نقرس (که در صورت مبتلا شدن شست پا به آن نقرس پا نیز گفته می‌شود)نوعی بیماری است که حملات پیاپی آرتروز التهابی حاد —نوعی ورم مفاصل همراه با سوزش، التهاب و قرمزی— معمولاً از ویژگی‌های آن است. مفصل متاتارسوفالانژیال در ابتدای شست پا متداول‌ترین ناحیه ابتلا به این بیماری است (حدود ۵۰٪ از موارد را شامل می‌شود). با این حال، این بیماری می‌تواند در قالب توفوس، سنگ کلیه، یا سنگ کلیه اوراتی نیز ظاهر شود. عامل این بیماری افزایش میزان اسید اوریک در خون است. اسید اوریک باعث ایجاد کریستال می‌شود، و کریستال‌ها در مفاصل، تاندون‌ها و بافت‌های اطراف رسوب می‌کنند. در صورت مشاهده این کریستال‌های خاص در مایع مفصلی، از ابتلا به این بیماری اطمینان حاصل می‌شود. درمان با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)، استروئید، یا کلشیسین باعث بهبود سندرم‌های بیماری می‌شود. پس از اینکه حمله حاد این بیماری فروکش کرد، میزان اسید اوریک را معمولاً با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی کاهش می‌دهند، و در مواردی که حملات پیاپی وجود دارد، مصرف آلوپورینول یا پروبنسید از افزایش آن در دراز مدت جلوگیری می‌کند. ابتلا به نقرس در دهه‌های اخیر افزایش یافته است، به طوری که حدود ۱ تا ۲٪ از جمعیت غرب در دورانی از زندگی شان به آن مبتلا می‌شوند. این افزایش را به دلیل زیاد شدن عوامل خطرزا در جمعیت می‌دانند، مانند سندرم متابولیک، امید به زندگی طولانی‌تر و تغییر در رژیم غذایی. نقرس را در تاریخ با نام «بیماری پادشاهان» یا «بیماری ثروتمندان» می‌شناختند.

 

علائم بیماری نقرس:

نقرس می‌تواند به شکل‌های مختلف ظاهر شود، گرچه متداول‌ترین آن حملات پیاپی آرتروز التهابی حاد می باشد.
- حملات پیاپی آرتروز التهابی حاد(نوعی ورم مفصل همراه با سوزش، التهاب و قرمزی)
- درد در محل اولین مفصل متاتارسوفالانژیال (محل اتصال شست پا به کف پا) اولین تظاهر بیماری در حدود نیمی از مبتلایان به نقرس است. این نشانه (درد در محل اتصال شست پا به کف پا) پوداگرا podagra نامیده می‌شود. مفاصل دیگر نیز مانند پاشنه‌ها، زانوها، مچ‌ها و انگشتان ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
- درد مفاصل معمولاً پس از ۲ تا ۴ ساعت و در طول شب شروع می‌شود.دلیل شروع آن در شب این است که دمای بدن در آن زمان پایین‌تر می‌باشد.

علائم دیگر ممکن است در موارد معدودی همراه با درد مفصل بروز کنند، مانند:
- خستگی
- تب شدید

افزایش طولانی مدت میزان اسید اوریک  (هایپراوریسمی) می‌تواند باعث بروز علائم دیگری شود، از جمله:
- رسوبات سفت و بی درد کریستال‌های اسید اوریک که به توفوس معروف اند. توفوس شدید می‌تواند به علت سائیدگی استخوان منجر به آرتروز مزمن شود. افزایش میزان اسید اوریک ممکن است منجر به رسوب کردن کریستال‌ها در کلیه ها شود، و باعث ایجاد سنگ و سنگ کلیه اوراتی گردد.

علت بیماری نقرس چیست؟

هایپراوریسمی علت اصلی نقرس می‌باشد، که می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:
- رژیم غذایی
- استعداد ژنتیکی
- دفع ناقص اورات، یعنی نمک‌های اسید اوریک.
- دفع ناقص اسید اوریک توسط کلیه‌ها عامل اصلی هایپراوریسمی است که حدود ۹۰٪ موارد را شامل می‌شود و از طرف دیگر، تولید بیش از حد آن حدود ۱۰٪ موارد را تشکیل می‌دهد.
حدود ۱۰٪ از افراد دارای هایپراوریسمی در دوره‌ای از زندگی خود به نقرس مبتلا می‌شوند. با این حال، خطر آن بسته به درجه هایپراوریسمی متغیر است. وقتی میزان آن بین ۴۱۵ تا ۵۳۰ μmol/l (۷ تا ۹/۸ میلی‌گرم در دسی لیتر) باشد، خطر ۵/۰٪ در سال است، در حالی که در موارد بالای ۵۳۵μmol/l (۹ میلی‌گرم در دسی لیتر)، خطر ۵/۴٪ در سال است.

از دیگر علل ابتلا به نقرس:

- سبک زندگی
- ژنتیک
داروها
-بیماری ها

درمان بیماری نقرس:

هدف اصلی از درمان، فرونشاندن علایم یک حمله حاد می‌باشد. از طریق مصرف داروهای مختلفی که به منظور کاهش سطوح اسید اوریک سرمی استفاده می‌شوند می‌توان از تکرار حملات جلوگیری نمود. اعمال یخ به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه و چندین مرتبه در روز باعث کاهش درد می‌شود. از جمله گزینه‌های موجود برای درمان شرایط حاد شامل داروهای ضدّ التهابی غیراستروئیدی (NSAIDها)، کلشیسین و استروئیدها می‌باشد، در حالی که گزینه‌های موجود برای پیشگیری شامل آلوپورینول، فبوکسوستات و پروبنسید می‌باشد. کاهش سطوح اسید اوریک می‌تواند این بیماری را درمان کند. درمان بیماری‌های همراه بیمار نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.

پیشگیری از بیماری نقرس:

هم تغییرات در سبک زندگی و هم داروها می‌توانند به کاهش سطوح اسید اوریک منجر شوند. انتخاب‌های رژیم غذایی و سبک زندگی مؤثر شامل:
- کاهش مصرف مواد غذایی نظیر گوشت و غذاهای دریایی،
- مصرف کافی ویتامین C، مصرف روزانه ۱٬۵۰۰ mg ویتامین C، خطر ابتلا به نقرس را به میزان ۴۵٪ کاهش می‌دهد.
- محدود کردن مصرف الکل وفروکتوز (شهد میوه)
- اجتناب از چاق شدن. یک رژیم غذایی کم‌کالری در مردان چاق، سطوح اسید اوریک را به میزان ۱۰۰ µmol/l (1.7 mg/dl) کاهش داده است.
- مصرف قهوه، و نه چای، خطر ابتلا به نقرس را کاهش می‌دهد.
- نقرس ممکن است در نتیجه آزادسازی پورین‌ها از سلول‌های دچار قحطی اکسیژن، در درجه بعدی پس از آپنه خواب رخ دهد. پس درمان آپنه می‌تواند بروز حملات را کاهش دهد.