فارس: کارشناس مسئول بیماری‌های غدد و متابولیک وزرات بهداشت گفت: با وجود اینکه اقدام به غنی‌سازی نمک یددار کرده‌ایم اما در شرایط تحریم مجبور شدیم یدهای کم کیفیت را از کشورهای چین و هند وارد کنیم و این از دلایل شیوع کم‌کاری تیروئید در نوزادان و زنان باردار کشور است.

شهین یاراحمدی در سمینار یک روزه کم کاری تیروئید که در دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، گفت: شیوع بیماری تیروئید در بین نوزادان کشور یک در 465 است یعنی از هر465 نوزاد یک نفر کم کاری تیروئید دارد و این آمار به دلیل کمبود ید در منطقه است.

وی با اشاره به اینکه زنان باردار نیز میزان پایینی از ید را مصرف می‌کنند، افزود: مسمومیت‌های حاملگی در کشور بسیار بالا به همین دلیل به زنان باردار توصیه می‌شود نمک یددار مصرف کنند تا از ابتلای نوزادانشان به کم کاری تیروئید جلوگیری شود.

یاراحمدی افزود: با وجود اینکه برنامه غنی‌سازی نمک یددار را آغاز کردیم اما با شدید شدن تحریم‌ها نتوانستیم از یدهای با کیفیت استفاده کنیم و مجبور شدیم از کشورهای چین و هند یدهای کم کیفیت وارد کنیم و ماندگاری آنها در نمک بسیار پایین است و در نتیجه میزان ید موجود در نمک در کشور پایین آمد.

کارشناس مسئول بیماری‌های غدد و متابولیک وزرات بهداشت ادامه داد: در اجرای برنامه غنی‌سازی نمک با ید برخی از مسئولان از ادامه این برنامه کنار رفتند در نتیجه آموزش عمومی در مورد اهمیت مصرف ید کاهش یافت بطوریکه اکنون نسل جدید نمی‌داند که چگونه از ید استفاده کند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر برای سه نوع بیماری نوزادان در کشور برنامه‌های غربالگری انجام می‌شود و به همین دلیل برنامه‌هایی داریم تا با تغییر روش آزمایش تعداد آزمایش‌های غربالگری به حدود 50 برنامه افزایش دهیم و برای برخی از بیماری‌های غدد که احتمال ابتلا به بیماری‌های متابولیک را افزایش می‌دهد برنامه‌های غربالگری اجرا خواهیم کرد.

یاراحمدی افزود: ازدواج‌های فامیلی مشکلات سلنیوم و ورود حجم بالایی از سموم به بدن نوزاد و زنان باردار از دلایل کم‌کاری تیروئید در نوزادان است همچنین استفاده از مواد ضدعفونی کننده بتادین در اتاق‌های زایمان کشور باعث کمبود ید و کم‌کاری تیروئید در نوزادان می‌شود.

وی در مورد بیماری‌هایی که می‌توان غربالگری برای آنها اجرا کرد، گفت: در گذشته برای انجام برنامه‌های غربالگری از خون بند ناف نوزادان استفاده می‌شد اما اکنون این غربالگری‌ها از پاشنه پا انجام می‌شود که امکان انجام مجدد آزمایش را فراهم می‌کند همچنین برای نوزادان نارس، چند قلو دارای سابقه بستری نوزادان دریافت کننده خون و نوزادانی که کورتون مصرف می‌کنند باید مجدد نمونه گیری کم‌کاری تیروئید روی آنها انجام شود.

کارشناس مسئول بیماری‌های غدد و متابولیک وزرات بهداشت گفت: تا کنون 8 میلیون نوزاد از سال 84 غربالگری شده‌اند که از این تعداد 20 هزار نوزاد که مبتلا به بیماری بوده‌اند شناسایی شده و اقدامات درمانی در روی آنها انجام شده است.

یاراحمدی با اشاره به برنامه واکسیناسیون کشوری گفت: در حال حاضر پوشش برنامه غربالگری نوزادان در کشور 3.97 درصد برای نوزادان ایرانی و غیر ایرانی و ما تنها کشوری هستیم که برای نوزادان خارجی نیز برنامه غربالگری را اجرا می‌کنیم.

وی بهترین زمان برای نمونه‌گیری غربالگری کم‌کاری تیروئید را بدو تولد و هفته اول زندگی عنوان کرد و گفت: 75 درصد نوزادان در کشور در 3 تا 5 روز اول زندگی مورد آزمایش غربالگری قرار می‌گیرند و این به معنی رعایت استانداردهای بین‌المللی در غربالگری کشور است.

وی افزود: برخی از کشورهای توسعه یافته 50 سال زودتر از ما برنامه غربالگری کم‌کاری تیروئید را برای نوزادان آغاز کردند اما سال‌ها طول کشید تا به پوشش 90 درصدی برسند در حالی که این برنامه اگر چه در ایران دیر آغاز شد اما اکنون پوشش بیش از 90 درصدی را دارد.

یاراحمدی آموزش زنان باردار در بیمارستان‌های دولتی را در مورد اهمیت غربالگری تیروئید مناسب دانست و گفت: مشاوره‌های تخصصی و اجرای برنامه‌های آموزشی در بیمارستان‌های خصوصی نیز ضروری است چرا که نوزادان مبتلا به این بیماری شانس بیشتری برای ابتلا به اختلالات ژنتیکی مانند اختلالات گوش و قلبی و عروقی دارند.

کارشناس مسئول بیماری‌های غدد و متابولیک وزرات بهداشت ادامه داد: البته نمونه‌گیری کم‌کاری تیروئید در نوزادانی که در بیمارستان بستری هستنندممکن است با مشکلاتی همراه باشد چرا که گاهی به غربالگری بی‌توجهی می‌شود با این وجود باید نمونه‌گیری حتی قبل از ترخیص نوزاد انجام شود و در صورت انتقال به بیمارستان  دیگر برنامه غربالگری انجام شده و در هفت روزگی انجام شود.

یاراحمدی ادامه داد: متاسفانه برخی از مراکز بهداشتی و درمانی خصوصی اقدام به برنامه‌های غربالگری نوزادان کرده‌اند اما به دلیل اینکه امکان پیگیری را ندارند بیماری در نوزادان دیر تشخیص داده می‌شود بنابر این توصیه می‌شود این برنامه‌ها در مراکز نمونه‌گیری دولتی انجام شود.

وی اعلام کرد: اجرای چنین برنامه‌ای موجب می‌شود ما از ابتلای نوزادان به عقب ماندگی ذهنی جلوگیری شود چرا که به ازای هر یک تومان هزینه‌ای که برای غربالگری می‌دهیم 22 تومان در بخش دولتی و 44 تومان در بخش خصوصی سود می‌بریم.

یاراحمدی گفت: 50 درصد مبتلایان به عقب‌ماندگی ذهنی در مراکز دولتی و 50 درصد نیز در مراکز خصوصی نگهداری می‌شوند و با توجه به شیوع بالای کم‌کاری تیروئید در کشور سودی که از اجرای این برنامه می‌بریم بسیار بیشتر از سایر کشورها و همچنین با اجرای این برنامه ضریب هوشی کودکان ایرانی نیز حفظ می‌شود.