خبرگزاری میزان: شاخص جینی(Gini coefficient) از لحاظ ریاضیاتی معمولاً بر اساس منحنی لورنز تعریف می‌شود. در این منحنی محور y نشان‌دهندهٔ درصدی از کل درآمد جامعه است که توسط x درصد فقیرتر جامعه کسب می‌شود.
برای مثال، عبور منحنی لورنز از نقطهٔ (x=۳۰،y=۱۵) برای یک کشور نشان می‌دهد که در این کشور سی‌درصد فقیرتر جمعیت تنها ۱۵ درصد از کل درآمد این کشور را به خود اختصاص می‌دهند.
شاخص جینی معمولاً به صورت درصد بیان می‌شود. عدد صفر نشان‌دهندهٔ برابری کامل است و بالا رفتن این عدد به معنای نابرابری بیشتر است.
برای محاسبهٔ صحیح، لازم است که ارزش هیچ کالایی منفی در نظر گرفته نشود. در نتیجه اگر شاخص جینی برای توصیف اختلاف درآمد خانوارها استفاده می‌شود، هیچ خانواری نباید درآمد منفی داشته باشد.
طبق گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۱۴، سوئد کمترین نابرابری درآمدی را دارد و نمره ضریب جینی این کشور ۲۵ اعلام شده‌است. اوکراین با نمره ۲۵٫۶ در جایگاه دوم و نروژ با نمره ۲۵٫۸ در رتبه سوم از این نظر قرار گرفته‌اند.
رتبه ایران از نظر ضریب جینی در سال ۲۰۱۳ و همچنین سال ۲۰۱۴ با نمره ۳۸.۳ درصد، میان ۱۳۶ کشور جهان ۶۸ بوده‌است و بالاتر از کشورهایی نظیر آمریکا، قطر، روسیه و ترکیه قرار دارد.
متوسط ضریب جینی ایران بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ نیز همین مقدار بوده‌است. البته باید توجه داشت که بر اساس نتایج طرح آمارگیری مرکز آمار ایران از هزینه و درآمد خانوارهای ایرانی در سال ۱۳۹۲، ضریب جینی در مناطق شهری ایران اندکی بیشتر از ۳۵ درصد، در مناطق روستایی حدود ۳۲ درصد و در کل کشـــور حدود ۳۶.۵ درصد بوده است.
طبق گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۱۴، برخی از کشورهای صنعتی و توسعه یافته، شکاف درآمدی بیشتری نسبت به ایران دارند که از جمله آنها آمریکاست با ضرب جینی ۴۰.۸ است.
برخی دیگر از کشورها که شکاف درآمدی بیشتری نسبت به ایران دارند، طبق آمار در سال ۲۰۱۴ عبارتند از: برزیل با نمره ۵۴.۷، شیلی با نمره ۵۲.۱، مالزی با نمره ۴۶.۲، آرژانتین با نمره ۴۴.۵، چین با نمره ۴۲.۱، قطر با نمره ۴۱.۱، آمریکا با نمره ۴۰.۸، روسیه با نمره ۴۰.۱ و ترکیه با نمره ۴۰.
گفتنی است مزیت اصلی شاخص جینی این است که از آن می توان برای مقایسه توزیع درآمدی در بخش‌های مختلف جامعه و همچنین در مناطق مختلف کشورها مورد استفاده قرار گیرد و به نوعی شکاف طبقاتی را با آن سنجید.
