوناول این بود که کسی را انتخاب کند که بتواند جا پای او بگذارد؛ حتی اگر از روز اول نیاز به انجام چنین کاری باشد. او پیشتر نیز گفته بود: «مسئله مهم این است باید کسی باشد که بتواند روز بعد از انتخاب، برای نشستن بر كرسی ریاستجمهوری ایالات متحده آماده باشد؛ البته اگر اتفاقی غیرمنتظره رخ داد».
اكنون ما به کجا رسیدهایم؟ ما در مقطعی قرار داریم که جو بایدن بانویی را انتخاب کرده که معتقد است هوایش را خواهد داشت و به او در شکست ترامپ کمک خواهد کرد. همچنین در این زمان سرشار از اضطراب و عدم قطعیت، با معاوناولی روبهرو هستیم که خیلی زود ممکن است فراخوانده شود تا پشت میز ریاستجمهوری بنشیند؛ «رئیسجمهور کامالا هریس؟»؛ قطعا رویدادی تاریخی خواهد بود.