گفتوگوی انگلیسی جواد خیابانی با سرمربی تیم فوتبال بولیوی پس از بازی شامگاه سهشنبه، به عنوان سوژهای جدید درباره یکی از گزارشگران ورزشی، مدتی است که نقل فضای مجازی شده است.
اما در کنار کاربرانی که همواره به دنبال طرح موضوعی جدید برای داغ ماندن فضای شبکههای اجتماعی و دریافت لایکهای بیشتر هستند، منتقدانی هم بودند که با نگاهی کارشناسانه به این اتفاق، این پرسش را مطرح کردند که چرا صداوسیما در شرایطی که میتوانسته گفتوگو با مربی تیم حریف را بعد از بازی پیشبینی کند، نباید از ابتدا به فکر مترجم بوده باشد و گزارشگر خود را در چنین شرایط سختی قرار دهد؟!
و البته عدهای دیگر هم این موضوع را مطرح کردند که اصولا گزارشگری که در این سطح مکالمه انگلیسی را میداند، چطور کتابی درباره یکی از مربیان فوتبال را ترجمه کرده است؟!
اما فارغ از تمام این پرسشها که به جا هم مطرح شده و پاسخی منطقی را طلب میکند، باید این نکته را هم در نظر گرفت که این روزها انگشت گذاشتن روی ایرادهای یکدیگر و پررنگ کردن آن در فضای مجازی، برای عدهای به سرگرمی تبدیل شده و گاه آگاهانه و عامدانه و گاهی از روی ناآگاهی و صرفا برای خنده به تخریب افراد، خصوصا چهرهها مشغولند.
پرداختن به تپقهای مجریان و گزارشگران ورزشی از موضوعات داغ همیشگی در فضای مجازی است و در این میان عدهای بیشتر هدف قرار میگیرند.
بیژن خراسانی ـ از مجریان و گزارشگران پیشکسوت ورزشی ـ درباره اتفاقاتی از این دست و حاشیههایی که از سوی کاربران مجازی برای گزارشگران ایجاد میشود، با ایسنا گفتوگو کرد.
خراسانی در این زمینه میگوید: واقعیت را بگویم ما در سرزمینی به نام ایران زندگی میکنیم و به طور کلی هر فردی که شناخته و معروف میشود، دوست داریم پشت پایی به او بزنیم. این امر یک واقعیت در کشور ماست. فرقی هم نمیکند چه مردم عادی باشند و چه افراد دیگر؛ همه این کار را میکنند.
او ادامه میدهد: اینکه گزارشگری به زبان انگلیسی صحبت کرده و لغاتی را پس و پیش گفته و یا نگفته است، دلیلش این است که خب ما به شکل محاورهای به زبان انگلیسی صحبت نمیکنیم و همچنین به خیلی از زبانهای دیگر هم چندان صحبت نمیکنیم. حال پیش آمده و گزارشگر تصمیمی گرفته و مصاحبهای را انجام داده است که آن را هم قطعا به او پیشنهاد دادهاند و به او گفتهاند چرا که اگر نمیگفتند به راحتی آنتن را در اختیارش قرار نمیدادند؛ بنابراین مصاحبه میکند و آنچه را هم که در حد توانش بوده است انجام میدهد.
خراسانی درباره گزارشگرانی که بهروز هستند نیز چنین میگوید: من اعتقاد دارم آنهایی که سطحشان بالا رفته است، مگر برایشان چه کردهاند؟ در سیستم خودکار صداوسیما چه اقداماتی برای آنها صورت گرفته است؟ آیا دستمزد بیشتری به آنها داده شده است و یا جایگاه بهتری؟ واقعا کار بیشتری در قبال آنها صورت نگرفته است. آنچه در توان داشتهاند را انجام دادهاند و کسی هم به آنها آفرین نگفته است. حال اگر فردی لغتی را به غلط و یا پس و پیش گفته است، به نظرم نباید آنقدر بزرگنمایی شود.
خراسانی با بیان اینکه همه گزارشگران ورزشی کم و بیش در فعالیتهایی که در خارج از مرزها و در سفرهایشان داشتهاند، به خوبی توانستهاند از پس کارهایشان بربیایند، یادآور میشود: همه گزارشگران به هر حال کارهای برونمرزی را انجام میدهند. آنجا نه مترجمی وجود دارد و نه کسی وجود دارد که به آنها کمک کند. پس توانستهاند گلیم خودشان را از آب بیرون بکشند و کار خودشان را انجام بدهند، اغلب آنها این کار را بلدند اما اگر این کار را کندتر انجام میدهند، به این دلیل است که روزانه این محاوره و تمرین را ندارند.
این گزارشگر درباره مطالبی که درباره ترجمه کتاب توسط جواد خیابانی مطرح میشود، اینگونه اظهار میکند: ترجمه کردن به انگلیسی با گفتوگوی محاورهای خیلی فرق میکند. مکالمه به شکل روزمره یکی از ویژگیهایش این است که زبان باید بچرخد و کار کند. ولی در کار ترجمه بسیاری از افرادی که کار میکنند مفهوم را فقط میخوانند و ترجمه میکنند. در ارتباط با کتاب جواد خیابانی نیز باید بگویم این گزارشگر کتابهای بسیاری مطالعه میکند و بسیار زیاد هم دنبال مطالعه است و به طور شخصی در سفرهایی که با هم همراه بودهایم، دیدهام که آنجایی که ما به دنبال خرید رفتهایم، او مشغول مطالعه بوده است.
خراسانی همچنین درباره خطاهایی که ممکن است گزارشگران در زمان گزارش مسابقات زنده ورزشی داشته باشند، میگوید: اگر هم ایراداتی وجود دارد، باید برطرف شود و با گفتوگو هم حل شود. من میپذیرم که گزارشگر باید در اجرا دقت بیشتری در کار داشته باشد اما گاهی شرایط ایجاب میکند که فیالبداهه کاری را انجام دهد. از طرفی هم نمیتوان تهیهکننده را مقصر دانست. اما این شیوهای است که در سازمانی مثل صداوسیما در طول مدتی که همه ما و همکاران ما آنجا بودیم دنبال نکردیم. باید پرسید آیا برای گزارشگران دورهای گذاشته شده است یا اگر گذاشته شده است چه اهمیتی داشته است که کسی شرکت کرده باشد یا نکرده باشد. متاسفانه سیستم مدیریتی ما این تفکر را نداشته است. یک بخشهایی هم آموزش برقرار بوده است اما هیچ توفیقی در آن نبوده است.
بیژن خراسانی در پایان گفتوگوی خود با ایسنا درباره حاشیههایی که با قصد و غرض برای افراد شناختهشده از جمله گزارشگران ایجاد میشود، تصریح میکند: من فکر میکنم در حوزههایی مثل فوتبال، حاشیه برای گزارشگران امری طبیعی است چون ما متاسفانه همیشه صحبت از طرفداری تیمها داشتهایم و حرفهایمان از این جنس بوده است، این حاشیهها ساخته میشود ولی من اعتقادی به آن ندارم. به طور کلی زمانی که فردی شاخص میشود، نامش در کلام مردم بزرگ میشود، برخی به دنبال این میروند که بگردند و چیزی را پیدا کنند که هم به آن بخندند و هم اینکه کاری را کرده باشند.